Groningse jazzzangeres Marcela Hendriks ‘ontdekt’ door Rein de Graaff. Hun debuut-cd is gewild tot in Japan

Het was twee jaar geleden in de muziekschool in Veendam. Rein de Graaff (Groningen, 1942) komt daar nog regelmatig om op verschillende piano’s te oefenen. „Je kunt op je eigen vleugel een hele Piet zijn’’, legt hij thuis in zijn studio uit, ,,maar elke piano is anders. De ene speelt bijvoorbeeld zwaarder en de andere wat harder. Elke piano heeft een ander geluid. Daar haal ik ook weer nieuwe inspiratie uit.’’

„Tijdens een van die bezoeken ging ik in het keukentje even koffie halen en daar was ook een aardige jongedame. Ik vroeg haar of ze les had. Bleek ze zélf les te geven. Zangles. En ze had ook nog jazz gestudeerd aan het conservatorium. Nou, dat wilde ik wel eens horen, natuurlijk.’’

Marcela Hendriks moest wel enige schroom overwinnen: „Het was wel de grote meneer De Graaff. Natuurlijk had ik hem meteen herkend. Voelde ik mij vrij genoeg om samen muziek te maken?” Maar al na één lied hoorde jazzveteraan Rein de Graaff het meteen: „Zij heeft een natuurlijke swing. Dat kun je niet leren. Het zit er in of het zit er niet in. Je hoort het direct wanneer die swing is aangeleerd. Niet alleen bij zangeressen; ook bij andere musici.” De Graaff was duidelijk onder de indruk en vroeg: „Volgende week weer...?”

Marcela Hendriks (1980) – in Bogota geboren, in Groningen opgegroeid – heeft tijdens haar studie en ook daarna veel opgetreden, onder meer in de band Mambo Inn met Braziliaanse muziek. Daarnaast gaf ze zangles op verschillende muziekscholen en begon ze haar eigen Zangstudio Noord in de stad Groningen. Het lesgeven werd steeds belangrijker, toen ze een gezin kreeg. „Je hebt vastigheid nodig en kunt ‘s avonds minder makkelijk weg om op te treden.’’ Rein de Graaff fluistert in: „Je moet ook even zeggen dat een van jouw studenten, Iris Kroes, winnaar was van The Voice!”

De eigen zangstudio groeide uit tot een groot succes; haar werk bij de muziekschool in Veendam legde ze neer. Dat betekende niet dat de sessies tussen pianist en zangeres ook stopten. Die werden voortgezet in de studio van De Graaff. „Door het vele repeteren is een vriendschap ontstaan’’, vertelt Hendriks. „Het grote leeftijdsverschil maakt niet uit. Want we spreken dezelfde muzikale taal.’’ De Graaff bevestigt dat: „Dan kwam ik in New York op een sessie en speelde je bijvoorbeeld met Japanners, Australiërs of waar ze vandaan kwamen. Maar in de muziek verstond je elkaar en vond je elkaar.’’

Het tweetal trad afgelopen jaar al enkele keren op. Onlangs verscheen er een cd van Hendriks met het Rein de Graaff Trio en er zijn plannen voor meer concerten. Ineens gaat het snel voor Hendriks, voor wie optreden lange tijd op een laag pitje stond. De Graaff: ,,Ik heb haar weer aan het zingen gekregen. Ze heeft zo veel potentie.” Hendriks: „Mijn liefde voor muziek is altijd wel gebleven. Maar nu heb ik het zelfvertrouwen weer terug. Ik ben zelfs weer bezig met een nieuwe Braziliaanse band.’’

De leerlingen van haar muziekschool hebben een voorkeur voor popmuziek. Maar voor Hendriks is er eigenlijk geen verschil: „Pop, jazz of Braziliaans – ik vind álle muziek leuk. Uiteindelijk zijn het allemaal melodieën, ritmes en verhalen om te zingen. Die verhalen zo goed mogelijk overbrengen, daar gaat het voor mij om.’’ Op de cd staat bijvoorbeeld het zeer fraaie nummer Throw it away van Abbey Lincoln. „Dat heeft zo’n mooi verhaal. Dat raakt me, en daarom zing ik het graag.’’

Rein de Graaff heeft inmiddels 55 albums op zijn naam staan. Veel daarvan zijn opnieuw uitgebracht in Japan, waar grote belangstelling is voor zijn muziek. Ook deze cd met Marcela Hendriks komt op de Japanse markt. „Daar zijn ze nú al enthousiast’’, benadrukt De Graaff. Toch is het opvallend, dat dit zijn eerste album met een zangeres is.

Volgens sommige jazzkenners zou De Graaff wat minder met zangeressen hebben. ,,Oh, maar ik heb heus wel met zangeressen opgetreden, hoor.’’ Hij vertelt over tournees met Etta Jones, Deborah Brown en andere vocalisten. In zijn platenkast wijst hij op een rijtje lp’s. „Allemaal vocalisten. Ik hou van het spelen van ballads. Die zijn eigenlijk bedoeld om gezongen te worden. Dan wil ik luisteren naar de tekst in de liedjes, zodat ik dat ook in mijn muziek terug kan laten horen.”

Wel benadrukt De Graaff dat hij geen concessies doet, wat wellicht mede een reden is waarom hij minder snel met vocalisten speelt. „Vaak wordt een zangeres zachtjes begeleid. Maar mijn trio speelt hardbop en wij begeleiden een vocalist op eenzelfde manier als een blazer. We spelen niet zo ‘clean’. Op de cd met Marcela speelt saxofonist Benjamin Herman ook nog mee. Die doet daar qua vuigheid nog een schepje bovenop.’’

Hoe zit dat trouwens: Rein de Graaff heeft jaren geleden al afscheid genomen van De Oosterpoort en al zijn jazz-series daar met Amerikaanse muzikanten. En in 2019 was zijn laatste tournee langs de kleinere podia in het land. Toch blijft zijn jazzbloed kruipen. „Ach, je weet hoe dat gaat. Dan belt North Sea Jazz op: ‘Je wilt toch nog wel op North Sea spelen...?’ En na mijn afscheid zijn er al weer vijf cd’s van mij uitgekomen’’, geeft De Graaff toe.

Met een mengeling van trots en weemoed wijst hij op de oude affiches, die in zijn studio hangen, en leest hij de namen op van de Amerikaanse jazzgrootheden met wie hij gespeeld heeft: James Moody, Dexter Gordon, Johnny Griffin... Dat is lang geleden. „Zelfs mijn leeftijdsgenoten zoals Ronnie Cuber en Dave Pike zijn er niet meer. Ik ben ondertussen de oudste jazzpianist van Nederland’’, zegt de 81-jarige.

Het plezier in het spel is er nog steeds. Maar het is anders dan vroeger. „Vorige maand had ik drie concerten achter elkaar in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. Normaal ging je dan nog even de stad in. Maar nu moet ik goed rusten om er tijdens het optreden – bam! – voor te gaan’’, zegt hij vurig met een schittering in zijn ogen.