Drentse politici nemen voortouw bij verzet tegen stikstofbeleid: Willemien Meeuwissen en Siemen Vegter uit Assen zetten zich schrap

Vrijdag is het een spannende dag voor Drenthe. Dan komt het kabinet met een brief waarin staat hoeveel de uitstoot van stikstof per beschermd natuurgebied (Natura 2000) omlaag moet. Omdat Drenthe twaalf van die gebieden heeft en omdat het provinciebestuur de doelstellingen moet realiseren, heeft dat voor de Drentse boeren en politiek grote gevolgen.

In sommige delen van het land moet de uitstoot met wel 80 procent omlaag, zo is al uitgelekt. Voor Drenthe is nog niet duidelijk hoe heet deze soep gegeten wordt. Maar Statenleden Willemien Meeuwissen (VVD) en Siemen Vegter (CDA) zetten zich schrap.

Ze toonden zich eerder in hun partij al criticasters over het stikstofbeleid. Ze vinden dat boeren te veel de zwartepiet krijgen toegespeeld en willen meer inzetten op innovatie in plaats van het uitkopen van boeren of zelfs onteigenen van landbouwbedrijven.

Op initiatief van Meeuwissen komt zaterdag op het landelijke VVD-congres in Halfweg een motie aan de orde met als strekking dat de regering het stikstofbeleid over een andere boeg moet gooien. De motie heeft al vierhonderd handtekeningen van leden gekregen.

Tot het onmogelijke is niemand gehouden, vindt Meeuwissen. Daarom wil ze de natuurwetten aanpassen als blijkt dat die tot onuitvoerbare maatregelen leiden.

Nu vinden veel wetten hun oorsprong bij de Europese Unie, waar lidstaten zelf natuurgebieden hebben aangedragen die beschermd moeten worden. Toch mag dit volgens Meeuwissen geen beletsel zijn om niet te proberen ze te veranderen. „Ik weet dat dit ingewikkeld is. Maar ook de Europese regelgeving is niet in beton gegoten. Kijk bijvoorbeeld hoe Denemarken omgaat met het asielbeleid. Daar geven ze toch duidelijk een eigen draai aan.”

Vegter heeft in zijn CDA alle stikstofwoordvoerders in de provincies gemobiliseerd om vrijdagmiddag meteen in overleg te gaan over een gezamenlijke reactie. Het kan zijn dat de kabinetsmaatregelen Gelderland en Overijssel harder treffen dan Drenthe, maar dat moet de eenheid niet in de weg staan, vindt Vegter.

Meeuwissen en Vegter maken zich beiden kwaad over de benarde situatie waarin de zogenoemde PAS-melders zich bevinden. Dit zijn boeren die tot mei 2019 bij het programma aanpak stikstof (PAS) konden volstaan met een melding als ze een geringe uitstoot van stikstof veroorzaakten. Maar toen maakte de Raad van State korte metten met het PAS, waardoor ook de PAS-melders niet meer weten waar ze aan toe zijn.

„Deze ondernemers kunnen geen kant op”, zegt Vegter. „Als een jonge boer een bedrijf wil overnemen, krijgt hij geen financiering van de bank. Eerst zou de vorige minister van Landbouw dit oplossen, nu heeft de nieuwe minister dit bij de provincies over de schutting gegooid.” Meeuwissen maakt een vergelijking met de toeslagenaffaire. „Ook hier gaat het om de betrouwbaarheid van de overheid.”

Natuurbeschermers wijzen erop dat Nederland aan wettelijke verplichtingen moet voldoen om de Natura 2000-gebieden te beschermen tegen een teveel aan stikstof. Via de rechter dwingen zij af dat allerlei projecten worden stilgelegd als de neerslag van stikstof niet omlaag gaat.

Meeuwissen waarschuwt dat ook boeren rechtszaken kunnen aanspannen. „Zij kunnen eisen dat de overheid eerst maar eens moet aantonen dat hun ondernemingen het probleem veroorzaken. Als zo’n boer gelijk krijgt, blijft het stikstofprobleem op tafel liggen en zit de boel ook vast.”