Bekers van bioplastic: herbruikbaar, recyclebaar, afbreekbaar

Acht jaar lang kostte het heel wat zweet en tranen. Maar het is gelukt. De eerste fossielvrije, recyclebare, biologisch afbreekbare beker heeft het licht gezien. Een huzarenstukje van Lenze Leunge uit Oosterwolde is het, die vol bleef houden waar anderen al afgehaakt zouden zijn. En nu worden de Happy Cups gelanceerd.

Leunge en zijn vrouw Ina zijn geen onbekende in de wereld van verantwoorde bekers. Met hun bedrijf LIMM Recycling laten ze al jaren zien dat hergebruik van koffiebekers gewoon kan. Kartonnen koffiebekers welteverstaan. ,,Wij willen altijd meer. Een echt goede oplossing voor al die plastic bierglazen die je na een festival ziet liggen, is er eigenlijk nog niet. Daar wilde ik wat aan doen, was het idee’’, vertelt Lenze Leunge. Ter indicatie: jaarlijks leveren festivals in Nederland ongeveer 62 miljoen kilo afval op, voornamelijk plastic. Daarvan is niet meer dan 1 procent te recyclen.

Wat nou als er een beker van bioplastic zou zijn die volledig afbreekbaar en recyclebaar is, af te wassen en her te gebruiken? Leunge besloot te gaan experimenteren met PHA, een volledig circulaire, en bio-afbreekbare kunststof. In zijn geval op basis van vooral suiker. ,,Het was echt vallen en opstaan, samen met de spuitgieter. Dan was ie te zacht, dan te hard, dan was het randje te scherp, van alles. Maar we boekten steeds meer resultaat. Je zag het product beter worden.’’

Met het Biobased Economy Project van de gemeente Ooststellingwerf en daarna het Europese Interreg North Sea Region BIOCAS programma ondersteund door de provincie Friesland, werden er studenten en onderzoekers uit het Noorden bij betrokken. Getest werd er dat het een lieve lust is. Koude vloeistoffen, warme vloeistoffen, die moeten allemaal zonder problemen in de beker kunnen. ,,Onze bekers lagen her en der in tuinen, in zoet- en zoutwater aquaria, en op andere plekken om te testen hoe het afbreekproces ging.’’ Intussen moesten de Happy Cups wél vaatwasser bestendig zijn. Dat klinkt als een vrijwel onoverkomelijk probleem. Dat bleek het niet.

PHA wordt gevormd door micro-organismen die door bacteriële fermentatie tot stand komen. Als het materiaal weer in de natuur komt, dan zal het door de zelfde bacterie degraderen tot CO2 en mineralen, dus tot voedingstoffen voor de bodem en zee. ,,Mooi is dat ze gewoon in de afwasmachine kunnen want daar zit die bacterie niet’’, vertelt Ina Leunge. ,,Kijk, wij willen dat onze bekers gewoon afgewassen en hergebruikt worden. Is er een keer iets kapot, dan kunnen we hem recyclen. In het allerergste geval blijft ie ergens liggen buiten. En dan verdwijnt hij in pakweg een jaar.’’

Goed, alles gelukt, tijd voor de uitrol, dachten de Leunges en accountmanager Thiemo van der Weij. En toen viel de corona in. ,,We hadden ons vooral gericht op festivals. Uit die hoek kregen we in 2017 al de vraag hoe we konden bijdragen aan de vergroening. Toen we de beker klaar hadden, lag alles stil. En daarna waren de centjes een beetje op bij de organisaties. Het is een kwestie van tijd, denk ik. Maar wij moesten onze blik eerst op andere doelgroepen richten.’’

Zoals dat soms gaat, waaide de wind uit onverwachte hoek. Kinderdagverblijven bleken groot fan, zeker toen de startup besloot felle kleuren toe te voegen. Lenze Leunge: ,,Biologisch pigment, zonder sunblocker en weekmakers. Dat wil zeggen dat de kleur heel langzaam verdwijnt, maar dat past juist wel bij ons duurzame concept, vinden wij.’’

Dat concept slaat aardig aan. Op het Prinsjesfestival in Den Haag kregen de Happy Cups applaus. Festivals in Zwolle en Amsterdam maakten gebruik van duizenden van deze fossielvrije bekers. De geschenkverpakkingen vinden hun weg als relatiegeschenk – al dan niet voorzien van logo’s. ,,En nu gaan we verder de boer op’’, zegt Thiemo van der Weij. ,,We hebben verschillende maten en kleuren en hebben bewezen dat het werkt en kan. Onze mallen liggen klaar bij de spuitgieter, dus we kunnen snel opschalen.’’