Van 11 tot en met 20 mei neemt 'MENA is here' de stad Groningen over. Zo komt La Colline - théâtre national, het gezelschap van de wereldberoemde Libanese schrijver en theatermaker Wajdi Mouawad, naar de stad. Zijn gelauwerde voorstelling Soeurs (Zussen) is twee keer te zien. Foto: SPOT Groningen
Groningen gaat tien dagen klinken, ruiken, voelen en eruitzien als het Midden-Oosten en Noord-Afrika. In mei is de eerste editie van MENA is here, een tiendaags spektakel rondom de kunst en cultuur van die regio. ,,Er is geen ontkomen aan.’’
Als het over het Midden-Oosten en Noord-Afrika gaat in bijvoorbeeld het nieuws, dan gaat het altijd over narigheid zoals ontploffingen, burgeroorlogen en vluchtelingenproblematiek, weet artistiek leider Guy Weizman van theatercollectief NITE. Nooit over de culturele mozaïek die de regio is, de kunst die er wordt gemaakt, de elektronische muziek die daar vandaan komt. Zonde, vindt Weizman die zelf Marokkaanse roots heeft.
Directeur Nynke Stellingsma van SPOT Groningen reisde een paar jaar geleden naar het Alhambra in Spanje, een wereldberoemd Middeleeuws paleis en fort van de Moorse heersers van het koninkrijk Granada. Ze vertelde erover aan Weizman en schetste hoe ze betoverd raakte door de schoonheid van de kunsten en de manier waarop de christelijke en de islamitische cultuur door elkaar lopen. Waarom zien we daar in het westen niet meer van terug? Weizman sloeg daar meteen op aan.
MENA is here
Zo werd in 2018 het plan voor een nieuw evenement geboren: MENA is here. Een stadsspektakel dat in mei wordt uitgerold in Groningen. Een tiendaags festijn voor kenners (bijvoorbeeld mensen die er vandaan komen maar nu in Groningen wonen) en mensen die er juist niets van weten. Zij kunnen proeven en leren over de culturele schatten die de MENA-regio, het Midden-Oosten en Noord-Afrika, rijk is.
,,Dit hebben we in Groningen niet’’, zegt Stellingsma beslist. ,,We hebben in het verleden weleens een landenprogramma gehad. Maar dit beslaat een hele regio. Dat hebben we nog niet eerder gezien.’’
Van 11 tot en met 20 mei zijn er meer dan 35 voorstellingen, concerten, films of andere activiteiten te bezoeken die de rijkdom van de mengelmoes aan culturen in de MENA-regio laten zien.
Zo komt La Colline - théâtre national, het gezelschap van de wereldberoemde Libanese schrijver en theatermaker Wajdi Mouawad, voor het eerst naar Nederland. Zijn gelauwerde voorstelling Soeurs (Zussen) is twee keer te zien. In De Oosterpoort draaien tijdens het elektronische festival Tablatronics verschillende dj’s uit de MENA-regio hun muziek. Yara’s Wedding, de nieuwste voorstelling van NITE, gaat over hoe we over en weer naar de ander kijken.
Het affiche voor het stadsprogramma 'MENA is here'. Foto: MENA is here
Andere organisaties waren meteen enthousiast
Het Forum Groningen en het Noord Nederlands Orkest (NNO) hebben zich meteen aangesloten. Later volgden meer partijen zoals De Wijk De Wereld, Het Prins Claus Conservatorium en Groninger Kerken. ,,Als NNO vinden we het belangrijk om te verbinden en andere culturen te omarmen. Zeker in een wereld als nu waarin veel polarisatie voorkomt’’, zegt artistiek leider Marcel Mandos.
Hij is niet de grootste Arabische muziekconnaisseur, zegt hij zelf. Maar, hij heeft veel bijgeleerd. Zo gebruiken musici uit de MENA-regio andere toonladders die elk een eigen sfeer en emotie hebben. ,,De nadruk in de Arabische muziek ligt vooral op melodie en ritme, terwijl in de Westerse muziek de nadruk op de harmonieleer ligt. Het orkest en ik zijn een nieuwe wereld in gegaan.’’
In het Forum Groningen is er een literair programma waar de Nederlands-Perzische schrijver Kader Abdolah langskomt en een uitgebreid filmprogramma waar onder meer Kira & El Gin te zien is, de meest bezochte film ooit in Egypte. ,,Nynke en Guy kwamen langs en ik vond het een goed plan’’, zegt Hans Poll van het Forum over het evenement. Hij is directeur programma en marketing. ,,Het is voor mij een ontdekkingstocht. Ik ben niet heel bekend met wat in die regio allemaal wordt gemaakt. Ik denk heel veel mensen niet. Dat maakt het zo interessant.’’
Qua sfeer denkt hij dat MENA is here meer lijkt op Eurosonic Noorderslag dan op bijvoorbeeld Noorderzon, omdat er aanbod is op veel verschillende plekken. Poll: ,,Er is straks, als het goed is, geen ontkomen aan.’’ Het wordt geen festival waar bezoekers met een bandje rondlopen. Stellingsma noemt zelfs het liever helemaal geen festival. ,,Het is een stadsprogramma.’’
Hulp van mensen die er wel veel van weten
De organisatoren hebben in ieder geval een hele ontdekkingsreis afgelegd. ,,Ik schrok eigenlijk van mijn eigen onkunde’’, zegt Stellingsma eerlijk. ,,Ik heb in het proces veel moeten leren.’’ Hobbels die ze tegenkwam waren klein en groot van aard. Van het niet precies weten wie de grote namen zijn tot het niet weten hoe je die namen eigenlijk uitspreekt.
Om die problemen te omzeilen is onder meer hulp ingeschakeld van verschillende ambassadeurs. Ook inwoners van Groningen met wortels in landen uit de MENA-regio zijn inspiratiebronnen en denken mee.
,,Ik hoop dat mensen nieuwsgierig zijn naar elkaar. Dat is eigenlijk de grote vraag. Zijn we dat wel? Of hebben we vooral snel een oordeel?’’, zegt Stellingsma. In maart beginnen de eerste activiteiten. Als voorproefje is er dan elke maandag een inloopmiddag in de Oosterpoort, met optredens, hapjes en drankjes. ,,We hebben heus niet de verwachting dat de deur daar platgelopen wordt. Maar we hopen dat het de mensen samenbrengt.’’
