Een meisje bij het uitdelen van generatoren in Derhachi
De eerste hulpgoederen die gekocht zijn na de kerstactie van deze krant voor Oekraïne zijn vorig week naar de regio Kharkiv gebracht. Veertig generatoren werden door LC-redacteuren Martine van der Steege en Patrick van ’t Haar afgeleverd bij gezinnen en politieposten in de grensregio met Rusland.
De weg van Derhachi naar Slatyne in de regio Kharkiv is slecht, zelfs voor Oekraïense begrippen. Veel verkeer is er niet, op voertuigen van het leger na. Het dorp Slatyne is grotendeels verlaten en telt nog maar zo’n vierhonderd inwoners. Voor de invasie van februari 2022 woonden er nog ruim vijfduizend mensen.
Politiechef Artem* van Derhachi woonde zelf met zijn gezin in Slatyne tot de Russen kwamen. Nu woont zijn familie in het westen van het land, vertelt hij slalommend langs de diepe kuilen in de weg. Langs de straat zijn de sporen van de gevechten in deze regio duidelijk zichtbaar. Geknakte bomen, verwoeste huizen.
Verwoeste politiepost
We zijn op weg naar de politiepost in het dorp. Of beter gezegd: wat daar nog van over is na een raketinslag in de herfst van vorig jaar. Het doel? Het afleveren van drie generatoren. Bij de politiepost staan twee collega’s van Artem al te wachten. Met verse koffie in kartonnen bekers – gehaald bij het koffiestandje in het dorp dat nog wel open is.
Wat er over is van de politiepost
Hier, op hemelsbreed nog geen vijftien kilometer van de grens met Rusland, is in de verte af en toe het gerommel van de gevechten in de regio te horen. Het dorp zelf wordt nog regelmatig bestookt, soms met raketten, vaker gewoon met artillerie. Op hun mobieltjes laten de twee agenten, gehuld in kogelvrije vesten en bewapend met een mitrailleur, foto’s van een Russische verkenningsdrone zien die die ochtend is neergehaald in de omgeving.
Eerder op de dag ontmoetten we Artem in het politiebureau van Derhachi. De deur van de politiepost wordt bewaakt, bij binnenkomst in de hal stuitten we op een stapel zandzakken van waarachter de ingang onder vuur kan worden gehouden. Na de hernieuwde inval in Kharkiv in mei vorig jaar is de Russische opmars wel tot staan gebracht maar dat betekent niet dat de politie niet voorbereid is op een eventuele terugkeer van de Russen. Drakentanden, loopgraven en andere versperringen van een verdedigingslinie lopen dwars door het gebied tussen Derhachi en Saltyne.
,,Kom mee, dan laat ik jullie de school zien”, zegt Artem. Samen met onze begeleiders van de Frontline Church, die helpen de generatoren goed terecht te laten komen, stappen we weer in en rijden naar een groot en grotendeels verwoest gebouw: de school. ,,Deze school was voor de regio en was net helemaal opgeknapt. Tot de Russen het eind vorig jaar verwoestten”, legt Artem uit.
De grote en stoere politiechef wordt even emotioneel als we uitstappen. ,,Ik heb zelf op deze school gezeten. Net als mijn dochter.”
Krater
Een kant van de school is totaal verwoest, verwrongen staal steekt uit gescheurd beton. Geen raam is heel en een grote krater is de stille getuige van de plek waar een raket insloeg. Niet alleen de school is geraakt, ook omliggende huizen zijn kapot. Artem laat foto’s zien van hoe ze de lichamen van de bewoners vonden. ,,Ze zaten op de veranda toen de raketten insloegen.”
Een grote krater naast de verwoeste school toont waar de raket insloeg
Als we de binnenplaats oplopen, klinken er ineens de klanken van een piano uit de ruïne. Iemand speelt. ,,Volunter’’, denkt Artem. En even later komen vier jonge mannen naar buiten. ,,Rens”, stelt een van hen zich voor. ,,Peter”, zegt een ander. De verbazing is groot: Nederlanders tegenkomen in dit afgelegen dorp vlak bij de grens. Een van hen is zelfs geboren Fries. Met hun stichting Relief Effort Ukraine zijn Peter, Rens, Ezra en een gids op pad in de dorpen om kinderen onder meer speelgoed te brengen.
Ook al is de ontmoeting tamelijk uniek, voor Artem is het geen reden om langer dan nodig op dezelfde plek te blijven. Sterker nog: hij maant ons om snel in de auto te stappen bij de begeleiders van de Frontline Church en te vertrekken. Zelf blijft hij achter in Slatyne. Vlad, een van de leden van de Frontline Church verklaart in de auto dat het niet langer veilig was om te blijven. ,,Er is een groep soldaten gedeserteerd en ze zijn nu bezig met een grote zoekactie om ze te vinden.”
De generatoren gingen onder meer naar familie waarvan iemand in het leger zit, krijgsgevangen of gesneuveld is.
Het wordt al donker als we in Derhachi afscheid nemen van Vlad. Zonder Google Maps (die wordt verstoord) rijden we op gevoel terug naar Kharkiv. In totaal zijn er veertig generatoren afgeleverd in beide dorpen.
*De achternaam van de politiechef evenals van andere personen die in dit verhaal voorkomen zijn bij de redactie bekend.
Tijdens de derde kerstactie voor Oekraïne is in totaal ruim 630 duizend euro opgehaald. De stand bij het sluiten van de actie was 581 duizend euro maar ook na 1 januari werden er nog donaties gestort op de rekening van de stichting Hulpacties DvhN, FrD en LC.
Met het geld worden onder meer generatoren gekocht, voedselhulp verstrekt, ambulances gekocht en woningen gebouwd.
