DVHN commentaar | Minister Jetten kiest terecht voor betaalbare warmte, maar goed samenspel met energiebedrijven is noodzakelijk

Volgens het uitgelekte plan mogen alleen gemeenten eigenaar worden van warmtenetten, waarmee een groot deel van de Nederlandse bebouwing van het aardgas af gaat. Energiebedrijven mogen er een belang van hooguit 49 procent in hebben.

Zij ervaren het voorstel van de D66-bewindsman als een klap in hun gezicht. Het Zweedse Vattenfall maakte vorig jaar bekend zich in Nederland geheel te willen gaan toeleggen op duurzame warmtevoorziening. Het is daarmee al druk doende in Amsterdam, zoals Eneco zich opmaakt om Den Haag van warmtenetten te voorzien.

Het laat zich raden dat de energiebedrijven niets voelen voor investeringen in warmtenetten zonder daar zeggenschap over te hebben. Hun brancheorganisatie Energie Nederland heeft gedreigd dat ze hun handen van de warmtevoorziening zullen aftrekken.

Jetten kan rekenen op steun van de Tweede Kamer. Die heeft zich, net als de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, al eerder uitgesproken tegen een leidende positie van commerciële bedrijven. Zij vrezen voor onder meer de betaalbaarheid van warmte als de warmtenetten in private handen komen. Terecht willen zij waarborgen dat iedereen zijn huis op temperatuur kan houden.

De vraag die zich echter opdringt, is of alle gemeenten voldoende kennis en financiën in huis hebben voor de aanleg en exploitatie van warmtenetten. Volgens een onderzoek dat adviesbureau PwC uitvoerde in opdracht van het ministerie van Economische zaken, is dat nu niet het geval.

Het zal volgens die studie veel tijd kosten voordat ze daar wel voor zijn toegerust. Het aardgasvrij maken van Nederland zal, aldus het rapport, worden vertraagd als de energiebedrijven op een zijspoor belanden. Pensioenfonds PGGM, een belangrijke kapitaalverstrekker in de warmtesector, waarschuwt daar ook voor.

Het conflict dat dreigt, doet de energietransitie geen goed. Het is misschien een ongemakkelijke waarheid, maar zonder de kennis en het kapitaal van de energiesector heeft de energietransitie geen kans van slagen. Een goed samenspel tussen overheid en bedrijfsleven is onontbeerlijk. Jetten doet er verstandig aan om te onderzoeken hoe hij met de energiebedrijven in het reine komen.