Hoe het geluk Simon Keizer ontglipte. ‘In de ratrace van Nick & Simon kon ik mezelf niet zijn’

,,Heel lang heb ik het weggestopt. Aan verwerken kwam ik nooit toe.’’ Nu wel. Volgende week verschijnt een luisterboek, waarin hij zijn ervaringen van zich af praat. ,,Ik kreeg een compleet ander leven.’

Het leven van Simon Keizer leek op een jongensdroom. Succes, erkenning, noem maar op. Met dorpsgenoot Nick Schilder scoorde hij hit na hit. Nick & Simon waren een begrip. Gouden platen, volle zalen, hoge kijkcijfers. Ook achter de schermen leek zijn geluk niet op te kunnen: getrouwd met jeugdliefde Anne Marie en vader van een dochter en een zoontje. Maar gelukkig? Eerlijk zeggen? Nee, niet echt.

,,Ik zag hoe dolblij Anne Marie was als ze met de kinderen stoeide. Ik speelde ook graag met ze, maar ik voelde niet het intense geluk dat zij erbij voelde. Ik wist dat ik blij moest zijn met mijn vaderrol, maar het raakte me niet zoals het me naar mijn idee had moeten raken. Tot ik op een gegeven moment dacht: ben ik wel normaal? Of is mijn gevoel afgevlakt?’’

Het was het laatste, weet hij nu. ,,Ik had altijd van buiten naar binnen geleefd. Altijd bezig met de vraag wat anderen van me zouden vinden. Als puber wilde ik altijd normaal zijn. Erbij horen. Later, in de tijd van Nick & Simon, vroeg ik me altijd af of onze volgende single wel zou scoren. Of de radio ons wel zou blijven draaien. Steeds was ik gericht op anderen en hun verwachtingen. Ik legde mezelf langs een meetlat en nam dat ideaalbeeld mee naar mijn privéleven. Ik streefde ernaar om een goede partner en een goede vader te zijn. Tenminste: ik  hoopte dat anderen me zo zouden zien. Maar het lukte me niet om ervan te genieten.’’

Zijn échte emoties waren geremd, merkte hij. Noem het een beschermlaag om zijn gevoel. Té jong, té veel meegemaakt, beseft hij nu. ,,Ik was 15 toen mijn vader overleed. Hij had maagkanker. Ik was 16 toen ik met leeftijdsgenoten de nieuwjaarsbrand overleefde. Dat  bekenden daarbij kwamen te overlijden, was zwaar, maar ik vond dat ik die rouw aan moest kunnen. Ik mocht toch niet moeilijk doen? Ik leefde tenminste nog. Dan zou het toch beschamend zijn om lang te rouwen of om je verdriet te etaleren?’’

,,Sterker nog: door het overlijden van mijn vader wist ik tenminste wat rouw was, vertelde ik mezelf. Ik vond het ook wel wat cools hebben om sterk te zijn en zo veel aan te kunnen. Maar achteraf besef ik dat ik mijn gevoel gewoon had uitgeschakeld. Er zat een schild om me heen dat ik zelf had opgebouwd.’’

,,Dat schild hielp me om dieptepunten niet te hard te laten binnenkomen. Het beschermde mezelf tegen verdriet en teleurstellingen. Maar het nadeel was dat ook hoogtepunten niet goed binnenkwamen. Het vaderschap bijvoorbeeld. En de successen met Nick & Simon. Ik bekeek het allemaal heel rationeel. Ik vond het leuk, maar meer niet. Op gevoelsniveau kwam het niet binnen. Want mijn gevoel was verdoofd.’’

In een gesprek aan de haven vertelt hij over die ene nacht. Die jaarwisseling die 25 jaar geleden zo zijn stempel drukte op honderden levens in Volendam. Simon Keizer was toen 16. Met zijn moeder en zijn oudere zus woonde hij bij het centrum van het dorp. Hij zat in de vierde van het VWO van het Don Bosco College in het dorp, had een vriendin en verdiende een zakcentje in de bediening van hotel Spaander op de dijk.

