Batterijen spelen een belangrijke rol in de energietransitie. Foto: Shutterstock
Groningen loopt warm voor de vestiging van zeker vijf batterijfabrieken. De zware concurrentie uit de VS waar een enorme subsidiepot voor duurzame initiatieven klaar staat, lijkt deze plannen nog niet te dwarsbomen. Al wordt er wel gewacht op een Europese tegenzet, die mogelijk deze week komt.
Achtereenvolgens Tesla, Volkswagen en waarschijnlijk Northvolt bliezen de afgelopen weken plannen voor een batterijfabriek in Europa af. Tesla en Volkswagen kiezen ervoor een fabriek te bouwen in de VS.
Enorme subsidiepot in de VS
In Amerika is de Inflation Reduction Act een forse verleiding voor bedrijven die aan de slag willen met duurzame initiatieven. De maatregel omvat een subsidiepot die is gevuld met 369 miljard dollar. Bedrijven die in de VS produceren kunnen er een beroep op doen.
In Brussel wordt diep nagedacht over een Europese tegenzet. Er ligt al een plan dat landen de mogelijkheid biedt staatssteun te geven aan groene initiatieven. De in januari aangekondigde Net-Zero Industry Act wordt gezien als het echte Europese wapen. Verwacht wordt dat een dezer dagen duidelijk wordt hoe dat wapen er precies uit ziet. Op basis van uitgelekte plannen, zijn deskundigen overigens niet enthousiast over Europa’s tegenzet.
Moniek Tromp. Foto: Marjorie Noë
Grote investeringen in Groningen op stapel
Groningen is in de markt voor het huisvesten van vijf baterijfabrieken. Zouden die bedrijven hun interesse omzetten in daden, worden er mega-investeringen gepleegd.
En de Amerikaanse subsidiedollars hebben deze bedrijven nog niet verleid. Groningen is nog in beeld. Alle gesprekken lopen nog, zegt hoogleraar Moniek Tromp. ,,En het ligt eraan hoe je telt of er mogelijk nog meer komen.’’ Tromp is als hoogleraar verbonden aan Zernike Institute for Advanced Materials. Ze is daarnaast voorzitter van het Battery Competence Cluster, en plek waar bedrijven en kennisinstellingen krachten bundelen op het gebeid van batterijtechnologie.
De komst van de Brits-Koreaanse batterijfabriek Eurocell naar de Eemshaven lijkt in een afrondende fase te zijn. Komt het bedrijf definitief, dan gaat het om een investering van in eerste instantie 800 miljoen euro.
Hoe kan het dat Groningen als vestigingsgebied weerstand lijkt te kunnen bieden aan de VS?
Omdat Groningen veel te bieden heeft, zegt Tromp. Ruimte en beschikbaarheid van groene stroom. ,,Batterijen zijn duurzaam, maar voor de productie is energie nodig. Die energie moet groen zijn, wil je als fabrikant geloofwaardig zijn.’’ Verder zijn de makkelijke aan- en afvoer via de Groninger havens, beschikbare kennis op de RUG en Hanzehogeschool van belang. ,,Ook het Nederlandse netwerk van bedrijven werkend aan verschillende aspecten van batterijen speelt een rol.’’
Dat Groningen nadrukkelijk bezig is met een overkoepelende energiestrategie op het gebied van batterijen, waterstof en zonne-energie kan bedrijven over de streep trekken, meent Tromp. Gekoppeld aan mogelijke subsidies vanuit het Groeifonds.
Aan tafel
Maar, zegt Tromp, 'we zien nu wel dat bedrijven zitten te wachten op wat Europa doet in reactie op de VS'. Gaan de Europese plannen door, dan zit de EU en dus Nederland weer aan tafel. ,,Of het alles bij elkaar genoeg is voor alle bedrijven, moeten we afwachten. Maar we zitten aan tafel.’’
Welke bedrijven naast Eurocell kijken naar vestiging in Groningen, kan Tromp niet zeggen. Ze spreekt van een mix van internationale bedrijven. Het totaalplaatje voor Groningen is goed, zeker als de EU over de brug komt.
