Jörgen Raymann: ,,Ik leef nu voor drie in plaats van voor mij alleen. Dan kun je makkelijker doorgaan.'' Foto: Eran Oppenheimer
Hij was pas 9 jaar, maar cabaretier Jörgen Raymann (59) kan zich de sfeer in Suriname op de dag van de onafhankelijkheid, 25 november 1975, nog goed herinneren. Zijn levensverhaal is volledig verbonden met Suriname. Zijn vader kreeg een inzinking toen hij na de militaire coup van 1980 meermaals werd opgepakt. Dat veranderde álles in het gezin. „Soms barst ik nog in huilen uit.”
Zijn moeder is altijd in de buurt, zij woont op slechts 8 minuten rijden van zijn huis in Almere. „Ze is 86 jaar, niet kapot te krijgen”, vertelt Jörgen Raymann. „Als ik me permanent in Suriname zou vestigen, dan zou ik mama zeker meenemen.” Steeds vaker bespreekt hij met zijn vrouw Sheila de optie om te vertrekken. Permanent of alleen tijdens de wintermaanden.
Zijn hele leven staat de cabaretier al met zijn ene been in Suriname en zijn andere in Nederland. Geboren in Amsterdam verhuisde hij als baby naar Suriname. Op zijn 19de ging hij in Rotterdam studeren. Met zijn vrouw verhuisde hij later weer naar Suriname waar zijn beide dochters werden geboren. Zijn televisiecarrière begon hij in Nederland.
„Hier ben ik Surinamer, in Suriname ben ik die Nederlander”, zegt Raymann. „In Suriname denkt men: jij bent weggegaan, je hebt ons hier achtergelaten in die ellende.”
Toch blijft Suriname ook zijn thuisland. Zeker nu de sfeer in Nederland verhardt. „Toen ik in de jaren 80 in Nederland kwam wonen, vond ik veel racisme vooral dommigheid. Maar nu is het kwaadaardiger. Het gaat allemaal richting mensen met een migratieachtergrond. Die worden gebruikt als zwarte schapen. Alles wat fout gaat, is de fout van migranten.”
Hoewel hij er serieus over nadenkt om terug naar Suriname te gaan, zegt hij ook: „Ik laat me niet wegjagen. Ik ben lid van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Hoe Nederlands wil je het hebben? Ik heb in het Oranje Fonds als bestuurslid gezeten met de koning en de koningin. Ik voel me honderd procent onderdeel van deze maatschappij. Maar als je dat netwerk niet hebt, dan kan ik me voorstellen dat je je steeds meer minder thuis voelt.”
’Ik denk eraan om terug naar Suriname te gaan, maar ik laat me niet wegjagen’’Met Tante Es heb ik inzicht gebracht in de warmte van de Surinaamse cultuur’
Jörgen Raymann nam in 2013 deel aan een vredesdebat in De Nieuwe Kolk in Assen. Foto: Marcel Jurian de Jong
Het gesprek komt een paar keer terug op zijn vader en zus die hij zo plotseling verloor. Het heeft zijn leven getekend en dat van zijn moeder. „Mijn moeder heeft in tien jaar tijd haar kind verloren, haar man, twee zusjes, haar moeder én haar vader. Zij is voor mij een teken van veerkracht. Destijds kon ik heel verdrietig worden en daarin blijven hangen.”
Nu voelt het anders. „Ik heb het omgekeerd: ik moet voor hen extra leven, dus ik moet nog meer van het leven genieten. Ik leef nu voor drie in plaats van voor mij alleen. Dan kun je makkelijker doorgaan. Dat wil niet zeggen dat ik niet soms in huilen uitbarst als ik over mijn vader of zus praat en dat het nog steeds heel veel pijn doet. Zij is in 1985 gegaan, hij in 1993. Na al die jaren, dat gaat nooit meer weg.”
Raymann wordt emotioneel en valt even stil. „Dus ja… We hebben alles kunnen uitpraten, mijn vader en ik. Hij wist twee dagen voor zijn overlijden dat Sheila zwanger van onze oudste was. Hij heeft alleen mijn succes als cabaretier nooit meegemaakt. Maar ik geloof dat hij in mijn hart voortleeft en altijd bij me is. Ik weet dat hij heel trots op me is.”
Stilte. „Ja zie je, dan word ik toch weer emotioneel. Ik heb heel goed afscheid van hem kunnen nemen. Van mijn zuster niet. Ze was 23. Hoe gaat iemand dood op z’n 23ste? Die impact was veel zwaarder.”
Raymann, hier op foto uit 2017. ,,Mijn vader heeft mijn succes als cabaretier nooit meegemaakt. Maar ik geloof dat hij in mijn hart voortleeft en altijd bij me is. Ik weet dat hij heel trots op me is.” Foto: Raul Neijhorst
In het kort
Jörgen Raymann is cabaretier, presentator en spreker. Hij werd in 1966 geboren in Amsterdam en groeide op in Suriname. In Rotterdam studeerde hij onder meer economie. In Suriname groeide hij uit tot standup-comedian en cabaretier, waar hij in 1995 met oudejaarsshows begon.
Vanaf 2001 presenteerde hij in Nederland Raymann is laat waarin hij typetjes als Tante Es, Edsel en Ahmed speelde. Tot 2015 had hij diverse eigen tv-programma’s. Samen met zijn vrouw Sheila heeft hij twee dochters, Melody en Jahlisa. Vanaf 2 april treedt Raymann weer op in de theaters met zijn programma Welkom thuis waar niemand op je zit te wachten.
