Zo is de sfeer in Zeerijp, daags na de zware beving. ‘Het voelde als een koortsdroom’

Fenko Zijlstra (63) reed toevallig door Zeerijp om een patatje te halen, toen hij mensen langs de Borgweg zag staan. Ze stonden te wachten op de komst van D66-leider Rob Jetten. Die was onderweg naar het dorp om bewoners te steunen, nadat ze ‘s nachts waren wakker geschud door een van de zwaarste aardbevingen uit de Groninger geschiedenis.

Zijlstra greep zijn kans. De koster zette het licht van de 16de-eeuwse Jacobuskerk aan en luidde de klokken tot Jetten er was. Vervolgens nam hij hem mee de kerk in. Vertelde hem over de moeizame versterking, wees hem op alle schades aan de muren en gewelven. Die zijn niet goed zichtbaar door de roodkleurige stenen, maar zitten er wel degelijk. „Als je met een blacklight alle scheuren kon laten schijnen, heb ik hier meer sterretjes dan in de hemel.”

Het wil niet vlotten met de volwaardige versterking van de kerk. Het orgel is ontzet en verzakt. Slechts twee van de zes kerkgewelven zijn hersteld. De rest staat nog niet op de planning. „Daar is niet genoeg geld voor. Er is een paar miljoen voor nodig”, zegt Zijlstra. „Maar dit culturele erfgoed moet bewaard blijven. Dat wilde ik aan Jetten laten zien.”

Ook de koster werd vrijdag uit zijn bed gedreund door de beving. „Je wordt kwaad. Wéér je nachtrust verstoord. Iedereen voelt dat hier zo in het dorp. Elk gesprek gaat weer over de aardbevingen”, zegt Zijlstra. „Iedereen is boos. Kwaad op de NAM, op de gaswinning. Op een Eerdmans, die totaal niet weet wat hier speelt. Hoe brutaal kun je zijn om opnieuw gas te willen winnen?”

Woede en angst, dat zijn volgens Zijlstra de twee belangrijkste gevoelens in zijn dorp. Hij is bezorgd over de jeugd in Zeerijp. „Die groeit hiermee op. Oh, daar is d’r weer een. Ze weten niet beter dan dat bevingen erbij horen. We worden gebeefd en geleefd.”

Nova van de Kleut (21) beheert samen met haar vader Bart het dorpshuis in Zeerijp. Ze woont in het pachthuis ernaast nu haar woning versterkt wordt. In de zaal van het gebouw hangen nog enge poppen vanwege de spooktocht in het dorp. Het hele weekend was Van de Kleut in het dorpshuis om angstige mensen tot steun te zijn. „Veel mensen zitten in de stress vanwege schades. Zo kwam hier een man in tranen omdat zijn dak opeens lekte. Wat als het een keer instort?”

Van de Kleut schrok wakker door de knal van de beving en raakte in paniek. „Ik stond in mijn kleren naast mijn bed. We moeten weg, we moeten gaan, ging het door me heen. Het voelde als een koortsdroom.” De jonge Riepster ziet dat veel dorpsgenoten klaar zijn met alle media-aandacht. „Iedereen komt op tv, maar na het mediacircus verandert er niets. Dat irriteert inwoners. De versterking hier móét sneller. Het wachten vreet aan mensen.”

Pieter Fokkens woont in een rijksmonumentaal huis uit 1884 aan de Molenweg. De witte draagbalk boven zijn voordeur heeft een grote scheur. Die zat er voor de zware beving nog niet. „Je schrikt. Ik lag te trillen in bed, de schilderijen vielen van de muur. Het glas brak in duizend stukken.”

Fokkens woont al sinds 1971 in het huis en nam het in 1995 over nadat zijn ouders waren overleden. Hij wacht al zeven jaar tot zijn versterking begint. „Ze verwachten dat ik zelf 2 ton bijleg. Dat geld heb ik niet.” Hij probeert nuchter de draad weer op te pakken na de beving. „Je moet toch verder. Verder met wachten.”