Belinda (61) en Gaby (57) voelen zich machteloos na zware beving in Zeerijp. ‘Ik wil die stress niet meer’

Rechtovereind zat Gaby Oegema (57) vorige week vrijdagnacht, in zijn woning aan de Molenweg in Zeerijp. Twee harde knallen. Een aardbeving. Hij deed geen oog meer dicht. Naast hem zat al even rechtop in bed zijn vrouw Belinda Oegema-De Vries (61). „Het hele huis schudde, niet alleen het bed”, zegt zij. Toen ze overdag zagen hoeveel schade hun huis had, belden ze in paniek met de instanties. Ze wisten zich geen raad meer.

Een straat verderop schrok Duncan Kroes (20) zich een ongeluk aan de Noorderstraat. Een plaat in het dak trilde eruit en viel op zijn bed. „Ik zag hoe het hele dak bewoog. Ik had bij God geen idee wat er gebeurde en was bang.”

Vorige week vrijdag werd Zeerijp ‘s nachts wakker geschud door een aardbeving met een kracht van 3,4 op de schaal van Richter. Later in de ochtend volgde nog een naschok van 2,1. In een week tijd meldden zich meer dan 3000 mensen met schade bij het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG). Het dorp middenin het aardbevingsgebied kreeg daarnaast bezoek van talloze bestuurders, politici en journalisten.

De beving rijt oude wonden genadeloos open. Zoals bij Gaby en Belinda Oegema, die dachten van het gedoe af te zijn.

Zij woonden jaren geleden aan de Borgweg, op een luttele 100 meter afstand van hun huidige huis. Dat pand viel uit elkaar van aardbevingsellende. Het echtpaar was de strijd met de instanties om erkenning zat en verhuisde in 2020 naar Roden. „We gingen er vanaf 2016 psychisch aan onderdoor. Ik wou die stress niet meer”, herinnert Belinda zich.

De twee scheidden in 2018. „We deden alleen nog snauwerig tegen elkaar en waren diep ongelukkig”, zegt Belinda. Maar het gemis was te groot. Na een half jaar waren ze weer samen.

In Roden kwamen ze opnieuw in mijnbouwperikelen terecht door de nabije gasopslag van Norg. Ze verkochten hun huis en kregen onderdak bij de broer van Belinda, die toen nog de eigenaar was van de woning aan de Molenweg in Zeerijp. Hoewel dat dorp in hun hart zat, waren Gaby en Belinda liever niet meer in het aardbevingsgebied gaan wonen. Voor een huis erbuiten hadden ze te weinig geld.

De broer van Belinda was een handige klusser die zijn huis flink had verstevigd. Het leek sterk, ondanks de scheve achtergevel en het ontzette dak. Toen hij in 2023 emigreerde, namen Gaby en Belinda het huis van hem over. 2 jaar lang was er geen vuiltje aan de lucht. Tot vorige week vrijdag.

Door de beving schrokken beiden wakker. Gaby maakte een rondje om het huis. Het was te donker om te kunnen controleren of er schade was. Morgenochtend dan maar, besloten ze. Belinda bleef er in eerste instantie rustig onder. „Er was vast schade, maar dit huis kan het hebben, dacht ik nuchter.”

Overdag keken ze nog eens goed. Er was lekkage in de hobbykamer waarin een bar staat. In de houten palen van het gebint zaten grote scheuren. In het plafond op de bovenverdieping zat een enorme barst. De dakramen waren ontzet en op het dak zelf was een grote kuil ontstaan.

Toen kwam de echte mentale dreun. Opeens zaten Gaby en Belinda, na jaren, weer in dat gevoel van onveiligheid en stress en machteloosheid. „De zenuwen gierden door mijn lijf. Ik moest onder de mensen zijn, dit kon ik niet aan.” In tranen rende ze die ochtend naar het dorpshuis. „Ik had vertrouwen in dit huis en dan gebeurt er iets dat het gevoel, die grote zorgen uit 2016, weer aantikt.”