Met klasgenoot Nick Schilder en andere vrienden vierde hij de jaarwisseling in zoldercafé ’t Hemeltje, toen daar de brandende kerstversiering omlaag kwam. Omdat er juist op dat moment veel leeftijdsgenoten de trap naar het kroegje waren op gerend om elkaar een gelukkig nieuwjaar te wensen, was het daar toen stampvol. Hij herinnert zich nog details van het drama: de hitte, de paniek, het gegil en het zuurstofgebrek. En hoe hij zelf een uitweg vond, tussen verbrande lijven en gesmolten kleding. ,,Er lagen mensen op de grond, ik zag stukken van lichaamsdelen die klem zaten en vergeet nooit het gedrang van iedereen die een weg naar buiten probeerde te vinden.’’

Het lukte hem om weg te komen. Buiten zocht hij naar vrienden. Bij hotel Spaander – vlakbij – belde hij naar huis om te zeggen dat hij veilig was. ,,Wat er precies gebeurd was, wist ik zelf nog niet eens. Ik weet nog dat ik mijn moeder vertelde dat er iets van een ontploffing was geweest.’’  

De nieuwjaarsdag die volgde, was er een van ’vinkjes zetten’, vertelt hij. Iedereen zat met iedereen te bellen. Wie was thuis? Wie was er in het ziekenhuis? En vooral: wie misten ze? Verbrande dorpsgenoten waren naar ziekenhuizen verspreid in het land gebracht en ook naar brandwondencentra in België en Duitsland. In de week die volgde, waren er dagelijks begrafenissen.

,,Onze school heeft het toen heel goed aangepakt. We konden er in de vakantie terecht in lokalen die speciaal als plekken van troost waren ingericht. Er waren leraren waar je je verhaal kwijt kon en na de vakantie had iedereen er alle begrip voor als je je hoofd niet helemaal bij de les had.’’

Hij weet nog dat er soms in de klas werd gevraagd of leerlingen nog vaak dachten aan de brand. ,,Toen ik daar ja op antwoordde, ben ik nog een paar keer naar een psycholoog geweest.’’ Op een vragenlijst kwam de vraag voorbij of hij wel eens aan zelfdoding had gedacht. Waarop hij ja antwoordde. ,,Toen gingen er alarmbellen luiden en volgde er een extra gesprek, maar dat vond ik overdreven. Want ik had daar wel eens aan gedacht, zoals ik aan elke vorm van dood had gedacht. En die dood was toen wel erg aanwezig in mijn leven. Maar ik dacht er echt niet aan met het idee om er zelf een einde aan te maken.’’

Zijn  gesprekken met hulpverleners waren gauw voorbij. ,,Het voelde voor mij toch een beetje als falen. Als je een psycholoog nodig had, was dat toch een teken van zwakte? Ik wilde in die tijd maar één ding en dat was normaal zijn. Dus ging ik dingen wegstoppen.’’

Zijn schuldgevoel bijvoorbeeld. ,,Steeds die vraag waarom anderen bij de brand waren omgekomen en ik niet.’’ En zijn verdriet. ,,Daar ging een deksel op. Het was voorbij, dacht ik. Want ik wilde verder.’’

Hij haalde zijn diploma, studeerde ruim een jaar en had even een kantoorbaan. Daarna kwam het succes met Nick & Simon. Gouden platen vertaalden zich in een prachtig huis en een sprookjeshuwelijk. Ze kregen kinderen: hun dochtertje is nu 8, hun zoontje 4. Maar met alle voorspoed kwam ook de twijfel. Hoe kon het dat hij zo weinig voelde bij dat vaderschap? Hoe kon het dat hij ondanks alles tóch het geluk niet kon aanraken?

Hij zocht opnieuw hulp bij een psycholoog, een Amsterdamse van in de 70. ,,Bij haar was ik helemaal thuis. Heel vertrouwd. Ieder gesprek met haar eindigde in lange huilbuien. Dat luchtte op.  Ze wees me op een retraite van twaalf dagen met de Choose Again-methode. Die zou me nog veel beter kunnen helpen, maar daar had ik nooit tijd voor. Ik had mijn gezin en we zaten midden in de drukte met Nick & Simon.’’

In 2023 stopte hij de samenwerking met Nick Schilder.  ,,Toen Nick & Simon in 2023 voorbij was, kreeg ik tijd om de luwte op te zoeken. Die ruimte wilde ik niet meteen vullen met een nieuw project, maar om bij te remmen en van binnen op te ruimen.’’

