Demissionair premier Rutte vertrekt op paleis Huis ten Bosch na het gesprek met koning Willem-Alexander over de val van het kabinet.
Een eis stellen waarvan je weet dat je coalitiepartners ‘m nooit zullen slikken. Wat daar het hogere doel van was, weet misschien alleen Mark Rutte zelf. Hoe dan ook mogen de verkiezingen niet alleen over asiel gaan; er zijn veel grotere problemen.
Wat moet het intens zuur zijn geweest om dit weekend het nieuws te volgen als aardbevingsgedupeerde.
Begin juni vond Mark Rutte het vernietigende rapport over de schade die de gaswinning onder zijn bewind berokkende, niet genoeg aanleiding om te stoppen als premier. Omdat hij ‘door wilde’, omdat hij ‘onderdeel wilde zijn van de oplossing’, en meer woorden van dergelijke strekking. Afgelopen vrijdagavond, nog geen maand later, blies diezelfde Mark Rutte moedwillig zijn eigen kabinet op.
Het is een harde kwalificatie, maar er is geen enkele andere die de lading dekt. In onderhandelingen over nieuw asielbeleid kwam de VVD opeens met de harde eis op de proppen dat de gezinshereniging voor oorlogsvluchtelingen zou worden beperkt. Een maatregel die juridisch uiterst wankel is (want waarschijnlijk in strijd met mensenrechtenverdragen) en waarvan het effect op de totale immigratie waarschijnlijk marginaal is (het gaat volgens experts om hooguit zo’n vijfduizend kinderen per jaar). Een maatregel, bovendien, waarvan Rutte al lang en breed wist dat coalitiepartners ChristenUnie en D66 ‘m nooit zouden slikken.
Zo moesten de onderhandelingen wel stuklopen. Wat daarvan het hogere doel was? Dat weet misschien alleen Rutte zelf. Het netto resultaat is in elk geval een kabinetsval die over heel veel níét ging. Niet over Groningen of over de slachtoffers van de toeslagenaffaire, niet over klimaatverandering of de achteruithollende biodiversiteit, niet over de boeren in verlammende onzekerheid over hun toekomst, de inflatie, de wooncrisis, de tekorten in de zorg of het steeds verder afnemende vertrouwen in de politiek.
Stuk voor stuk vormen de voornoemde crises veel grotere, urgentere bedreigingen voor ons land dan vijfduizend kinderen per jaar - en juist doordat het kabinet nu demissionair is, raken oplossingen voor de echte problemen verder uit zicht. Het is belangrijk om dat in het achterhoofd te houden, wanneer straks de campagnekoorts losbarst. Al is het kabinet uiteindelijk over asiel gestruikeld: er staat deze verkiezingen veel meer op het spel.
