Minister Piet Adema belooft eind september een landbouwvisie. 'We zullen niet eenzijdig een kabinetsplan opleggen'

De visie moet diverse afspraken met de agrarische sector bevatten. Adema wil in de aanloop naar september weer gaan spreken met de partijen waarmee hij de afgelopen maanden onderhandelde over een landbouwakkoord.

Dat worden geen nieuwe onderhandelingen benadrukte de minister, maar hij wil tussentijds bij de sector polsen hoe de visie valt. ,,We zullen niet eenzijdig een kabinetsplan opleggen, want dat leidt weer tot polarisatie”, aldus Adema.

De onderhandelingen stopten vorige week toen boerenbelangenorganisatie LTO opstapte, maar er zijn volgens de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) nog genoeg partijen die door hadden gewild. De onderhandelingen leidden tot een voorzichtig herstel van het vertrouwen tussen kabinet en de landbouwsector, maar het is nog ,,een broos koordje”, aldus Adema.

Hij wil dan ook niet op voorhand een alternatief kabinetsplan met de Kamer delen waarin deze partijen niet zijn meegenomen. Na vragen van GroenLinks-Kamerlid Laura Bromet gaf Adema aan dat er al gewerkt werd aan een dergelijk plan B wanneer ze het niet eens zouden worden over een landbouwakkoord.

GroenLinks en de PvdA willen graag dat Adema dit plan B binnenkort naar de Kamer stuurt. Daarnaast vroegen zij net als vele andere partijen naar een langjarige visie. Het conceptakkoord waarover werd gedebatteerd streeft naar kringlooplandbouw, maar wat dit precies inhoudt, is volgens Tjeerd de Groot (D66) niet gedefinieerd. ,,Het akkoord heeft een rommelig karakter en je weet niet waar je precies naartoe wil.”

Meerdere partijen - GroenLinks en PvdA voorop - stelden dat er geen vooruitgang geboekt is ten opzichte van de perspectiefnota die oud-minister Henk Staghouwer vorig jaar aanbood. Volgens de coalitiepartijen zijn er wel waardevolle stappen gezet in de richting van de landbouwsector. Zij willen het conceptakkoord dan ook niet van tafel vegen.

BBB-voorvrouw Caroline van der Plas zei te begrijpen dat LTO uit de onderhandelingen stapte. ,,Beter geen akkoord dan een slecht akkoord.” De partijen aan de rechterflank wezen het conceptakkoord in zijn geheel af.

Een van de discussiepunten was een norm voor de hoeveelheid vee (GVE) per hectare grasland. LTO zag deze norm niet zitten. Adema gaf aan dat in november al bekend was dat een dergelijke norm er komt. Er zou vorige week nog gesproken worden over de invoering van deze norm in combinatie met een Afrekenbare Stoffenbalans.

Dat is een systeem waarmee boeren zelf kunnen sturen op hun uitstoot aan de hand van wat er bijvoorbeeld aan voer het bedrijf binnenkomt. Het idee was om beide systemen in te voeren. Wanneer een boer volgens de stoffenbalans verkeerd uitkomt, zou als consequentie voor die boer alsnog een graslandnorm kunnen worden ingevoerd. Het probleem hierbij is echter dat de stoffenbalans pas in een later stadium rechtsgeldig is.

De voorgestelde norm van 2,85 koeien of andere stuks grootvee (GVE) zou voornamelijk nadelig uitpakken voor boeren in Brabant en de Gelderse Vallei. Volgens Adema werd er nog gekeken naar een specifieke aanpak voor deze boeren, waarbij onder meer gedacht werd aan speciale stoppersregelingen, net als bij de piekbelasters.

Het CDA kreeg vooral van de linkse partijen het verwijt het ‘land te gijzelen’ sinds minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken aangaf te willen heronderhandelen over het jaar 2030. Dat is het jaar waarin diverse stikstofreductiemaatregelen moeten zijn opgenomen in de Stikstofwet, die overigens nog niet is vastgesteld.

,,We onderschrijven de doelstelling om stikstof te reduceren, maar zijn kritisch op het tijdspad”, zegt Eline Vedder die ‘s ochtends Derk Boswijk verving als landbouwwoordvoerder. ,,De afgelopen twee jaar hebben we steeds moties ingediend om versnellen mogelijk te maken, maar we zijn niet verder gekomen en dan komt er een moment dat de sector 2030 niet meer mee kan maken.”

Adema wilde niet concreet maken wat er in de landbouwvisie komt, maar acht het waarschijnlijk dat de graslandnorm en de afrekenbare stoffenbalans wordt meegenomen. Daarnaast zal ook de verhoging van de afroming van productierechten van 10 naar 25 procent bij verkoop van een agrarisch bedrijf buiten de familie worden meegenomen in de visie.

Buiten de Tweede Kamer werd op instigatie van Farmers Defence Force een demonstratie gehouden. Die werd op last van de gemeente ‘s middags verplaatst naar het Malieveld. De demonstranten bouwden hier een podium op met schermen waarop het Kamerdebat gevolgd kon worden en Kamerleden toespraken konden houden.

De demonstratie werd overschaduwd door een incident waarbij telefoonnummers van Kamerleden werden gedeeld op internet. Daarom zagen Kamerleden Roelof Bisschop (SGP) en Caroline van der Plas (BBB) af van een toespraak. Pepijn van Houwelingen van Forum voor Democratie (FVD) was zover bekend de enige die het podium betrad.