Plantmanager Coen de Haas van de suikerfabriek Hoogkerk. ''Elke campagne is weer spannend''. Foto: Jan Willem van Vliet
Duizend vrachtwagens lossen weer dagelijks hun lading suikerbieten bij de suikerfabriek in Hoogkerk. De bietencampagne is begonnen. Ondanks de droogte en de hitte deze zomer zijn de vooruitzichten goed. ,,Een biet is een heel sterk gewas’’, zegt plantmanager Coen de Haas.
Droogte en hitte hebben in de zomer flinke klappen uitgedeeld aan menig gewas, zou je zeggen. Maar de 83.500 hectare suikerbieten in ons land hebben zich kranig geweerd, zegt de Cosun Beet Company bij de start van de bietencampagne. De onderneming is ook optimistisch over de opbrengst. Er wordt zo’n 88 ton per hectare verwacht, enkele tonnen meer dan vorig jaar. En de suikeropbrengst is ook goed, met naar verwachting zo’n 14,8 ton per hectare. Ook dat is iets meer dan afgelopen jaar.
Toegegeven, het is nog wat vroeg voor exacte voorspellingen, zegt Coen de Haas, plantmanager van de Cosun Beet Company in Hoogkerk. ,,Het seizoen is net begonnen. Pas over een paar weken kun je echt iets zeggen over de kwaliteit van de bieten, het suikergehalte en het volume dat je van een hectare afhaalt. Maar je ziet wel twee effecten. Door de droogte is het suikergehalte in de bieten relatief hoog. En er zijn grote verschillen tussen de afzonderlijke velden waar de bieten afkomen. Dus zullen de volumes per hectare links en rechts ook nogal verschillen. Duidelijk is dat zandgronden het meeste last hebben gehad van de droogte.’’
Biet is sterker dan de aardappel
,,Een biet is een heel sterk gewas, dat redelijk diep wortelt. Een biet kan, in tegenstelling tot een aardappel, nog wat bijtrekken als er na een droge periode regen valt. Wat dat betreft was de neerslag van de laatste tijd heel erg welkom. Bovendien hebben bieten volop geprofiteerd van de uitbundige zonneschijn de afgelopen maanden’’, aldus De Haas.
Zo’n 4000 boeren in het noorden van Nederland leveren aan Hoogkerk. Cosun rekent dit jaar op zo’n 3,8 miljoen ton bieten tot medio januari, wanneer de campagne wordt beëindigd. In de suikerfabriek werken zo’n 160 vaste medewerkers en zo’n 120 mensen in de ‘flexibele’ schil. Dagelijks lossen tegen de duizend vrachtwagens hun lading in Hoogkerk, waar circa 30.000 ton bieten per dag wordt verwerkt.
Serieus last van de hoge energieprijs
Zoals veel bedrijven wordt Cosun ook geplaagd door stijgende energieprijzen. De Haas: ,,De prijzen zijn op dit moment bijna tien keer zo hoog als ze in het verleden waren. Daar hebben wij serieus last van, dat heeft impact. We zijn heel erg blij dat we net de afgelopen jaren een heel groot investeringsproject hebben afgerond. We hebben onze verdampingsinstallatie aangepast en hopen daarmee zo’n 10 tot 12 procent minder energie te verbruiken. Daar zijn we heel blij mee, hij is net op het juiste moment gereed.’’
Is het begin van de campagne nog spannend? ,,Ach, het leukste moment is eigenlijk als we een week voor de start van de campagne de kalkoven aansteken. De kalkmelk die daarin wordt geproduceerd is nodig bij het zuiveren van het ruwe bietensap. Aan die kalk binden we alle bestanddelen die we niet in het bietensap willen hebben. Dat proces is een week geleden begonnen en is onomkeerbaar. Als we die oven starten, dan is het huppakee, nu moeten we door. De oven moet blijven branden, die kunnen we niet uitzetten.’’
Hele fabriek eerst getest
Verder zijn proefdraaidagen gehouden, om te kijken of alles in de fabriek goed werkt. ,,Op 31 augustus en 1 september. Dat zijn een soort generale repetities. Je kijkt dan zowel naar de mechanische onderdelen als de besturing. Dan wordt de hele fabriek getest. Dat doen we bewust twee weken voor de campagne, dan kun je eventuele mankementen nog verhelpen’’, weet De Haas.
,,Uiteindelijk blijft de hele campagne spannend. Het lastige is dat het altijd onvoorspelbaar is, elke campagne is weer anders. Er kunnen altijd bijzondere dingen gebeuren. Een van de meest dramatische voorvallen hadden we in 2017. Toen was er een breuk in de grote bietenbanden, de transportbanden waarmee de bieten worden opgevoerd naar de fabriek. Dat was een echte ramp, toen viel alles stil. Vorig jaar hadden we een elektriciteitsdip, waar we enorm veel last van hadden. Dat leidde tot allerlei storingen’’, herinnert De Haas zich.