Het Rijk weigert mee te betalen aan betere spoorverbindingen in het Noorden.
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat weigert geld bij te dragen voor onderzoek naar de Nedersaksenlijn en het oplossen van het spoorknelpunt bij Meppel. Het geeft wel 3 miljoen voor een 8 miljoen euro kostend onderzoek naar de Lelylijn.
Provinciebestuurder Nelleke Vedelaar van Drenthe spreekt van een ,,enorme tegenvaller voor het hele Noorden’’. Vooral dat het ministerie geen geld wil uittrekken voor het verbeteren van het knelpunt in het spoor bij Meppel noemt ze ,,ontluisterend’’.
Al in 2016 heeft het Noorden afspraken gemaakt met het Rijk om de reistijd per trein tussen Groningen en Leeuwarden en de Randstad met een half uur te verkorten. Dat kan door de snelheid tussen Amsterdam en Zwolle te verhogen en slimme maatregelen op het spoor bij Meppel te nemen.
Trein valt dag per week uit
Noord-Nederland heeft aangeboden daarvoor zelf 35 miljoen euro op tafel te leggen. Er zou 40 miljoen euro van het Rijk nodig zijn. Het ministerie stelt dat geld nu niet beschikbaar. Het Noorden moet het komend voorjaar maar weer proberen. Het knelpunt bij Meppel zorgt nu regelmatig voor uitval van treinen, gemiddeld een dag per week.
,,Als er in de Randstad ergens zo vaak zo veel treinen zouden uitvallen, zou het veel eerder opgelost zijn’’, zegt gedeputeerde Vedelaar. ,,Dat er nu zo veel geld wordt vrijgemaakt, 7,5 miljard euro, en er niets voor dit knelpunt komt, is niet goed te begrijpen. We zijn als noordelijke bestuurders echt gedesillusioneerd uit het gesprek gekomen.’’
De weigering van het Rijk om bij te dragen aan noordelijk spoor blijkt uit de zogeheten MIRT-afspraken (Meerjaren Infrastructuur, Ruimte en Transport) die het ministerie maandag openbaar heeft gemaakt, vlak na het bekendmaken van extra geld voor infrastructuur bij nieuwe woningbouw. Van de landelijke 7,5 miljard voor wegen en spoor bij woningen gaat slechts 242 miljoen naar het Noorden, vooral de stad Groningen.
Ook geen geld Nedersaksenlijn
Een tegenvaller is dat het ministerie ook geen geld geeft voor de Nedersaksenlijn, die van Veendam via Stadskanaal en Ter Apel naar Emmen moet leiden. De regio heeft vorige week een bidbook aangeboden aan staatssecretaris Vivianne Heijnen. Daarin bieden de provincie en gemeenten aan om 63 miljoen euro voor het eerste stuk van Veendam naar Stadskanaal te geven. Het ministerie zou eenzelfde bedrag op tafel moeten leggen. Nu is bekend geworden dat het ministerie dat weigert. De staatssecretaris spreekt in woorden wel haar waardering uit voor de Nedersaksenlijn.
Gedeputeerde Vedelaar kondigt aan dat de noordelijke provincies en gemeenten zich hier niet bij neerleggen. ,,We gaan Kamerleden benaderen om de minister op andere gedachten te brengen.’’
Lelylijn wel in onderzoek
De Lelylijn-plannen gaan voorlopig wel door. Het MIRT-onderzoek naar de Lelylijn is een volgende stap in de voorbereiding van die spoorlijn Amsterdam-Heerenveen-Groningen. Eerder reserveerde het kabinet 3 miljard euro voor die Lelylijn, maar in werkelijkheid gaat hij minstens 6 miljard of misschien wel 10 miljard euro kosten. Daarom moet er ook geld uit Europa komen.
Enkele weken geleden werd bekend dat Nederland daarvoor inderdaad een aanvraag heeft gedaan bij de Europese Commissie. Ook was al bekend dat er een projectorganisatie wordt opgetuigd. Het was nog wachten op vaststelling van het MIRT-onderzoek. Dat is nu gebeurd.
Volgens het ministerie kost het MIRT-onderzoek 8 miljoen euro. Daarvan betaalt het Rijk 3 miljoen en de noordelijke provincies ook 3 miljoen. De laatste 2 miljoen moet in 2024 nog door de provincies en het Rijk opgehoest worden. In dat jaar valt ook de beslissing over verder onderzoek naar de Lelylijn.
