Bert Ottens heeft het bedrijf Onderwaterscan opgericht, waarmee hij onderwater inspecties uitvoert met behulp van robots. 'Duiken in havens brengt altijd risico met zich mee.' Foto: Anjo de Haan
Onderwaterdrones kunnen veel lastige en gevaarlijke inspectieklussen overnemen van duikers, zegt Bert Ottens. De inwoner van Delfzijl begon dik twee jaar geleden met Onderwaterscan, een bedrijf gespecialiseerd in dergelijke opdrachten.
Hij heeft toevallig de kroonjuwelen van zijn jonge bedrijf onder de klep van zijn SUV liggen. Zoals een compacte, maar peperdure onderwaterdrone, oftewel een ROV, een remotely operated vehicle. Dat is een op afstand bestuurbaar voertuig. In het geval van Ottens gaat het om een soort mini-duikbootjes, voorzien van camera’s, sensoren en zelfs sonar. Dure apparatuur, zo blijkt. De grootste van het tweetal kost nieuw ruim anderhalve ton.
,,Maar dan heb je ook wat. Als je deze drone kunt gebruiken, kan een duur duikteam thuisblijven’’, zegt Ottens. Die zelf overigens al vanaf zijn achttiende duikt. In het verleden onder meer in de Eemshaven en het afwateringskanaal in Delfzijl, tegenwoordig elders in binnen- en buitenland.
De Groninger werkte als verkoper voor kraan- en hijsbedrijven, Pedroboat en als manager voor McDonald’s. Ook had hij een kinderdagverblijf, dat hij erfde van zijn overleden echtgenote. Een paar jaar geleden zag zijn toenmalige vriendin dat hij een paar onderwaterdrones had liggen en vroeg wat dat eigenlijk voor apparaten waren.
Inspectie van 230 meter lang kolenschip
,,Ik had er een paar uit China gehaald en wilde er wat mee handelen, misschien een paar inspecties doen. Maar zei zij: misschien kun je er meer mee, ik wil je er wel bij helpen met de marketing. Dat zette me aan het denken en zo ben ik uiteindelijk met mijn bedrijf begonnen’’, zegt Ottens.
Hij had zijn bedrijf nog niet eens opgericht, of de eerste klant diende zich al aan. Energiebedrijf Eneco vroeg hem de binnenzijde van een aantal watertanks te inspecteren. Hij deed klussen bij een grote paprikakweker in Zuid-Holland en een mondiaal opererende internetretailer.
Voor RWE, eigenaar van de kloeke kolencentrale in de Eemshaven, voerde hij met een onderwaterdrone een inspectie uit onder een enorm kolenschip van 230 meter lengte dat was afgemeerd bij de centrale. Terwijl hij met een werkboot naast de kolengigant lag, snorde zijn onderwaterrobot onder de bulkcarrier door.
Sneller en veiliger dan duiker
De met een 300 meter lange kabel verbonden drone voer vaste patronen onder het schip om eventuele aangroei te controleren. ,,Het was een megaschip. We zijn een keer of veertien onder de romp doorgevaren met de ROV. Gelukkig waren de lasnaden goed zichtbaar, die hebben rechte lijnen en daar konden we ons mooi op oriënteren. Zo kon de onderwaterdrone een keurig patroon onder het schip varen. Best lastig trouwens om je positie te bepalen. Dat doe je met een kompas, maar dat kan ontregeld worden omdat je werkt onder een enorm stuk staal. En er stond een flinke stroming.’’
Een ROV die op deze manier een scheepshuid onder water onderzoekt werkt vaak sneller en veiliger dan een duiker, zegt Ottens aan boord van zijn werkboot in de Eemshaven.
Je weet nooit wat er kan gebeuren
,,Duiken in havens onder schepen brengt altijd risico’s met zich mee. Je kunt ergens achter blijven steken, vast komen te zitten in de modder en noem maar op. Hetzelfde geldt voor het duiken bij sluizen en kades. Bij de Afsluitdijk werd een duiker bedolven nadat er iets instortte. Rijkswaterstaat wil het tegenwoordig alleen nog toestaan als er wordt gedoken in ploegen van vier mensen. Bovendien kan mijn drone ook sonar gebruiken voor een inspectie, als het water troebel is. Daarmee kun je met geluidsgolven de onderzijde van een schip prima in kaart brengen en afwijkingen in het metaal zichtbaar maken.’’
Ottens zegt niet alleen scheepsrompen te onderzoeken, bijvoorbeeld op aanvaringsschade, aangroei en slijtage, maar ook andere constructies in het water zoals damwanden, kades, sluizen en windmolenfundaties. Hij beschikt ook over apparatuur om pijpleidingen en sprinklerinstallaties te bekijken op scheuren, lekkages en corrosie. Desgewenst nemen zijn ROV’s monsters of kan er een kleine hogedrukspuit onder worden gehangen.
Zoeken naar verstopte drugs
Onlangs deed Ottens in Farmsum mee aan een oefening van de SAR-reddingdienst om duikers in het water op te sporen. ,,Ook daarvoor is zo’n onderwaterdrone prima geschikt.’’
En recent kwam er nog een toepassing bij. Hij werd benaderd of hij met zijn apparatuur misschien kan helpen bij het onder water speuren naar drugs die onder schepen worden geplakt en vervolgens stiekem naar de noordelijke havens worden gebracht omdat de controles elders in het land steeds strenger worden. ,,Het wordt de smokkelaars daar te heet onder de voeten, dus wijken ze uit naar andere delen van het land.’’
Ottens vindt het niet alleen leuk met zijn spullen te werken, hij denkt ook graag na over de verbetering van spullen. Onlangs werd hij door de Rijksuniversiteit Groningen benaderd of hij mee wil werken aan een onderzoek naar het gebruik kunstmatige intelligentie (AI) bij onderwaterapparatuur. ,,Het idee is dat je met behulp van AI heel snel een diagnose kunt stellen en kunt zien of een constructie schade heeft. Dat is de toekomst, het kan zo veel sneller’’, voorspelt Ottens.
