Metingen door geluidsdeskundige Jan van Muijlwijk tonen aan dat windmolens op het Windpark N33 niet significant stiller zijn geworden na het aanbrengen van nieuwe software. Foto: Pieter Broesder
Uit Roden en omgeving komen klachten over een lage bromtoon. De herkomst van het zogenaamde laagfrequente geluid is onbekend. Maar over welk fenomeen hebben we het en is er wat aan te doen? Bromtonenspecialist Jan van Muijlwijk uit Veendam legt uit.
Wat is laagfrequent geluid?
,,Om te beginnen: gewoon geluid. Er is niets mythisch, bijzonders of fenomenaals aan, het is geluid met hele lage toonhoogte. Denk aan de laagste tonen van een orgel of de dikste snaar van een basgitaar. We kennen ook allemaal het geluid van een elektrisch apparaat waarvan de stekker in het stopcontact zit zonder dat het apparaat aan staat. Laagfrequent geluid zit qua sterkte vaak net boven de gehoorgrens. Niet iedereen hoort het of heeft er evenveel last van. Maar als je er last van hebt, kan het tot enorme stress leiden.”
,,Misschien komt het door het verre verleden. Toen we nog in holen woonden, wisten mensen dat er iets vervelends stond te gebeuren als ze lage tonen hoorden. Rollende donder, een tsunami of een kudde op hol geslagen bizons: lage geluiden betekenen in de natuur vaak grote apocalyptische gebeurtenissen die tot ellende kunnen leiden. Dat zit nog zo ingeprogrammeerd in de hersenen dat het nog altijd een gevoel van onrust veroorzaakt.”
Hoe stel je eigenlijk vast wat de oorzaak is van het geluid?
,,Geluid wordt door niemand op precies dezelfde manier gehoord en ervaren. Eerst moet dus worden vastgesteld: wat horen we precies, wanneer treedt het op en is wat we zien in overeenstemming met wat we weten. Ik zeg altijd, het belangrijkste bij het oplossen van dit soort problemen is geduld, geduld en geduld. Als je volhoudt komt er altijd iets uit. Dat kan tweeledig zijn: of er is een geluid dat overeenkomt met wat je hoort en dat geluid is hartstikke verantwoordelijk voor de hinder die je ervaart. In 70 procent van de gevallen loopt het op die manier af. In 30 procent van de gevallen kan je meten tot je ons weegt, maar je meet helemaal niks. Dan is er dus geen akoestische oorzaak voor de hinder die wordt ervaren.”
Wat kunnen gevolgen zijn van die hinder?
,,Mensen krijgen er vaak secundaire klachten van. Ze slapen slechter, daar word je niet een prettiger mens van. Er ontstaat druk op hoofd of borst of hartkloppingen. Dat heeft allemaal te maken met stress. Het gevoel dat je ergens door gehinderd wordt waarvan je de oorzaak niet kent is heel onprettig. Ik heb echt regelmatig huilende mensen aan de telefoon. Het gaat niet om honderdduizenden mensen, maar áls je dit probleem hebt heb je wel een groot probleem. Het werkt vaak ontwrichtend.”
De bron van het geluid in Roden en omgeving is nog niet duidelijk. Kun je in de tussentijd wat doen aan de last die je ervan hebt?
,,Probeer er afstand van te nemen, afscheid te nemen van het geluid. Het gaat dan om een soort mentale weerbaarheid. De één kan dat beter dan de ander.”
In Roden denken ze aan de NAM als veroorzaker. Begrijpelijk?
,,Het is niet uitgesloten, maar ik heb er nog geen bewijs voor gezien. Als je in de buurt van een bedrijf met een meetapparaat gaat staan meet je bepaalde tonen. Maar dat wil niet zeggen dat die tonen helemaal de weg naar jouw huis kunnen maken. In 90 tot 95 procent van de gevallen blijkt de veroorzaker van het geluid iets anders dan wat mensen eerst dachten. Je moet dus niet beginnen met zoeken naar mogelijke oorzaken, maar eerst kijken: wat is de hinder die ik zelf ervaar? Breng dat eerst eens goed in beeld. Ik heb nog nooit meegemaakt dat het probleem waar het om ging op meer dan een kilometer afstand lag.”
Wat zijn logische verdachten?
,,Dingen in het eigen huis, die niet helemaal goed zijn aangesloten. Vaak is het de cv, de vijverpomp of de pomp van de vloerverwarming. Maar ook verschillende industriële bedrijven die met veel apparaten werken. Koeltorens, pompen, motoren. Het is vaak een hele zoektocht. Frustrerend als je er nog mee bezig bent. Maar de bevrediging is immens op het moment dat je de veroorzaker te pakken hebt.”
