kwartiermaker Jakob Klompien presenteerde donderdag in Stadskanaal de Economische Agenda voor Groningen en Noord-Drenthe. Foto: Corné Sparidaens
Jaarlijks 1,5 miljoen toeristen erbij, een nationaal foto- of sportmuseum en nieuwe campussen waar bedrijfsleven en onderwijs samen werken aan baanbrekende nieuwe technologie. Dit zijn de belangrijkste ideeën die kwartiermaker Jakob Klompien aandraagt in zijn Economische Agenda voor Groningen en Noord-Drenthe.
De kwartiermaker kwam donderdag met zijn koersplan om de regio op te stoten in de economische vaart der volkeren. Net als de Sociale Agenda die zijn compagnon Henk Nijboer al in januari presenteerde, moet Klompiens Economische Agenda de traditionele achterstand van Groningen en Noord-Drenthe op de rest van het land binnen dertig jaar wegwerken.
De twee agenda’s zijn onderdeel van het miljardenprogramma Nij Begun waarmee Den Haag de regio compenseert voor zestig jaar gaswinning en de daaruit voortvloeiende aardbevingen (zie kader).
Om de achterstanden weg te werken ligt voor allebei lang jaarlijks 100 miljoen euro klaar gedurende drie decennia plus nog een eenmalige impuls van 250 miljoen. Voor Klompien telt dat dus op tot een budget van 3,25 miljard.
Vrijetijdseconomie krijgt een oppepper
Het maatregelenpakket dat Klompien donderdag in Stadskanaal presenteert, concentreert zich op kansrijke economische activiteiten als duurzame energie en waterstof, industrie en scheepsbouw, gezondheidstechnologie, landbouw en de agrarische industrie en recreatie en toerisme of zoals Klompien dat benoemt: vrijetijdseconomie. Deze sectoren worden de komende jaren versterkt met investeringen in onder meer onderwijs en digitalisering.
In het algemeen moet Klompiens agenda Groningen en Noord-Drenthe in economisch opzicht zowel nationaal als internationaal beter op de kaart zetten. De Haagse miljarden moeten nadrukkelijk een ‘plus’ zetten op het bestaande beleid. Het geld mag volgens de kwartiermaker niet worden ingezet om projecten te financieren die onder de normale verantwoordelijkheid van het Rijk vallen, zoals openbaar vervoer, wegen en spoorwegen of woningbouw.
De meest concrete ideeën die Klompien aandraagt, liggen op het gebied van toerisme en vrijetijdseconomie. De kwartiermaker legt 200 miljoen euro apart om jaarlijks 1,5 miljoen bezoekers extra aan te trekken uit binnen- en buitenland. Daarvoor wil hij investeren in vijf grote en tien middelgrote publiekstrekkers. Verder oppert hij een reeks suggesties, van een nationaal foto- of sportmuseum tot een internationale marathon.
Wat is Nij Begun?
Nij Begun is een initiatief gericht op het herstel en de groei van de regio Groningen en Noord-Drenthe. Hiervoor is overheidsgeld beschikbaar gesteld.
Het initiatief omvat een pakket van 50 maatregelen die zijn opgesteld door het kabinet, in samenwerking met de parlementaire enquêtecommissie en lokale gemeenschappen. Deze maatregelen zijn bedoeld om de schade te herstellen, woningen te versterken, en de leefbaarheid en veiligheid in de regio te verbeteren.
De plannen die donderdag gepresenteerd worden, de economische agenda, zijn een van de 50 maatregelen uit Nij Begun.
Meer overnachtingen, ook in klassieke herenboerderijen
Op toeristische gebied scoren Groningen en Noord-Drenthe nu nog slecht, met slechts 1,3 procent van alle overnachtingen in Nederland. Meer hotels, B&B’s en vakantieparken zijn nodig om meer mensen hier naartoe te trekken en langer te laten blijven, stelt Klompien.
Donderdag kwam het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) toevallig ook met toerismecijfers. Daarbij viel juist op dat de provincie Groningen het aantal verblijvende toeristen het sterkst zag toenemen. In Groningen verbleven 900.000 gasten, een groei van 11 procent.
Ook moet de regio meer zakelijke congressen aantrekken, staat in het plan. Daarnaast ziet Klompien onder meer nieuwe toekomstkansen voor de in verval geraakt klassieke herenboerderijen in Oost-Groningen als plek voor groepsverblijven.
Kwartiermaker Klompien ziet toerisme en de ‘verblijfseconomie’ als een van de groeisectoren voor de Nij Begun-regio. Foto: Jaspar Moulijn
Concreet is verder onder meer het Masterplan Campussen: Klompien zet 150 miljoen opzij voor nieuwe kenniscentra waar het bedrijfsleven en onderwijs samen werken aan nieuwe technologie. Bijvoorbeeld op Groningen Airport Eelde voor de ontwikkeling van duurzame waterstof-vliegtuigen, of bij het Ommelander Ziekenhuis in Scheemda op het gebied van zorginnovatie.
Nog eens 180 miljoen wil de kwartiermaker investeren in uitbreiding van het nu al lopende Masterplan Regiocentra. Daarvoor heeft Groningen al eerder 20 miljoen binnengehaald via een Regiodeal met het Rijk. Het plan richt zich op versterking van plaatsen met een regionale centrumfunctie, door aanpak van leegstand en ‘rotte kiezen’ en herstructurering van winkelcentra. Klompien wil dit nu ook uitrollen naar Noord-Drenthe.
Robotisering houdt scheepsbouw concurrerend
Andere plannen op de Economische Agenda richten zich op het opknappen van verouderde bedrijfsterreinen. Bijvoorbeeld de scheepswerven langs het Winschoterdiep, die moeten worden herontwikkeld tot ‘hoogwaardige werklocaties voor de maritieme maakindustrie’ waar de productie deels is gerobotiseerd om de internationale concurrentiekracht te versterken.
Anders dan Nijboer noemt Klompien nog geen concrete bedragen bij veel van de plannen uit zijn agenda. Vooral de technologische ontwikkelingen gaan zo snel dat het nagenoeg onmogelijk is om dertig vooruit te plannen waar de economische kansen liggen voor de regio.
Veel ideeën en projecten kunnen pas in de loop van het Nij Begun-programma worden uitgewerkt. De kwartiermaker tuigt nog dit jaar een uitvoeringsbureau op dat vanaf 2026 met bedrijfsleven, onderwijs en regionale overheden de eerste projecten in de steigers zet.
