De hoofdrolspelers Zelensky, Trump en Poetin. Foto: AFP
Wordt Oekraïne gedwongen om de Donbas op te geven in ruil voor bevriezing van de frontlijn en het stopzetten van de oorlog? In Washington vindt maandag de top plaats tussen Trump, Zelensky en Europese leiders. Trump heeft al aangegeven dat er vrede kan komen als Zelensky akkoord gaat met de eisen van Poetin – zoals Trump al schijnt te zijn.
„Vandaag begraven we mijn nichtje, ze is vorige week gedood bij een artillerie aanval op Lyman in de Donbas”, vertelt Roman Ilnytski uit Irpin. „Het opgeven van de Donbas zal de oorlog niet stoppen. Het zal Poetin alleen de kans geven om zich klaar te maken voor nieuwe aanvallen op ons land. Poetin kan de oorlog helemaal niet stoppen omdat zijn hele land is ingericht op het voeren van oorlog. Hij kan alleen overleven door oorlog te voeren omdat anders het hele land instort.”
Oekraïne heeft op dit moment nog zo’n 30 procent van de Donbas in haar bezit. De Donbas bestaat uit de regio’s Luhansk en Donetsk. Rusland probeert al sinds 2014 het hele gebied in handen te krijgen, nadat door Poetin gesteunde opstandelingen in dat jaar de volksrepublieken Luhansk en Donetsk uitriepen.
,,Hoe kan zo’n geweldig land als Amerika zo diep vallen? Door een oorlogsmisdadiger met alle egards te ontvangen en zelfs de rode loper voor hem uit te rollen? Ook mijn Amerikaanse vrienden weten niet wat ze meemaken”, zegt Andryi Halyas uit Lviv over de top tussen Trump en Poetin, afgelopen vrijdag in Alaska.
„Het opgeven van de Donbas zoals Trump nu voorstelt, betekent dat internationale verdragen geen waarde meer hebben. Als een land zomaar een deel van een ander land kan veroveren en daarmee weg kan komen”, aldus Halyas.
„Het idee om het Oekraïense deel van de Donbas op te geven, met de steden Kramatorsk en Sloviansk en talloze dorpen, is onverteerbaar. Die mensen willen helemaal niet bezet worden door Rusland, het is verraad aan hen. En vergeet niet, Rusland probeert al sinds 2014 de Donbas te veroveren. Ik hoop dat dit een provocatie is, want als we hierop ingaan destabiliseert dat het land. De bevolking pikt dit niet, laat staan de militairen. En militair gezien: als we de Donbas, met alle fortificaties opgeven, dan ligt de weg richting Kharkiv, Zaporizja en Djnepropetrovsk open voor de Russen.”
Los van de realiteit
„Het opgeven van de Donbas is een hartstochtelijke wens van Poetin maar staat volledig los van de realiteit. Het is alsof ik met een machinegeweer jouw huis binnenval en na onderhandelingen de helft houd.”
Voor Yevgeni Pavlov uit Kryvy Rih is opgave van de Donbas en bevriezing van de huidige frontlijn in andere delen van het land onbespreekbaar. „Het gaat ook in tegen de grondwet van Oekraïne.”
„Zoals altijd heb ik geen hoge verwachtingen van de komende bijeenkomst tussen Trump, Zelensky en Europese leiders. Dat voorkomt ook grote teleurstellingen”, reageert Juluy Morozov, eveneens afkomstig uit Kryvy Rih. „Zeker nu niet waar we te maken hebben met twee partijen. De een heeft ons aangevallen en wil ons vernietigen, de ander is alleen geïnteresseerd in zijn eigen economische belangen”, verwijst Morozov naar Poetin en Trump.
