Johan van Dalen, van de Energie Coöperatie Oudeschip & Omstreken, wil in het nieuwe windpark twee dorpsmolens. 'Eigenlijk waren we allemaal tegen de windmolens, vanwege de overlast.' Foto: DvhN
Een dorp dat hoort dat er een groot windmolenpark in de achtertuin komt, is niet blij. Oudeschip ook niet. Toch kwam er een energiecoöperatie en willen de inwoners nu zelf twee turbines exploiteren. ,,Het is uniek wat hier gebeurt.’’
Een flinke berg duiten leek onlangs uitgestort te worden over Oudeschip en omgeving. Reden: de komst van het windmolenpark Oostpolder. De eigenaren van de 21 kloeke windturbines die daar een plek krijgen, Waddenwind (een groep boeren) en Innogy (een dochter van het Duitse E.ON), compenseren de omwonenden. Er wordt elk jaar een ton in een gebiedsfonds gestort, zoals de provincie tegenwoordig vraagt: 1050 euro per opgestelde megawatt windenergie per jaar.
Daar komt jaarlijks nog 275.000 euro bij, maakten de initiatiefnemers en de provincie Groningen onlangs bekend. Dat bedrag is een compensatie omdat het niet lukte in het nieuwe windpark twee ‘dorpsmolens’ van de grond te krijgen.
,,Uiteindelijk praat je over zo’n 3500 euro per huishouden per jaar. Een mooi bedrag’’, zegt de Groninger gedeputeerde Nienke Homan (GL) tevreden. Maar de vergoeding voor de omwonenden die straks op de 166 meter hoge windmolens uitkijken, is niet de enige reden voor haar tevredenheid. Want tot opluchting van de gedeputeerde ziet het er naar uit dat bewoners toch hun eigen dorpsmolens krijgen. Niet in het park dat nu wordt afgebouwd, maar in het nieuwe windpark Eemshaven-West, dat door Vattenfall en de Stichting Eemswind wordt ontwikkeld.
Nieuw versus oud in de Eemshaven. Foto: DUNCAN WIJTING
,,We waren teleurgesteld dat de dorpsmolens niet doorgingen. Dat was echt een tegenvaller. De mensen hier snappen dat twee eigen windmolens meer opleveren dan wanneer je alleen een vergoeding krijgt. Als je eigenaar bent, heb je meer invloed. Je doet echt mee. Maar het kwam te vroeg voor ons’’, zegt bestuurslid Johan van Dalen van de Energie Coöperatie Oudeschip & Omstreken. Een flinke windmolen levert zo’n anderhalve ton per jaar op.
De in juni 2018 opgerichte coöperatie is actief in het gebied net ten zuiden van de Eemshaven, van Polen tot Valom. Mensen die hun hand opsteken, moeten binnen een straal van 1500 meter van een windturbine wonen. De bewoners van 128 woningen hebben zich al gemeld. ,,De coöperatie is opgezet vanuit het idee dat we het park niet konden tegenhouden. We wilden iets doen met de subsidie.’’
Van Dalen vindt compensatie overigens zeer terecht. Vanachter de keukentafel wijst hij uit het raam naar de oprukkende Eemshaven. ,,We waren eigenlijk allemaal tegen de komst van de molens, vanwege de overlast. De mensen hier hebben de afgelopen jaren veel voor hun kiezen gekregen. De industrie en de windparken komen steeds dichterbij. Niet voor niets zijn er ook bewoners uitgekocht.’’
Het bestuur liet het er niet bij zitten en bedacht een nieuw plan, met hulp van windboeren. Waarom niet een deel van de vergoeding uit het gebiedsfonds gebruiken om één of twee molens te kopen in het nieuwe park Eemshaven-West? De Zweedse energiereus Vattenfall (die enkele jaren geleden Nuon overnam) en de Stichting Eemswind (een groep boeren uit het omliggende gebied) bleken bereid tot samenwerking. Er wordt nu onderhandeld over één of twee dorpsmolens in het nieuwe park, afhankelijk van het aantal turbines dat er wordt opgesteld.
,,Het is hier rustig gebleven, ondanks de komst van weer een park. We dachten: ‘. We vonden dat we het gewoon moesten proberen. En het ziet ernaar uit dat het lukt’’, zegt Van Dalen.
Woordvoerder Robert Portier van Vattenfall bevestigt dat er met de coöperatie wordt gesproken. ,,We kijken wat de mogelijkheden zijn. Deze ontwikkeling, dat lokale partijen bij een windpark zijn betrokken, zie je vaker. Bijvoorbeeld in Almere en aan de kop van de Afsluitdijk in Friesland. Het is een prima idee. De overheid wil graag lokaal eigendom. Wij denken ook dat het verdelen van de lusten en de lasten een heel goed idee is.’’
Gedeputeerde Homan sluit zich daar bij aan. De provincie werd in Oost-Groningen met felle tegenstand geconfronteerd door de komst van het windpark langs de N33. In Oudeschip is er nauwelijks weerstand. ,,Ik vind het geweldig hoe het daar gaat. Het is uniek wat er nu wordt opgezet. Bij de N33 ontstond er een strijd tussen de grondeigenaren en de bewoners. In Oudeschip is de situatie heel anders, de partijen praten met elkaar. Zo ontstaat er begrip en kun je samen delen.’’
Windmolens in de Eemshaven Foto: Shutterstock
Michiel Mulder van de Natuur en Milieufederatie Groningen was intensief betrokken bij de gesprekken in Oudeschip en zat daar een klankbordgroep voor. Hij prijst de instelling van de bewoners, maar ook van de boeren die betrokken zijn bij de windparken. ,,De eerste reactie van mensen is altijd: een windpark? Liever niet. Dus moet je gaan praten. Dat kan niet in één avond, dat kost veel tijd. Je moet het eerlijke verhaal vertellen. Zeg niet: je krijgt nergens last van. Maar wel: wat houdt het in voor jullie? Zo win je vertrouwen.’’
De klankbordgroep kwam er overigens pas nadat de plannen voor het windpark waren ontvouwd. Voor echte inspraak zou de volgorde omgedraaid moeten worden, erkent de Milieufederatie. Anders dreigen de belangen van omwonenden onder te sneeuwen. ,,Inspraak moet helemaal aan het begin. Niet als de locatie al is gekozen’’, vindt Marjolijn Tijdens van die organisatie.