Het IMG nam de schademelding serieus en maakte er een acuut onveilige situatie (AOS) van. ‘s Middags kwamen ze bij hen thuis de boel inspecteren. Er bleek geen sprake van directe dreiging voor instorting. De dakpannen werden recht gelegd. De schade zou wel hersteld moeten worden. Belinda hoopt dat dat snel gebeurt.

„Ik maak me zorgen dat we weer in zo’n ambtelijke molen terechtkomen. We hebben allebei een broze gezondheid. Ik heb een schildklierziekte, artrose en astma, hij heeft een slechte rug. De stress wordt ons te veel, dit heeft een grote impact op ons.”

De angst blijft hen sinds de beving onder de huid zitten. Gaby slaapt al een week slecht. „Bij elk geluid schrik ik.” Ook met Belinda gaat het belabberd. „Ik ben het even helemaal kwijt. Weet het allemaal niet meer door die beving. Voel me lamgeslagen.” Ze zegt dat de situatie met hun huis vast op z’n pootjes terechtkomt. „Maar mijn buik doet andere dingen. Ik was een poosje geestelijk stabiel, maar nu gaan alle alarmbellen af.”

Als hun huis niet gauw wordt aangepakt, overweegt het stel om, als dat lukt, weer te verhuizen. „Soms denk ik: waarom ben ik hier tóch weer gaan wonen? Ben ik dan een ezel?”, zegt Belinda. Gaby schudt zijn hoofd. Dit huis was hun enige kans op onderdak en het leek sterk genoeg. „In ons oude huis zou ik zelfs gratis niet meer gaan wonen.”

Bij Duncan Kroes is de rust wedergekeerd nadat de aardbeving de plaat uit het dak van zijn huis dreunde en hem op een haar na miste. Zijn ouders Harm Kroes en Diane Groenewold zijn wel boos. Ze hebben elke beving sinds ‘Huizinge 2012’ gevoeld en kregen talloze scheuren in hun huis. „Je wordt er moedeloos van. We wachten al 8 jaar op versterking. En hoe vaak onze scheuren al niet zijn erkend? Ik vind het erg hoe er met je wordt omgegaan”, zegt Groenewold.

Het gezin moest al eens een rechtszaak voeren om vergoeding te krijgen. „Je wordt van het kastje naar de muur gestuurd. Waarom doet de overheid mensen dat aan, dat je naar de rechtszaal moet om je gelijk te halen?”, zegt Harm Kroes. „Het kost zoveel stress, dat zit in je lijf. Het gaat ons niet om geld. We willen geholpen worden.”

Dorpshuisbeheerder Bart van de Kleut (57) sprak talloze inwoners die zich zorgen maken en kwaad zijn. „Het leeft erg, elk gesprek gaat erover. Mensen leven met angst in hun huis, zijn bang dat het instort.” Hij ziet ook dat veel mensen in zichzelf gekeerd raken. „Ze zijn murw gebeukt. In 10 jaar tijd zijn hier vijf huizen versterkt”, stelt Van de Kleut, die dat bar weinig vindt. „Als je jaren wacht en er gebeurt niets, raak je je vertrouwen in de overheid kwijt.”

Van de Kleut vond de mediastorm overweldigend. „Toen ik bij het dorpshuis kwam, kreeg ik meteen een microfoon onder mijn neus gedrukt. Ik zei: ‘Sorry, mag ik eerst even koffiezetten voor mijn dorpsgenoten?’” Hij vindt het kwalijk dat landelijke media en politici in Den Haag hun aandacht voor het onderwerp keer op keer lijken te verliezen. „Een sensatiebeluste rollercoaster was het. Iedereen komt kijken, de politiek speelt een toneelspel, maar vervolgens gebeurt er niks. We willen van het gezeur af.”