Als je genoeg verdient, vraag dan niet om geld voor hulp in de huishouding. Dat is de boodschap die het gemeentebestuur Aa en Hunze wil uitdragen om de tekorten in het sociaal domein terug te dringen. Maar de bestuurders zijn zelf ook sceptisch over de maatregel.
Evenals zoveel gemeenten, moet Aa en Hunze de enorme kosten van het sociaal domein terugdringen. Daar vallen taken als jeugdzorg, schuldhulpverlening en sociale werkvoorziening onder. De uitgaven rijzen bij vrijwel alle gemeenten sinds 2015 uit de pan. Toen legde Den Haag de verantwoordelijkheid ervoor bij hen neer, zonder daar het benodigde geld voor te geven.
Inwoners van Aa en Hunze deden afgelopen jaar massaal een beroep op hulp in de huishouding. Maar tussen hen zitten veel mensen met hoge inkomens, voor wie het dan spotgoedkoop is om via de gemeente een poetshulp te regelen. Iedere zorgbehoevende, ongeacht het inkomen, mag namelijk een beroep doen op de regeling. Dat spraken de landelijke coalitiepartijen in 2019 af.
Het gemeentebestuur spreekt van een aanzuigende werking op de regeling. Die wordt nog eens versterkt door de vergrijzing en het feit dat inwoners langer thuis blijven wonen.
Regel alsjeblieft zelf je huishoudelijke hulp, boodschappen en maaltijdservice
Het gemeentebestuur van Aa en Hunze schetst nu drie opties die voor minder kosten zouden moeten zorgen: wachtlijsten invoeren voor hulp in de huishouding, mensen met een kleine beurs voorrang geven, of mensen met voldoende inkomen vragen geen beroep meer te doen op de regeling.
De eerste optie, het invoeren van wachtlijsten, is volgens onderzoek van het college juridisch onhoudbaar. In januari stuurde de VVD Aa en Hunze hier met raadsvragen nog op aan, maar volgens het bestuur zou de gemeente met wachtlijsten niet voldoen aan haar plicht om tijdig de juiste zorg op maat te leveren.
De tweede optie om bewoners met een lager inkomen sneller aan een schoon huis te helpen, klinkt sympathiek. Toch is het ook twijfelachtig of een rechter daarmee akkoord zou gaan. Bovendien kost dit ook weer geld, omdat de regeling hiervoor aangepast moet worden.
Daarom kiest het college voor de laatste mogelijkheid: ‘een moreel appel op de eigen kracht van de inwoners.’ De boodschap: mensen met genoeg geld, regel alsjeblieft zelf je huishoudelijke hulp, boodschappen en maaltijdservice.
Toch betwijfelt het college of dit het ei van Columbus is. ‘We mogen een moreel appel doen op inwoners met voldoende inkomen, maar kunnen een aanvraag niet weigeren als de inwoner in aanmerking komt voor een WMO-voorziening. We schatten in dat het financiële effect minimaal zal zijn’, schrijft het bestuur, dat ondertussen hoopt dat het rijk stappen onderneemt.
De gemeenteraad vergadert donderdag 9 september over het voorstel.
