Tuinders bij Emmen bedolven onder sneeuw en instortende kassen. 'Ik was er stil van. Enorme schade en zo'n 160.000 prachtige planten weg' | oud & nieuw(s)

Ab van den Berg (56), mede-eigenaar van potplantenkwekerij Meewisse in Erica, weet het nog precies. Hij zat ‘s avonds thuis in Coevorden televisie te kijken toen opeens de telefoon ging. Het was helemaal mis met de kwekerij langs de Verlengde Vaart in Erica. Een groot gedeelte van de kassen was ingestort doordat de wind op het dak grote hoeveelheden sneeuw bij elkaar had geblazen.

,,Ik stapte uiteraard meteen in de auto, maar door de winterse omstandigheden kon ik weinig vaart maken. Het duurde voor mijn gevoel tijden voordat ik in Erica was. Toen ik uitstapte en de ravage met eigen ogen zag, wist ik even niet meer wat ik moest zeggen.’’

Meewisse is een van de grootste bromeliakwekerijen van Europa. Per jaar verlaten zo’n 1,8 miljoen kleurrijke planten het bedrijf. ,,Negentig procent is bestemd voor de export. Veel planten gaan naar Zuid-Europa, naar landen als Italië en Spanje’’, verduidelijkt Van den Berg. De vijftiger is sinds oktober 2019 mede-eigenaar. Samen met Egbert Lanjouw uit Erica en Jan Meertens uit Emmen nam hij de kwekerij over van de familie Meewisse.

Het bedrijf heeft acht hectare glas, keurig verdeeld over twee locaties in Erica. Vier hectare aan de Verlengde Vaart Zuidzijde, vier hectare aan de Slingerweg. Aan de Slingerweg zakte in februari één hectare aan glas als een harmonica in elkaar. Op het dak lag tot anderhalve meter sneeuw.

,,Nadat de boel instortte, ging de temperatuur in de kas snel naar beneden en ging het alarm af. De pakweg 160.000 planten in deze kas moesten als verloren worden beschouwd, dat was al snel duidelijk. Zaak was om de planten in de andere drie kassen wel te redden. Door de ingestorte kas liepen verwarmingsbuizen richting die andere kassen en ook was de ketel uitgevallen. Met kunst- en vliegwerk gingen we aan de slag met de aanleg van nieuwe leidingen. Het lukte ons net op tijd om die klus te klaren en de ketel weer aan te krijgen.’’

De schade bleef hierdoor beperkt tot die ene kas met 160.000 planten. Bromelia’s die op het punt stonden om op transport naar het buitenland te gaan. De vernielde kas moest worden gesloopt. Binnen een week of vier was alles opgeruimd en kon worden begonnen met de bouw van een nieuwe kas. ,,Gelukkig waren we goed verzekerd, ook wat betreft de gemiste omzet’’, zegt Van den Berg. ,,Maar uiteindelijk kost zoiets je altijd geld. Van bepaalde dingen keerde de verzekering de dagwaarde uit. Dan moet je denken aan schermdoeken, belichting en watergeefsystemen. Wat we erbij ingeschoten zijn? Zeker een ton of drie, vier.’’

Het was niet de eerste ellende die Van den Berg c.s. overkwam met de in 2019 overgenomen bromeliakwekerij. In mei 2020 lagen zo’n 600 ruiten eruit na een enorme windhoos. ,,En nu hebben we uiteraard te maken met de fors gestegen gasprijzen. Ook niet iets om blij van te worden.’’ Toch houdt de tuinder de moed er in. Positief is dat het goed gaat met de verkoop en de omzet. ,,Onder meer als gevolg van corona. Door de lockdown en het gedwongen thuiswerken willen mensen het in hun eigen huis gezelliger maken. En dat kan door de aanschaf van een of meerdere bromelia’s. Het zijn prachtige planten, maar dat had je waarschijnlijk al gezien.’’

In Erica staat niet alleen een van de grootste bromeliakwekerijen van Europa, maar ook de grootste komkommerkwekerij van Zuidoost-Drenthe: Drenthe Growers. ,,In 1958 opgericht door mijn opa Bé de Vries’’, zegt Inge Bergsma-De Vries (37), die tegenwoordig met haar vader, haar broer en haar echtgenoot eigenaar is. Aan de Beekweg heeft Drenthe Growers achttien hectare aan kassen tot zijn beschikking, waar op jaarbasis zo’n 40 miljoen komkommers kunnen worden gekweekt.

In februari stortte de zijgevel van een in 1992 gebouwde kas in, waardoor deze kas compleet scheef kwam te staan en de kachel uitviel. Alle komkommers in de 3,5 hectare grote kas waren binnen de kortste keren ongeschikt voor verkoop. Ze stonden op het punt om te worden geoogst. ,,Gelukkig waren we goed verzekerd en stelde de verzekeraar zich ook uitermate coöperatief op’’, zegt Inge Bergsma-De Vries. ,,Want dat bepaalt uiteindelijk de schade die je als bedrijf oploopt. Niet hoeveel schade je hebt, maar hoeveel er wordt vergoed door de verzekering.’’

Drenthe Growers besloot na ampel beraad om het verzekeringsgeld niet te gebruiken voor reparatie, maar als startkapitaal voor de bouw van een compleet nieuwe kas van 3,4 hectare. Een kas die helemaal past bij deze tijd en waar de komkommerkwekerij weer tientallen jaren vooruit moet kunnen. ,,Het werk is bijna klaar. In januari gaan de eerste komkommerplantjes erin.’’

De gevel van de oude kas stortte overdag in. ,,Nee, er raakte niemand gewond. We zagen al dat het de verkeerde kant opging en hielden afstand. Verder konden we niets doen. Het was levensgevaarlijk om daar in de buurt te zijn.’’ Het glas in de nieuwe kas is anders dan dat in de oude, die begin dit jaar grote schade opliep. ,,Als het glas in de nieuwe kas stuk gaat, valt het in duizenden stukjes uiteen, net als een autoruit.’’ De nieuwe kas is niet strak tegen de overige kassen aangebouwd, zodat de wind sneeuw van het dak kan blazen. ,,Veel meer kun je niet doen, denk ik.’’

Het was overigens niet de eerste keer dat Drenthe Growers door dit soort malheur werd getroffen. Inge Bergsma-De Vries pakt een artikel uit een krant van 1979. Haar in 2015 overleden opa staat erin, compleet met foto. Reden: het dak was na enorme sneeuwval ingestort. ,,Om te huilen, staat erbij. Vijftig procent van de productie weg.’’ Bé de Vries zat niet bij de pakken neer en stroopte de mouwen op. Net als zijn nazaten deden ruim veertig jaar later. ,,Laten we hopen dat het geen derde keer gebeurt. Het kost niet alleen veel geld, het is ook buitengewoon vervelend.’’