Bart-Jan Punt uit Assen zwemt met zijn muts op baantjes in de vrieskou bij zwembad De Leemdobben in Vries. Foto: Marcel Jurian de Jong
De schaatskoorts in Nederland neemt door de kou grootse vormen aan, maar in zwembad De Leemdobben in Vries kun je ‘gewoon’ buiten zwemmen in een verwarmd bad. Met dank aan de energiezuinige warmtepomp.
De thermometer geeft woensdagochtend om 9.00 uur minus 7 graden aan bij zwembad De Leemdobben in Vries. De damp die van het zwemwater komt, vormt een mysterieus maar prachtig mistdecor waarin enkele fanatiekelingen rustig maar gestaag hun baantjes trekken.
Onoverwinnelijk
„Ik voel mij Wim Hof (ook wel The Iceman genoemd, red), dit is heerlijk”, zegt Willeke Sprenger uit Eelde. In de zomermaanden, wanneer alle buitenbaden open zijn, zwemt ze in het bad van Lemferdinge in haar woonplaats. „Dat je hier ook in de winter terecht kunt, is heel speciaal. En eigenlijk is zwemmen met deze kou veel leuker dan zwemmen in de zomer. Als je nu uit het water stapt, voel je je onoverwinnelijk.”
Dat het buitenbad van De Leemdobben ook in de winter open kan, komt doordat het water volledig gasloos wordt verwarmd door zonnecollectoren en twee warmtepompen. „Het water is nog altijd 22 graden”, zegt Popko Kuiper trots. De ‘technische man’ van De Leemdobben doet er iedere dag alles aan om zwemmen ook bij deze temperaturen mogelijk te maken.
„Zoals je ziet verdampt er nogal wat door het grote temperatuurverschil tussen het water en de lucht”, zegt hij. „Nu zitten we op zo’n 25.000 liter water per week dat moet worden aangevuld. Het warm houden van dat water gaat gelukkig heel goed. De warmtepompen zijn behoorlijk sterk en werken beter wanneer de lucht droog is, zoals nu. Het vriest dan wel flink, maar ik heb dit liever dan 2 graden en een vochtige lucht.”
Licht op groen
Het is Kuiper deze winter tot nu toe gelukt om het zwembad alle dagen open te doen. Behalve afgelopen vrijdag. Toen was de motor bevroren die de afdeklamellen van het water moet trekken. Kan gebeuren, vinden de zwemmers. Zij houden ‘s ochtends de website en Facebook in de gaten. Meestal gaat het licht ‘gewoon’ op groen.
In totaal trekt De Leemdobben deze winter zo’n 1400 zwemmers per maand. Net iets te weinig om uit de kosten te komen, omdat er stroom moet worden bijgekocht. De zonnecollectoren leveren in deze donkere dagen voor kerst net niet genoeg stroom, dus dat moet worden bijgekocht. Toch wil de organisatie de zwemmers deze kans niet ontnemen. En daar zijn badmeesters Riekie de Vries en Maria Koenders ook blij mee.
„Er is ons gevraagd of we het niet te koud vinden om buiten te staan, maar wij vinden het juist fantastisch. Het is een prachtig stille omgeving”, zeggen ze. „Zeker als de zon schijnt, heeft het iets magisch. En de mensen zijn zó enthousiast dat ze mogen zwemmen in december, dat het altijd heel gezellig is om hier te staan.”
Blote pokkel
Terwijl De Vries en Koenders dik ingepakt langs de waterkant staan en warm blijven met een kop koffie of thee, houden zij de zwemmers goed in de gaten. „We zijn er alert op dat mensen niet onderkoeld raken”, zegt Koenders. „Iedereen mag drie kwartier zwemmen, maar als we zien dat iemand het na 20 minuten toch te koud krijgt, grijpen we in. En we letten er ook op dat mensen voorzichtig doen, want het opgespatte water langs de badrand bevriest. Het kan verraderlijk glad zijn.”
Een van de bezoekers die het winterzwemmen helemaal ontdekt heeft, is Bart-Jan Punt uit Assen. Met een dikke muts probeert hij zijn boven het water uitstekende hoofd warm te houden, zoals wel meer zwemmers dat doen. „Ik ben in de zomer begonnen met zwemmen, maar dit is veel intenser.” Dan, met enige overdrijving: „Bij min tachtig in je blote pokkel vanuit het water uit de kou in stappen, heerlijk is dat!”