Alex Klaasen (in het midden) heeft een prachtige musical gemaakt over zijn broer met autisme. Foto: Bram Willems
Alex Klaasen wilde iets totaal nieuws maken – niet de zoveelste jukeboxmusical of de volgende bewerking van een bekend boek. De schrijver én hoofdrolspeler is daar met Stoornis of my life met vlag en wimpel in geslaagd: een grappige én ontroerende musical over mensen met autisme.
Na de vrolijke introductie, waarin de vijf personages zich voorstellen aan het publiek, wordt duidelijk wat de horde is die hoofdpersoon Jasper (Klaasen) in de musical moet gaan nemen. Zijn jonge broer Willem (Jim Bakkum) – succesvolle soapster, geen autisme – komt melden dat hun moeder is overleden. „Maar wat moeten we dan met de kaartjes voor The Lion King?” is de eerste reactie van Jasper. „Die waren dúúr hoor.”
Vanuit haar kist begint moeder (Sylvia Poorta) de dialogen van haar zoons te bekritiseren. In de loop van de voorstelling wordt duidelijk welke kwestie zij nog moet afronden voordat zij definitief naar gene zijde kan vertrekken. De focus van de voorstelling verschuift gaandeweg langzaam: gaat het stuk eigenlijk wel over autisme, of toch meer over verstoorde familiebanden en de vraag wat ’normaal’ eigenlijk is?
Broer heeft autisme en dat kleurde zijn leven
Alex Klaasen wilde iets doen met het onderwerp autisme. Zijn broer heeft autisme en dat kleurde zijn leven – soms was het mooi, soms ingewikkeld.
Een scene uit de nieuwe musical 'Stoornis of my life'. Foto: Mediahuis
Met respect voert de alleskunner het publiek mee in de wereld van mensen op het spectrum. Jasper vindt orde in de chaos van het leven dankzij musicals, die volgens een vast stramien verlopen.
Met grote regelmaat stapt de hoofdpersoon uit het verhaal en doorbreekt de vierde wand om het publiek deelgenoot te maken van zijn twijfels over het verloop van de musical over zijn leven waar we nu live in zitten.
Onbekend personage met haar eigen lied
Ah, daar is een nog onbekend vrouwelijk personage met haar eigen lied – dat móet dan wel de verplichte love-interest zijn! Bij vlagen doet Stoornis of my life in die opzet denken aan fijne Broadway-komedie Something Rotten! die net zo liefdevol plaagstootjes uitdeelde aan de conventies van het genre.
Kim-Lian van der Meij keert na twaalf jaar terug in een grote musicalrol. Foto: Ramon van Flymen
Deze vorm werkt het grootste deel van de tijd, mede doordat Klaasen het genre musical – net als autisme – nooit belachelijk maakt. De hilarische hoogtepunten van het stuk vallen ook binnen in deze constructie, zoals zijn I Want Song vol knappe musicalreferenties, waarin Jasper leert wat dat hij een nieuwe koers in het leven moet varen, of het liefdesduet tussen Willem en therapeut Amber (Kim-Lian van der Meij, na twaalf jaar weer in een grote musicalrol) met vier dansende zuurdesembroodjes.
Iedere acteur krijgt zijn of haar momentje
De opzet van Jasper die de kijker doorlopend aan de hand neemt, zorgt er ook voor dat de ontroering pas later in het stuk effectief de ruimte krijgt.
In de musical speelt onder meer Jim Bakkum (rechts). Foto: Mediahuis
Wonderschoon is het nummer Je doet je best, waarin de ouders van de vijf personages met autisme reflecteren op hun bijzondere levens. „Wel gek, maar ook fijn dat ik even twee nummers niet in het stuk zit”, constateert Jasper. „Al die liedjes en dansjes zijn best vermoeiend.”
Knap balans vinden tussen kunst en de camp
Net als het verhaal zelf weet ook het creatieve team van Klaasen, die het stuk maakte met zijn regisseur en componist Peter van de Witte, knap de balans te vinden tussen kunst en de camp die bij vlagen op de loer ligt.
De sterke zesmansband achter de zeer multifunctionele draaiende decorwand schakelt snel tussen de diverse muziekstijlen, net als het acteursensemble: iedere bijrolspeler pakt gretig zijn of haar momentje om te schitteren.
Teksten niet altijd goed te volgen
Jammer – zeker bij een nieuwe musical – is wel dat bij een paar massanummers de teksten niet goed te volgen zijn, zoals tijdens de bruiloft in horrorthema van twee van de personages.
Stoornis of my Life in het Noorden
‘Stoornis of my Life’ is onder meer te zien bij De Lawei in Drachten (26-27/11), het Atlas Theater in Emmen (12-13/12) De Harmonie in Leeuwarden (18-19/2) en Martini Plaza in Groningen (20-21/3). www.stoornisofmylife.nl
