Na de graai uit Lelylijn-pot gaat geldkraan Brussel dicht, waarschuwt Europarlementariër. ‘Het is oliedom’

,,Het is oliedom”, zegt Europarlementariër Raquel García Hermida-van der Walle uit Gorredijk, „om de miljardenpot van de Lelylijn kortzichtig leeg te trekken.”

De Lelylijn, zegt de D66’er, zou ook de verbinding worden tussen Amsterdam, Hamburg, Kopenhagen en de rest van Scandinavië. „Op verzoek van nota bene Nederland is de Lelylijn op de Europese treinkaart gekomen, waardoor Brussel tot 30 procent zou kunnen meebetalen.”

Dat geld, zegt García Hermida-van der Walle, kun je nu wel vergeten. „Niet alleen wordt het Noorden tegen elkaar opgezet door dit waardeloze kabinet, het Noorden wordt ook nog eens bestolen van Brusselse miljarden die we zo hard nodig hebben.”

De Lelylijn werd in 2024, op voorspraak van het kabinet, door het Europees Parlement opgenomen in het Trans-European Transport Network (Ten-T). De Europese Unie bekrachtigde hiermee een wens van de Tweede Kamer en kabinet om de Lelylijn aan te wijzen als belangrijke nieuwe spoorverbinding op de Europese spoorkaart.

De Lelylijn kreeg het label ‘2050’ mee. Dat betekent dat Europa zich ook hard moet maken voor de aanleg van het 125 kilometer spoor tussen Lelystad, Drachten en Groningen, binnen nu en 25 jaar. Voorwaarde voor een subsidie uit Brussel is dat Nederland ‘voldoende geld’ moet reserveren voor de Lelylijn, staat er in de Brusselse stukken.

De coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB haalde vorige week 3,4 miljard euro die klaar stond voor de aanleg van de Lelylijn van de spaarrekening. Met die miljarden gaat het kabinet nu de Nedersaksenlijn realiseren, de sluis bij Kornwerderzand opknappen en de N36 bij Ommen veiliger maken.

Ook tot vorige week was er nog geen garantie op Europees geld. De volgende subsidieronde voor grote infrastructurele projecten op de Ten-T-lijst begint in 2028. Hoeveel miljarden er dan beschikbaar zijn, is nu nog niet bekend. Voor de periode tot 2027 is 26 miljard euro beschikbaar voor heel Europa, al is bijna de helft van dat bedrag gereserveerd voor projecten in Balkan-landen.

Ook zal, blijkt uit subsidies voor eerdere Europese projecten, de Europese Unie niet zomaar met miljarden gaan strooien. Het hoogste bedrag dat ooit aan één project is gegeven was 1,2 miljard euro voor de Brenner-basistunnel. De spoortunnel van 55 kilometer, die in 2028 opent, moet de reistijd tussen het Oostenrijkse Innsbruck en het Italiaanse Bolzano verkorten en het goederenvervoer tussen beide regio’s vergroten. De kosten worden geschat op 15 miljard euro.

Volgens de Voorjaarsnota, een jaarlijkse update van de begroting, zit er nu nog 600 miljoen euro in het potje voor de Lelylijn. „Dat is niet niks, hè”, zei BBB-leider Caroline van der Plas er vorige week over. Haar partij ging akkoord met het leegtrekken van het potje voor de Lelylijn.

Vier maanden geleden ging de hele Tweede Kamer nog akkoord met het ‘op slot’ zetten van die 3,4 miljard euro. Toen dreigde al een graai in de Lelylijn-spaarpot. Alle fracties in de Tweede Kamer stemden in met het voorstel van coalitiefracties NSC en BBB.

García Hermida-van der Walle noemt deze draai van de coalitie ondoordacht. „In het Noorden zijn we echt niet gek. Dit is een sigaar uit eigen doos. Met het plunderen van de Lelylijn verdwijnen miljarden voor de regio en wordt de toekomst van duizenden noordelijke jongeren op het spel gezet.”