Politici in Drenthe blijven worstelen met dwang en kosten bij energie. Krijgen veel burgers straks een hogere energierekening?

De leden van Provinciale Staten Drenthe hadden woensdag heel wat noten op hun zang voor zij hun goedkeuring gaven aan de Regionale Energie Strategie (RES), het plan om in Drenthe meer niet-fossiele energie op te wekken, zodat de samenleving minder afhankelijk wordt van aardgas en olie.

Na een langdurige discussie en een hele serie moties en amendementen is duidelijk dat de provinciale politici graag een aantal scherpe kantjes van de zogenoemde energietransitie willen afhalen. Zo bestaat de vrees bij voor- en tegenstanders dat dit alles leidt tot hogere energierekening voor veel burgers, wat de weerstand bij de bevolking voedt.

De zon gaat voor niets op en de wind dient ook geen rekeningen in voor zijn diensten, maar er zijn wel hoge kosten verbonden aan de uitbreidingen van het elektriciteitsnet, die nodig zijn om de stroom van wind- en zonneparken op te vangen. Nagenoeg alle Drentse partijen volgden CDA’er Eline Vedder en PvdA’er Peter Zwiers met hun oproep aan het provinciebestuur om bij andere overheden aan te dringen op een voor de inwoners kostenneutrale energietransitie.

Een heet hangijzer is de mogelijkheid om mensen te dwingen ‘van het gas af te gaan’. Burgers willen graag zelf beslissen of ze een warmtepomp nemen of een aansluiting op aardwarmte. Toch kan het in de praktijk erg duur worden om bijvoorbeeld in een wijk twee gezamenlijke voorzieningen voor verwarming overeind te houden. Op initiatief van fractievoorzitter Willemien Meeuwissen van de VVD, PvdA, CDA, PVV en Sterk Lokaal aanvaardden de Staten een wijzigingsvoorstel om de zogenoemde doorzettingsmacht in dit soort situaties te schrappen in de RES.

Hoe gevoelig dit onderwerp ligt, bleek onlangs in Assen. Wethouder Karin Dekker (GroenLinks) kwam er in politieke moeilijkheden doordat zij enerzijds de bewoners van proefwijk Kloosterveen beloofde dat er geen sprake zou zijn van dwang, terwijl zij anderzijds als voorzitter van de veertig grootste gemeenten er wel voor pleitte om gemeenten in bepaalde situaties doorzettingsmacht te geven. Politici staan voor een dilemma: ze willen de bevolking niet tegen zich in het harnas jagen, maar kunnen ook geen omelet bakken zonder een eitje te breken.

Volgens gedeputeerde Tjisse Stelpstra (ChristenUnie) is het niet nieuw dat de overheid soms gebruik maakt van doorzettingsmacht. „Van mijn salaris moet ik ook belasting betalen. Ik ben ook niet altijd blij waar dat geld naar toe gaat, maar dat hoort er nu eenmaal bij.”