DVHN commentaar | Hoezo intimideer je bestuurders wanneer die een besluit nemen dat jou slecht uitkomt? Boeren die ministers thuis opzoeken of klemrijden, bedreigen de democratie
Van der Wal: ik luister naar boerenprotest, maar de doelen staan. Foto: ANP
Je kunt in een klein land niet eeuwig doorgaan met op steeds grotere voet leven. Almaar meer produceren op grotere bedrijven gaat misschien jarenlang goed, maar er komt een dag dat de ruimte stomweg op is. Het klinkt zo logisch. En toch, als puntje bij paaltje komt, verzetten mensen zich ertegen tot de laatste snik.
Nederlandse boeren werden met een keihard gelag het afgelopen weekend ingestuurd. Minister Christianne van der Wal wil de uitstoot van stikstof zeer fors verminderen, vooral rond beschermde natuurgebieden die er ernstig door worden bedreigd. Omdat de landbouw een groot aandeel heeft in die stikstofuitstoot, moeten boerenbedrijven verduurzamen, inkrimpen, en in een aantal gevallen stoppen.
De huidige nijpende situatie is niet zozeer de schuld van de agrarische sector, maar van eerdere kabinetten die verzuimden deugdelijk stikstofbeleid te maken; de minister geeft dat zelf ruiterlijk toe. Toch zijn de boeren nu kind van de rekening. Dat dit hen kwaad maakt, is begrijpelijk. Dat een aantal boeren die woede vrijdagavond ventileerde bij Van der Wal thuis, is onacceptabel.
Op videobeelden van het incident is te zien hoe Van der Wal tracht uit te leggen dat ze best in gesprek wil, maar dat deze manier van doen haar kinderen beangstigt; de boeren snauwen verongelijkt door haar heen. Landbouwminister Henk Staghouwer, die samen met Van der Wal verantwoordelijk is voor het stikstofdossier, werd diezelfde vrijdagavond nog nét niet door een troep trekkers klemgereden.
Hoe, wanneer en waarom is het in Nederland bon ton geworden om bestuurders te intimideren wanneer die een besluit nemen dat evident in het algemeen belang is, maar jou persoonlijk slecht uitkomt? Dit soort acties verandert niks aan de feiten: de stikstofuitstoot moet omlaag, anders kost het ons het laatste beetje biodiversiteit dat we over hebben. Maar als we niet uitkijken, hollen ze de democratie steeds meer uit. Wie durft zich straks nog in te zetten in de politiek? Wie blijft pal staan voor moeilijke maar belangrijke keuzes, wetend dat daar intimidatie op kan volgen?
Christianne van der Wal heeft, ondanks de boerenwoede en gemor uit haar eigen VVD, aangekondigd voorlopig niets aan haar plan aan te passen. Het is te hopen dat de provinciebestuurders die het moeten uitvoeren, evenveel moed hebben.
