Annemarieke Nobel in actie op haar eerste Paralympische Spelen. Links haar man Gerben Hollema, die haar doorgeeft welk onderdeel van de proef ze met haar ruin moet uitvoeren. Foto: Ilse Schaffers
Ze reed met haar ruin niet de proef die ze voor ogen had, maar toch: de rijhelm af voor Annemarieke Nobel. De dressuuramazone uit Schoonloo stond dinsdag toch maar mooi op haar eerste Paralympische Spelen – en dat op haar 65ste. ,,Ik wil een voorbeeld zijn.’’
Annemarieke Nobel is de oudste van de 86 Nederlandse sporters op deze Spelen. ,,Dat vind ik best wel stoer’’, zei ze na haar individuele proef in de Grade 1, de klasse voor dressuuramazones en -ruiters met de zwaarste beperkingen. De Drentse lijdt aan een progressieve spierziekte. ,,Het bewijst dat niets onmogelijk is.’’
Een plaats op het podium hield ze echter meteen na haar proef al niet meer voor mogelijk. ,,Ik ben niet tevreden, het kan echt tien keer beter. Jammer. Mijn paard was onder de indruk van de omstandigheden. Deze ring is toch wel wat anders dan dat we gewend zijn.’’
,,Hij kwam binnen en was compleet overdonderd’’, aldus Nobel, die een score van 72.792 kreeg toebedeeld en daarmee in een veld van 22 combinaties toch nog keurig als vierde eindigde. Ze besefte dat brons mogelijk was geweest. ,,Maar de ontspanning was weg en juist die kalmte is zijn sterkste punt. Ik kreeg het niet meer voor elkaar en je moet het toch met z’n tweeën doen.’’
Geen tik geven
,,Je kunt dan twee dingen doen: hem een tik geven, maar dat wil ik niet, of hem toespreken, maar dat mag niet. Zonde, want op weg naar de ring was er niets aan de hand.’’ Troost voor Nobel: haar klassering was wel goed voor een plaats in de finale vrije kür op muziek, die zaterdag wordt gehouden. In goeden doen, is een medaille haalbaar. Ze rekent niet meer op een van de drie posities in het landenteam, dat vrijdag om de medailles strijdt.
Haar paard is de nu 15-jarige Doo Schufro, sinds z’n zevende een ruin. ,,Een Oldenburger, in Duitsland gefokt. Weet je wat vandaag ook bijzonder was? Ik had zijn fokker nog nooit ontmoet, maar hij is hier speciaal naartoe gekomen. Jammer dat we niet het beste hebben laten zien.’’
Nobel kwam met Doo Schufro in aanraking toen ze in 2011 ‘gedwongen’ werd om het paralympische pad te kiezen. ,,Ik rij al paarden sinds mijn zesde. Ik deed aan springwedstrijden mee, de dressuur was niet echt mijn ding. Maar door mijn ziekte kreeg ik gedurende de jaren steeds meer last van mijn lijf. Ik verloor de controle. Mijn spieren raken steeds strakker gespannen.’’
‘Rare bewegingen’
Dat manifesteerde zich bijvoorbeeld op haar werk. ,,Zitten gaf problemen en typen ook.’’ Nobel vertelt dat ‘simpele’ dingen als eten niet altijd goed meer lukken. ,,Dan ga ik door de spierspanning ineens rare bewegingen maken. Na drie of vier happen is mijn hele hand verkrampt en kan ik mijn bestek niet meer vasthouden.’’
Toen ze bij springwedstrijden permissie vroeg om een zweepje te mogen gebruiken, stelde een insider haar voor om naar de para-dressuur over te stappen. Nobel voelde zich daar niet te groot en/of te goed voor. Het was de reddingsboei voor de aan de paardensport ‘verslaafde’ Drentse.
‘Nooit opgeven’
Vanaf het eerste moment had ze het idee dat de Paralympische Spelen niet onbereikbaar waren. Dat ze daarvoor 65 moest worden, vindt ze verklaarbaar. ,,Het is niet makkelijk en ik heb gewoon de lange weg genomen. Uiteindelijk heb ik er toch slechts dik tien jaar over gedaan. Je moet de moed nooit opgeven.’’
Nobel werd in Versailles onder anderen terzijde gestaan door haar man Gerben Hollema. Hij mag tijdens de proef naast de ring staan om aanwijzingen te geven. Daarvoor is de amazone voorzien van een ‘oortje’. ,,Zodoende hoor ik via Gerben wat ik moet doen. Vroeger kon ik de hele proef uit mijn hoofd, maar dat lukt me niet meer. Ik heb het veel te druk met m’n lijf onder controle te houden.’’
Ook een jurylid krijgt een oortje, zodat hij kan horen wat Hollema zegt. ,,Er mag geen extra informatie of aanmoediging worden gegeven, daar zijn ze streng op.’’
Ze telt haar zegeningen
Nobel laat zich door haar beperkingen niet weerhouden. Ze durft te denken aan deelname aan de Spelen van 2028. ,,Mijn ziekte is weliswaar progressief, maar soms staat het ook een tijdje stil. Dit was zeker niet mijn laatste kans, al is het natuurlijk wel lastig.’’
,,Ik kan bijvoorbeeld niet meer vijf keer achter elkaar een ‘beencommando’ geven, want dan blijven mijn benen om zijn lijf klemmen en dan werkt het averechts. De teugels fijnzinnig bedienen lukt ook niet altijd, want op zeker moment verkrampen mijn handen.’’
Maar de amazone uit Schoonloo – die geen stipendium krijgt van sportkoepel NOCNSF, ‘want ik heb een goed pensioen’ - telt haar zegeningen. ,,Ik train elke dag en daardoor ben ik elke dag buiten. Hoe minimaal soms ook, maar ik ben altijd bezig en in beweging. Dat is ontzettend belangrijk voor me. Als ik dit niet had, zou dat denk ik niet het geval zijn. Ik hoop door deze deelname een voorbeeld te zijn voor ouderen, maar eigenlijk voor iedereen in de sport. Alles is mogelijk.’’