De legendarische jazztrompettist Miles Davis in de Salle Pleyel in Parijs, in 1964. Foto: ANP
De (hoogstwaarschijnlijk) allereerste solo-opname van jazztrompettist Miles Davis duikt op in Groningen. Muziekjournalist en jazzkenner Eddy Determeyer (82) vond het zeldzame schijfje bij Swingmaster van Sem van Gelder in Stad.
Jazzkenner Eddy Determeyer, je kwam de plaat tegen bij de speciaalzaak Swingmaster?
,,Ja. Ik kom daar regelmatig en Sem had laatst een nieuwe voorraad 78-toerenplaten. Daar zag ik een plaatje van Herbie Fields. Hij is een saxofonist die wel exuberant uit de hoek kan komen. Ik verzamel zijn albums. En dit, een opname uit mei 1945 van zijn band Hot Seven, had ik nog niet. Thuisgekomen zag ik in de discografie bij de bandleden ook de naam Miles Davis. Erachter stond wel: possible …’’
O, dus het is niet helemaal zeker, dat het Miles Davis is?
,,Ik heb het voorgelegd aan de Jazz Research Group, een internationaal platform met musicologen, muzikanten en journalisten. Zij kenden deze plaat nog niet. Maar een aantal van hen hoorde meteen dat het Miles Davis moest zijn. Dat sterkt mij in mijn idee dat hij het is. Officieel soleert hij voor het eerst op zijn debuut met Charlie Parker, in november 1945. Maar dit plaatje met Herbie Fields is dus van een half jaar eerder.’’
Zelfs die kenners kenden deze plaat niet?
,,Nee. In het nummer op de B-kant zit een storing. Daar klinken de tenorsaxofoon en de gitaar wat overstuurd. Ik denk dat het plaatje daarom nooit opnieuw uitgebracht is. Misschien is het zelfs uit de handel gehaald vanwege die fout, waardoor het zeer zeldzaam is. Overigens kloppen in de discografie de namen van de andere bandleden allemaal. Dus waarom zouden we dan twijfelen aan de vermelding van Miles Davis?’’
Op ‘Just Relaxin’ speelt Miles Davis een bescheiden solo. Foto: Eddy Determeyer
In het eerste nummer Just relaxin speelt hij een bescheiden solo. Op de B-kant, in de Four o’clock blues, klinkt hij een stuk zelfverzekerder.
,,Hij zal in zijn broek gescheten hebben. Miles Davis was nog geen 19 jaar en keek huizenhoog op tegen die andere muzikanten. Hij was net een jaar in New York om te studeren. Maar hij was vooral aan het jammen, onder andere in de Playhouse. Herbie Fields was daar ook vaste klant. Ik denk dat ze elkaar daarvan kenden. Ik hoor vooral een beginnende muzikant die veel potentie heeft.’’
Er bestaan overigens vroegere plaatopnames van Miles Davis.
,,Ja, maar daarop soleert hij niet. In april 1945 doet hij bijvoorbeeld mee op een eerdere plaat van Herbie Fields, samen met zanger Rubberlegs Williams. Maar geen solo, dus. Op reis door Amerika heb ik in St. Louis trouwens de állereerste opnamen van Davis gehoord in het orkest van Eddie Randle, begin jaren 40. Maar dat materiaal is nooit uitgebracht. Je zou een interessant album kunnen maken met de vroegste opnamen van Miles Davis. Zelfs die storing op dit plaatje zou een goede technicus er tegenwoordig wel uit kunnen halen.’’
De Tussen kunst & kitsch-vraag is natuurlijk: wat heeft u er voor betaald? En vooral: wat is het nu waard?
,,6 euro. Op internet kom ik prijzen van 100 euro tegen voor deze plaat. Maar: dan hebben ze hem niet op voorraad en hebben ze er ook nog nooit een van verkocht … Geeft toch wel aan, hoe uniek deze opname is.’’
Als gelukkige eigenaar heb je dit opmerkelijke plaatje natuurlijk al helemaal grijs gedraaid?
,,Nee, natuurlijk niet, gek! Dit exemplaar ziet er goed uit. Near mint, zoals ze zeggen. Het zit in een kartonnen fort en níémand mag er aankomen!’’, zegt Determeyer lachend.
Sem van Gelder: ‘Ik heb hier 2.000 van die 78-toerenplaten’
Sem van Gelder van jazzspeciaalzaak Swingmaster in de Pelsterstraat in Groningen wist niet dat hij een schijfje had met – zeer waarschijnlijk – de allereerste op plaat gezette solo van Miles Davis. ,,Niemand weet dat, als je zo’n plaatje van Herbie Fields ziet. Maar een jazzhistoricus als Eddy Determeyer zoekt dat dan uit.’’
De plaat komt uit een collectie 78-toerenplaatjes van iemand uit Groningen, en die had ze op zijn beurt van Chris Barber, weet Van Gelder. De bekende Britse jazztrombonist had een hele partij van het Savoy-label, waartoe de plaat met Miles Davis ook behoort.
Moet Van Gelder deze verzameling nu misschien niet zelf doorzoeken, om te kijken of er meer bijzonders tussen zit? ,,Jongen, ik heb hier 2.000 van die 78-toerenplaten. Weet je wat voor gewicht dat is? Daar is geen beginnen aan. Maar er bestaan inderdaad plaatjes van Savoy, die wel 800 of 1000 euro waard zijn …’’
