In een harde brief heeft voormalig PvdA-Kamerlid en oud-partijbestuurslid Lutz Jacobi uitgehaald naar GL-PvdA-leider Frans Timmermans. Volgens haar is de linkse samenwerking uitgelopen op een fiasco. ‘De partij die was opgericht om de lagere klassen te dienen, is door die lagere klassen verlaten en wordt omarmd door de hoogste klassen.’
Jacobi uit Wergea zegt in haar interne brief ’nog steeds buikpijn’ te hebben van de verkiezingsuitslag. ‘Omdat de PVV zo groot is geworden, maar ook omdat de uitslag laat zien dat we met de keuze voor de combinatie GL-PvdA een doodlopende weg zijn ingeslagen.’
‘Leeg te eten’
GL-PvdA is nu de tweede partij van het land, met 25 zetels in de Tweede Kamer. Dat zijn er acht meer dan de twee partijen in 2021 behaalden. Maar, schrijft Jacobi: ‘PvdA en GL waren ieder apart in het voorjaar in de peilingen nog goed voor 25 zetels. GL-PvdA heeft links niet groter gemaakt. In tegendeel, het linkse kamp verloor maar liefst achttien zetels! Links is kleiner dan ooit tevoren. En de combinatie GL-PvdA kon de 25 zetels uit het voorjaar alleen maar evenaren door de andere linkse partijen leeg te eten.’
Andere linkse partijen verloren inderdaad flink afgelopen week. Daarover zegt Jacobi: ‘En dat gebeurde in de campagne met het argument ’maak ons de grootste want anders dreigt de catastrofe van rechts’. Die boodschap had effect, want op de dag van de verkiezingen was maar liefst een derde van de op de GL-PvdA-lijst uitgebrachte stemmen een strategische stem.’
‘Geen deuk in boter’
Volgens Jacobi is lijsttrekker Frans Timmermans er niet in geslaagd om voldoende kiezers ’weer de centrumlinkse PvdA-tent in te krijgen’. ‘In de wijken waar de lagere klassen wonen (lager opgeleid of opleiding op mbo-niveau en met een lager of modaal inkomen) schiet de combinatie van GL en PvdA geen deuken in de boter.’ Dat heeft te maken met de samenwerking met GL: een partij voor hoger opgeleiden, ziet Jacobi. ‘Dwaas, dwazer, de PvdA’, stelt het oud-Kamerlid.
Jacobi laat weten dat haar analyse brede weerklank vindt binnen de PvdA. Volgens haar is het tijd voor ’besinning’ op de linkse samenwerking. De partijtop ziet dat anders: zo liet Timmermans vorige week weten dat hij vindt dat de verkiezingsuitslag laat zien dat een ’sterk links blok’ noodzakelijk is.
Breder publiek
Afzwaaiend PvdA-Kamerlid Henk Nijboer uit Groningen zegt dat de nieuwe Kamerfractie bij zichzelf te rade moet gaan. „De uitslag valt natuurlijk ontzettend tegen”, meldt Nijboer. „Het is nu aan de nieuwe fractie om te analyseren waaraan het heeft gelegen en eraan te werken dat er een veel breder publiek wordt aangesproken dat enthousiast raakt voor de nieuwe beweging.”