Canadese soldaten zoeken in een konijnenhol naar door Duitse soldaten verborgen spullen. Bron: Collectie Groninger Archieven
Precies 80 jaar geleden, op 11 juni 1945, vertrokken de laatste Duitse soldaten van Schiermonnikoog. Voor hun vertrek verstopten ze onder meer gestolen sieraden en geld in de duinen. Is er nog wat te vinden? De Nostalgisten gingen in 2024 op zoek met een metaaldetector. Luister hier de aflevering.
De podcastmakers maakten hierbij gebruik van een schatkaart die door een Duitse soldaat is gemaakt. Hij was heel waarschijnlijk een van de 123 Duitsers en Nederlanders die tijdens de bevrijding van Groningen naar Schiermonnikoog vluchtten. De meesten – mannen en vrouwen – werkten in het Scholtenhuis in Groningen, het hoofdkwartier van de Duitse Sicherheitsdienst en de Gestapo. Hier werden honderden verzetsstrijders verhoord en gemarteld, onder meer door Robert Lehnhoff.
De plattegrond die Heinz Peters, een Duitse soldaat, maakte waarop met een X staat aangegeven waar kostbaarheden verborgen lagen. Bron: Tresoar
Leidt de schatkaart naar de x?
De Canadezen vielen op vrijdag 13 april Groningen aan, een dag later vluchtte het personeel van het Scholtenhuis beladen met kostbaarheden die het van de bevolking en zijn slachtoffers stal, naar Zoutkamp, vanwaar ze naar Schiermonnikoog voeren. Hier was al een Duits garnizoen aanwezig. De SD’ers wilden het eiland als springplank naar Borkum gebruiken.
De Nostalgisten zoeken met een amateurarcheoloog op een akker naar de plek waar volgens een schatkaart spullen zijn begraven. Foto DvhN
Op zondag 15 april 1945 voeren vier schepen met aan boord Duitse en Nederlandse SD’ers, SS’ers, NSB’ers en politiemensen, inclusief een aantal vrouwen en een Ierse setter, de haven van Zoutkamp uit. De ontsnapping naar Borkum mislukte, dus wachtten ze de komst van de Canadezen af.
Duizenden guldens zijn al opgegraven
Op 11 juni vertrok de laatste Duitse soldaat van het eiland. De SD’ers lieten ook wat achter: kostbaarheden die ze hadden gestolen. In de jaren zestig werden er nog duizenden guldens opgegraven. Maar ligt er nog meer in de duinen van het eiland begraven?
De collectie van cultuurhistorische vereniging ’t Heer en Feer in Het Koningshuis op Schiermonnikoog bevat onder meer geld dat door Duitse soldaten op het eiland was verstopt. Foto DVHN
De Nostalgisten spreken onder anderen met ooggetuigen Jan Holwerda en Theun Talsma over de goede verstandhouding tussen de eilanders en het Duitse garnizoen.
Luister hieronder alle afleveringen van de podcast De Nostalgisten. Je kunt de podcast ook vinden in de DVHN Nieuwsapp, op Spotify of in je favoriete podcastapp.
Podcast De Nostalgisten
De Nostalgisten is een zesdelige podcastserie van Dagblad van het Noorden over historische gebeurtenissen in Groningen, Drenthe en Friesland. In elke aflevering belichten Frank von Hebel, Martin Groenewold en Colin Mooijman één onderwerp. Van het Europacupdebuut van FC Groningen in 1983 tot ontgroeningen bij Vindicat en de ontspanning van bankkluiskraker Aage M. uit het Huis van Bewaring in Leeuwarden.
