Marathon-kerkdienst voor de Oezbeekse familie Babayants uit Emmen. 'We geven, maar we krijgen er ook wat voor terug'

In de kerkzaal staan zeker tweehonderd witte stoeltjes. Op zondagen zijn die stoeltjes grotendeels bezet, maar op zo’n doordeweekse middag is het leeg. Twee mensen luisteren naar de dienst van dominee Egbert Fokkema, die speciaal uit het Gelderse Twello is gekomen om een deel van de lange viering op zich te nemen. Vier uur lang is Fokkema aan het woord, waarna hij wordt afgelost door een andere predikant.

De marathon-kerkdienst is opgezet voor de familie Babayants, die oorspronkelijk uit Oezbekistan komt. Na elf jaar in Nederland te hebben gewoond, dreigt het gezin te worden uitgezet. De ouders, Karine (41) en Aleksandr (48), hebben samen vier kinderen: Aleksa (3), Amelia (10), Ariana (14) en Aram (20). De twee jongste zijn geboren in Nederland.

De afgelopen acht jaar woonde het gezin op het asielzoekerscentrum in Emmen, een locatie speciaal voor gezinnen. In juli dit jaar werd de familie aangehouden en meegenomen naar het zogenoemde detentiecentrum in Zeist. Van daaruit worden vluchtelingen teruggestuurd naar het land van herkomst. Hun advocaat kon de uitzetting op het nippertje voorkomen, maar op 25 oktober volgde toch weer slecht nieuws van de rechter: het gezin Babayants is uitgeprocedeerd.

Twee dagen daarna deed de advocaat een nieuwe aanvraag voor een verblijfsvergunning, maar dan op basis van het feit dat de kinderen al langer dan vijf jaar in Nederland wonen. De kinderen zijn dan, zoals dat heet, in Nederland ‘geworteld’. Uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen is gebleken dat het schadelijk is voor de ontwikkeling van deze kinderen om na vijf jaar in Nederland nog teruggestuurd te worden naar het land van herkomst. In het verleden was er een regeling waardoor zij een verblijfsvergunning konden krijgen: het kinderpardon.

Uit angst om dit keer echt te worden uitgezet, vroeg de familie om hulp bij de kerk in Kampen. Ze kwam daar terecht via de Grote Kerk in Emmen, waar ze op zondagen naartoe ging. De kerkenraad van de Open Hof moest er een paar dagen over nadenken en besloot om het gezin kerkasiel te verlenen. „Het gezin is door God op onze weg gebracht”, zegt dominee Lex Boot van de Open Hof. „Het past bij ons thema van dit jaar: barmhartigheid. Dat betekent dat we mensen helpen die in de knel zitten.”

Bij kerkasiel wordt 24 uur per dag, zeven dagen per week een dienst gehouden; er wordt onder meer gebeden, muziek gemaakt en uit de Bijbel voorgelezen. Volgens het recht op godsdienstvrijheid mag een kerkdienst niet worden onderbroken, wat het onmogelijk maakt om het gezin op te pakken.

Inmiddels duurt de estafettedienst al ruim een week. Hoe lang die gaat duren, weet nog niemand. Omdat de Open Hof zelf maar twee dominees heeft, komen predikanten uit heel het land naar Kampen om afwisselend twee of vier uur te preken.

Al meer dan honderd predikanten hebben zich aangemeld om een deel van de dienst te verzorgen. „En dat is heel inspirerend”, zegt Boot. „Iedereen houdt weer andere soorten diensten. Ook predikanten uit andere stromingen van het christendom komen langs om te helpen en we zingen uit allerlei liedbundels. We geven, maar we krijgen er ook wat voor terug.”

Ondertussen kan de familie Babayants de kerk niet verlaten, buiten het gebouw bestaat de kans om te worden opgepakt. Het gezin verblijft in een eigen kamer achterin het kerkgebouw. „We hebben hier alles wat we nodig hebben en we kunnen eindelijk goed slapen, dat is heel fijn”, vertelt moeder Karine. „Als we willen, kunnen we ook bij die dienst komen zitten. Dan zingen we liedjes en praten we over de Bijbel.”

In Emmen ging dochter Amelia naar de basisschool op het terrein van het asielzoekerscentrum. De juf daar stuurde haar een grote doos met schoolboeken, zodat ze nog een beetje mee kan doen. Ariana doet online mee met haar lessen van het Esdal College in Emmen. De voetbaltrainer en vrienden van Aram zijn al langs geweest en binnenkort komt de dansschool van Ariana op bezoek.

„We voelen ons hier heel welkom. Mensen komen boodschappen en speelgoed brengen”, zegt Karine. „Ze willen ons blijven helpen zolang het nodig is. We hopen natuurlijk dat het kinderpardon terugkomt.” Onder andere de dominees willen daarover met de landelijke politiek in gesprek.

Dominee Fokkema is al halverwege zijn dienst. Het is niet de eerste keer dat hij meehelpt aan een kerkasiel. Hij hielp in 2019 ook bij het kerkasiel van de familie Tamrazyan (zie kader). „Ik heb twintig jaar lang bij ZOA gewerkt, een christelijke hulporganisatie voor vluchtelingen, daarvoor ben ik in veel landen geweest. Ik ben al tien jaar met pensioen, maar het helpen van vluchtelingen zit in mijn bloed, zou je kunnen zeggen.”

Het is dan ook geen probleem om de vier uur vol te maken. Sterker nog, hij nam zijn eigen organist mee uit Twello. Terwijl de klanken van het orgel door de lege zaal galmen, schuifelen twee nieuwe bezoekers de kerk binnen. Om althans een deel van de vooralsnog oneindige dienst bij te wonen.