Zo’n groepssessie in Nederland volgen, wilde hij niet. ,,Hier kennen ze me. Hier zou ik me bekeken voelen.’’ Het werd daarom een sessie in Costa Rica, waar hij anoniem kon zijn in een groep van acht deelnemers uit alle hoeken van de wereld. Die hadden geen idee wie Simon Keizer was. Geen telefoon, geen afleiding. Alleen mediteren, praten, stilte en de natuur. En confronterende vragen over zichzelf beantwoorden.

Daar, tijdens een wandeling met de groep, gebeurde het. Schuilend voor een stortbui, belandden ze in een overkapte buitenbar, in het groen. ,,Daar stond een bar die precies leek op de bar in ’t Hemeltje. Daar zaten de andere deelnemers precies op de plekken waar de Volendamse bekenden die rampnacht hadden gezeten.’’

Kort gezegd: alles kwam eruit. Huilen, praten. Huilen en weer praten.

,,Ik besefte daar opeens dat de brand nog heel diep zat, bij me. Er kwam een schuldgevoel voorbij dat ik mijn hele leven met me had meegedragen. Er kwamen trauma’s boven. Ik besefte dat ik overeind was gebleven door mijn gevoel uit te schakelen en me vooral op de buitenwereld te richten.’’

Dat klopte niet, besefte hij bij die retraite. ,,Want je kunt je gevoelens wel onderdrukken, maar daarmee zijn ze niet weg. Vergelijk het maar met een ballon die je onder water duwt. Je kunt hem wel blijven wegduwen, maar uiteindelijk komt-ie tóch een keer boven de golven uit.’’

Welk deel van jezelf wilde je  veranderen? ,,De people pleaser, die op zoek was naar bevestiging. Die altijd bezig was met wat anderen van hem zouden denken. Terwijl het vertrekpunt toch hoort te zijn hoe je zelf geankerd bent? Dat moest anders.’’

En ja, het inzicht hééft hem veranderd, vindt hij. ,,De ongezonde verhouding tussen mijn denken en mijn voelen kwam weer in balans. Zo ontdekte ik wie ik écht ben. De Simon van nu gooit gelukkig zijn gevoelswereld wél open en durft emoties toe te laten. En die maakt zich ook niet meer druk over alles wat er online over hem verschijnt. Sterker nog: die kijkt amper meer op social media. Dat maakte mijn leven veel mooier, veel gelukkiger.’’ Einde oefening? ,,Nee het is nog niet geheeld. Ik blijf eraan werken.’’

De buitenwereld mag best weten hoe het is gegaan, vindt hij. Wie weet hebben anderen er nog iets aan. Daarom brengt hij zijn verhaal nu uit als luisterboek. ,,Bij mijn theatertournee vertelde ik al een deel van het verhaal. En juist daarop kreeg ik de meeste reacties. De veerkracht die je zelf kan bepalen, bleek voor anderen een leidraad te zijn. Daarom dacht ik: laat ik dan álles beschrijven. Zo werd Wat moed dat moet een soort autobiografie over flarden van mijn leven.’’

,,Dat de brand nu 25 jaar geleden is, is een passende aanleiding om het uit te brengen. Terwijl de brand maar een klein deel van mijn verhaal is, hoor. Dat is vooral het zware stuk. De rest is vrolijk, bemoedigend, vanwege die nieuwe inzichten.’’ Dat het als luisterboek verschijnt, is eigenlijk toeval. ,,Mijn idee was om er een gewoon boek van te maken, maar daarvoor was het te laat. Vormgeven en drukken kosten tijd. Daarom komt het eerst als luisterboek. Dat kon snel. Daarna komt het in boekvorm.’’

We hebben het opnieuw over zijn mentale omslag. Hij benadrukt steeds dat hij nu veel beter in zijn vel zit. Had hij daarom niet eerder die gevoelige, gelukkige  Simon van nu willen zijn? ,,Zoiets komt op je pad als de tijd er rijp voor is. In de ratrace die Nick & Simon heette had ik dan niet gepast. Daarin had ik niet zo mezelf kunnen zijn als nu. Want ik ben softer geworden. Niet minder ambitieus, maar wel minder prestatiegericht. Snap me goed: ik schrijf nog steeds nieuwe liedjes en ik  zou graag een nummer één hit scoren, maar het is geen obsessie meer.’’

Zie je Nick nog wel eens? ,,Nee, ik heb hem al heel lang niet gesproken. Maar dat zegt weinig, hoor. Samen horen we bij een vriendenclub van ruim twintig jongens uit het dorp. Van die groep heb ik er achttien al een tijd niet gezien.’’