Kamerleden woest over gedwongen afwezigheid bij Staat van Groningen. ‘Kabinet kiest voor mooi pr-momentje’

De eerste Staat van Groningen gaat over de stand van zaken in het aardbevingsgebied en werd dinsdag in theater De Molenberg namens het kabinet gepresenteerd door staatssecretaris Eddie van Marum. Door Haagse verplichtingen konden Kamerleden daarbij niet aanwezig zijn.

Volgens maatregel 1 uit Nij Begun is de Staat van Groningen juist vooral voor de Tweede Kamer bedoeld, om het kabinet te controleren. Kamerleden Sandra Beckerman (SP) en Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA) zijn kwaad over de gang van zaken. „Nu kiest het kabinet voor een mooi pr-momentje zonder kritische reactie”, briest Beckerman. Ook Bushoff is niet te spreken over de timing van de presentatie en noemt het „weinig fraai”.

„Het is een schoffering van de Kamer door dit kabinet”, zegt ook Kamerlid Christine Teunissen (PvdD). „Het is onze taak om het beleid te controleren en bij te sturen op het schadeherstel, dit wordt ons moeilijker gemaakt.”

Kennisplatform Leefbaar en Kansrijk Groningen uitte eerder op dinsdag al kritiek over de inhoud van de Staat van Groningen. Volgens onderzoeker Aziza Zijlstra ontbreken veel belangrijke zaken. „De Kamer kan hier moeilijk op sturen. Wij hopen dat er volgend jaar meer ruimte komt voor een kritische blik hoe het dossier ervoor staat.”

Beckerman sluit zich daarbij aan. „Kennisplatform Leefbaar en Kansrijk Groningen zegt terecht dat het onvoldoende een totaalplaatje is en dat de sociale en psychische gevolgen missen. Wij als Kamer kunnen er niet op sturen, want we konden niet eens aanwezig zijn. Als je de Kamer serieus wilt nemen daarin had je dit prima op maandag in Delfzijl kunnen organiseren.”

Beckerman en Bushoff hebben vijftig Kamervragen opgestuurd, als reactie op de gedwongen afwezigheid bij de presentatie. In de vragen komen problemen aan bod als psychisch leed onder Groningers, de stroperige versterking en het beleid over schadevergoedingen.

Bushoff en Beckerman willen zo snel mogelijk een debat houden over de Staat van Groningen. Volgens hen gaat er te veel niet goed in het aardbevingsgebied. „Door het werk van de Tweede Kamer is de gaskraan dichtgegaan en het vertrouwen van de Groningers een beetje terug. Maar door toedoen van dit kabinet is het vertrouwen nu weer aan het dalen”, zegt Beckerman.

Harm Holman (NSC) zegt dat hij niet wist dat de presentatie dinsdagmiddag was, maar maakt zich daar minder druk om dan Beckerman en Bushoff. Hij erkent dat het voor hem als Kamerlid van een coalitiepartij lastiger is om stevige kritiek te uiten. „De stukken komen uiteindelijk wel bij de Kamer, dan kunnen we erover praten. Er gaat nog veel niet goed, maar ook veel juist wel. Als Kamerlid kun je ook té kritisch zijn. Dat is niet goed voor het vertrouwen onder de bevolking.”

Staatssecretaris Eddie van Marum erkent dat voor echt herstel van vertrouwen nog grote stappen moeten worden gezet. Maar er is inmiddels wel veel in de grondverf gezet”, benadrukte hij dinsdag bij de presentatie in Delfzijl. De Staat van Groningen is daarbij niet alleen een hulpmiddel voor kabinet en Kamer om te bepalen of Nij Begun de beloofde vooruitgang oplevert, stelt Van Marum „Het is meer dan dat. Het is ook een startsein om te luisteren naar de mensen.”

Daarvoor gaan Van Marum en zijn ambtenaren de komende acht weken het gebied in om met inwoners en organisatie te bespreken hoe de bevinden uit de Staat van Groningen in de praktijk vorm moeten krijgen. „Spreek je uit”, roept de staatssecretaris de Groningers en Noord-Drenten op. „Jullie kunnen ervan verzekerd zijn dat jullie inzichten worden meegenomen”, belooft hij.

Nij Begun moet tijd krijgen om zich te bewijzen, stelt de Groningse hoogleraar en onderzoeksleider Aleid Brouwer. Dat is dan ook haar advies aan opdrachtgever Van Marum. „Niet te snel opgeven. Het duurt gewoon even voor de maatregelen uit Nij Begun vruchten afwerpen. Dit is een zaak van lange adem.”