Victoria Vorontsova uit Kyiv zegt zich te schamen voor het Amerikaanse volk. „Omdat ze een idioot tot president hebben gekozen die nu bij de ballen wordt gepakt door de grootste crimineel van onze tijd. Ik voel onbeschrijfelijke pijn als ik kijk naar waar we nu zijn beland. Voel woede omdat de moordenaar van mijn volk zijn autoriteit ziet groeien in de ogen van zijn volk door de ontvangst door Trump.”
Blij is Vorontsova met de steun van Europa die met een grote delegatie regeringsleiders afreist naar Washington om naast Zelensky te staan bij het gesprek vandaag in het Witte Huis. „Ik hoop op de steun van Europese landen die hun menselijke waarden nog niet zijn kwijtgeraakt.”
„Ik sta er neutraal in, omdat ik vooraf geen verwachtingen had. Als ik al iets verwacht is dat ook deze onderhandelingen op niks zullen uitlopen.” Dima Tsvitsinskiy uit Irpin denkt niet dat het opgeven van de Donbas, een eis van Poetin en gesteund door Trump, een serieuze optie is. „Dat accepteren Oekraïeners niet.” En beloften en toezeggingen van Poetin: „Poetin houdt nooit woord. Eigenlijk hetzelfde als Trump.”
„Voor ieder dorp, voor iedere stad in de Donbas hebben duizenden Oekraïense soldaten hun leven geven. Dat is een belangrijke reden waarom opgeven van de Donbas geen werkelijke vrede kan geven. Daarbij komt dat een overeenkomst met Rusland net zoveel waarde heeft als het papier waarop het is geschreven”, is Ruslan Mudrievskiy uit Ternopil duidelijk.
,,Als er daadwerkelijk een overeenkomst met Rusland zou kunnen worden gesloten die echt een einde aan de oorlog zou maken, dan zou opgave van de Donbas een optie zijn. Tenminste, zo denk ik erover. Maar daar is nu geen sprake van. Dit voelt als een truc: eerste de Donbas en dan later alsnog andere delen van Oekraïne.”
Mensenlevens
,,Het gaat niet alleen om land of gebied. We hebben al zoveel mensenlevens verloren en dan zouden we nu gedwongen worden om land op te geven? Het gaat niet zozeer om de grond maar om het recht van de mensen in Oekraïne om vrij te leven in hun eigen vrije land.” Ruslan Muts uit Irpin ziet overeenkomsten met 1938, München.
„Toen werden er concessies gedaan aan Hitler wat uiteindelijk leidde tot een nog grotere oorlog. En ik ben ervan overtuigd dat tegemoetkomen aan Poetin ook nu tot een groter conflict zal leiden. Concessies aan de agressor stoppen het kwaad niet, ze voeden alleen de honger van Poetin.”
Tetjana Merkulova uit Kharkiv vindt het hele proces sinds Alaska surrealistisch. „Ik had geen hoop vooraf maar de nasmaak is bitter: hoe Trump buigt voor een oorlogsmisdadiger. De meeste mensen hier zijn tegen het opgeven van welk gebied dan ook. Betekent dat dan dat we geen vrede willen? Natuurlijk willen we vrede maar niet in de vorm van chantage en ten koste van de mensen die nu al onder bezetting leven of komen te leven. En in Kharkiv zijn we ons ervan bewust dat dit hooguit tot een korte onderbreking van de oorlog kan leiden in afwachting van een nieuwe oorlog. In Kharkiv zijn we dan de eersten die daarvan de gevolgen zullen ondervinden.”
„Oekraïne zal de Donbas nooit opgeven”, is Oleksander Altsiev uit Beryslav duidelijk. „We kijken wel vol spanning naar de ontmoeting vandaag in Washington, omdat we niet exact weten wat Trump en Poetin overeengekomen zijn. Maar geen enkele overeenkomst tussen hen kan Oekraïne dwingen om de Donbas op te geven. En daarbij komt dat hier werkelijk geen enkel vertrouwen is in Poetin, omdat hij en Rusland al talloze verdragen en bestanden hebben geschonden. Wat er nu lijkt voor te liggen, is een capitulatie.”