Er zijn dingen die je je ouders nooit mag vertellen. Dat je soms eten weggooit, bijvoorbeeld.
Ik ben opgegroeid in een huishouden waar verspilling bijna een misdaad was. Mijn ouders kenden honger, echte honger, en wie dat heeft meegemaakt voelt het fysiek als er eten in de vuilnisbak belandt.
Mijn moeder kookte structureel alsof er ieder moment een bus met weeskinderen kon arriveren. „Anders ook zo zonde,” zei ze, wanneer we ons vervolgens voor de vijfde dag op rij door een pan macaroni heen werkten. Haar vorm van gastvrijheid: altijd genoeg hebben. Ook al kwam er zelden iemand aanschuiven.
Die les zit diep. En toch … ik beken: ik gooi weleens eten weg. Niet omdat ik dat wil, maar omdat het lastig is om in je eentje een hele bloemkool weg te werken. Heb je een keer trek in bloemkoolrijst of geroosterde roosjes, en voor je het weet zit je vijf avonden op rij met diezelfde groente opgescheept. Dan zwijg ik nog over kroppen sla die moedeloos bruin worden, of halve potjes tapenade die langzaam een biologisch experiment starten achterin de koelkast.
Eet samen, blijf samen
De supermarkt helpt niet mee. Alles is er ingericht op gezinnen, of op zijn minst romantische duo’s. Duoverpakkingen hamburgers, braadworsten, vega-kaasburgers – ze liggen daar maar innig naast elkaar, alsof de eenzame eter vanzelf verdwijnt bij de aanblik.
Zelfs de kipfilet komt met z’n tweeën. Je zou bijna denken dat er een geheim verbond is tussen supermarkten en relatietherapeuten: eet samen, blijf samen. Ondertussen belandt die tweede burger van mij vaak in de prullenbak. Laat mijn ouders dat niet horen.
En zo wringt het. We leven in een tijd waarin voedselverspilling schandalige hoogten bereikt, waaraan de alleenstaande ongemerkt extra bijdraagt. Niet omdat we minder bewust zijn, maar omdat de markt tegenwerkt. Voorverpakte zakjes groenten zijn een zegen, maar vaak ook duurder. Kleinere porties vlees of vis? Schaars. Eenpersoonstoetjes? Je betaalt het dubbele voor de helft. Verspilling zit niet alleen in ons gedrag, maar ook in hoe de voedselketen is ingericht.
Schuldgevoel in de koelkast
Vorige week werd de verspillingsvrije week feestelijk afgetrapt, met zelfs koningin Máxima erbij. De boodschap is helder: minder weggooien.
Maar zolang de supermarkt vol blijft liggen met gezinsverpakkingen en duoporties blijft de praktijk voor miljoenen eenpersoonshuishoudens weerbarstig. Bijna de helft van Nederland eet alleen. En toch schuiven wij dagelijks aan in een supermarkt die doet alsof we nog steeds in gezinnen van zes leven.
Dus ja, een campagne is mooi, maar pas als ik een enkele burger in het schap vind – zonder partner – voelt het echt alsof ook ik gezien word. Tot die tijd blijft het behelpen, met een schuldgevoel in de koelkast en een vuilnisbak die mijn geheim bewaart.
