Koos van Dijk liet Herman Brood in de jaren 70 geregeld optreden in zijn roemruchte café 't Pleintje in Winschoten. Foto: DVHN
Het Herman Brood Museum in Zwolle sluit, maar de deur staat op een kier voor een doorstart in Groningen. Ook Amsterdam en Zwolle zijn daarvoor in beeld. Oprichter Ivo de Lange (75) staat open voor een verhuizing van zijn collectie.
Marcel Buissink, zoon van Herman Brood, benadrukt dat het belangrijk is dat de verzameling niet verloren gaat. „Het is doodzonde als dit allemaal verdwijnt”, zegt hij. Voormalig Brood-manager Koos van Dijk oppert een doorstart in Groningen. „Dat was de place to be voor Herman”, zegt de Winschoter, die vrijdag 80 jaar wordt.
Van Dijk doelt op het Groninger Springtij in de jaren 70, een ongekende bloeiperiode van de Groningse popmuziek waarvan Herman Brood een belangrijke exponent was. „In Groningen liggen ontelbare voetstappen van Herman en je zou er een Brood-route kunnen doen. Maar Herman zei altijd: Koos, als er een museum komt, dan in Amsterdam. Daar zitten de fans, daar reizen mensen naartoe.”
Buissink is de man achter kunstgalerie Broodnodig én nog altijd tourmanager van The Wild Romance, de band van Brood. „Na Hermans dood is er één keer een tentoonstelling in het Groninger Museum geweest, eentje in museum Willem van Haren in Heerenveen en daarna zijn alle spullen uit zijn atelier opgeslagen in drie grote containers. Er zijn ideeën genoeg om daar iets moois mee te doen.”
‘Amsterdam de meest logische locatie’
Brood werd in 1946 in Zwolle geboren en woonde jarenlang in Assen, waar zijn ouders café Spoorzicht uitbaatten. In de jaren 70 brak hij als muzikant definitief door in Groningen. Maar pas in Amsterdam ontwikkelde Brood zich tot een succesvol beeldend kunstenaar. Hij had een eigen atelier aan de Spuistraat, waar hij tot zijn zelfgekozen dood in 2001 vaak verbleef. „Amsterdam zou dus de meest logische locatie zijn”, zegt Van Dijk. „Maar het is waarschijnlijk onbetaalbaar.”
Geld is ook in Zwolle een probleem. Stijgende kosten en het ontbreken van structurele financiering dwingen Ivo de Lange om op 30 maart de deuren van het huidige museum te sluiten. De gemeentelijke subsidie van 30.000 euro is niet toereikend, ondanks een extra bijdrage van 70.000 euro in 2023. „Ik heb hier elk weekend 1300, 1400 mensen over de vloer, en er komen ook veel scholieren, maar het is niet voldoende.”
De Lange benadrukt dat de gemeente Zwolle geen blaam treft. ,,Ik neem niemand iets kwalijk. Het is mijn eigen beslissing om te stoppen. Mijn leeftijd speelt ook mee. Ik ben er klaar mee.”
Van ‘experience’ naar volwaardig museum
Het Herman Brood Museum opende in april 2017 aan de Blijmarkt, tegenover Museum de Fundatie. Aanvankelijk als de ‘Herman Brood Experience’, later als een volwaardig museum. De collectie bestaat grotendeels uit stukken van De Lange zelf.
Bezoekers kunnen (nu nog) schilderijen, tekeningen, gedichten, brieven en kledingstukken zien, naast schildermateriaal en zelfs een botsauto waarmee Brood ooit de openbare weg opging. Ook is er een winkel met merchandise, zeefdrukken en boeken.
„In principe hoeft de collectie niet te worden overgenomen”, zegt De Lange. „Ik kan de spullen in bruikleen geven, op een paar dingen na. Als het vervoer geregeld wordt, dan sta ik ervoor open. Misschien kan Museum de Fundatie er iets mee. Maar of het nu in Zwolle, Groningen, Arnhem of Amsterdam komt, dat maakt mij niet zoveel uit. Ik hoor het wel.”
Het Herman Brood Museum opende in april 2017 aan de Blijmarkt in Zwolle, tegenover Museum de Fundatie. Foto: Archief ANP Kippa/Robin van Lonkhuijsen
Marcel Buissink voelt zich wel aangesproken. „Aan de andere kant houd ik me een beetje rustig. Ik werd enigszins overvallen door het bericht dat het museum stopt, maar dan ga je erover nadenken... Eigenlijk vind ik: je moet dit wel doorzetten. Maar dan moet bijvoorbeeld ook Xandra (Brood, de weduwe van Herman, red.) zich ermee bemoeien, want zij beslist nog over veel dingen. We moeten er samen uitkomen.”
Koos van Dijk ziet geen actieve rol voor zichzelf weggelegd, maar hij hoopt vurig op een doorstart. „Herman was een unieke persoonlijkheid. Ik ben 25 jaar met hem ‘getrouwd’ geweest. We hadden een wild romance, heet dat zo mooi.”
Van Dijk noemt Herman Brood ‘een stand-upcomedian die ook heel goed kon zingen en waanzinnig piano speelde’. Hij wijst erop dat het volgend jaar een kwarteeuw geleden is dat Brood overleed en dat hij dan 80 jaar zou zijn geworden. „Dat biedt publicitair een mooie kans om een doorstart te maken.’’