Glitterjurken, smokings en alles voor het perfecte plaatje: zelfs bij opa en oma moet kerst ’glamoureus’ zijn

Diverse onderzoeksresultaten uit binnen- en buitenland laten zien dat kerst voor veel mensen vooral draait om het maken van indruk. Én dat dit de nodige spanning oplevert. Zo voelt 55 procent zich met kerst sociaal onder druk gezet; iets minder dan de helft ervaart stress door indruk te willen maken met cadeaus, de entourage en het uiterlijk.

Vooral vrouwen voelen de druk er feestelijk uit te zien. En worden hier, sterker dan dat dit bij mannen het geval is, op beoordeeld. Weer ander onderzoek leert dat mensen rond de feestdagen meer geld uitgeven dan zij eigenlijk nodig of wenselijk vinden.

Een herkenbaar verhaal, zegt psycholoog/ socioloog Wendy van Mieghem. „Een van de manieren om te laten zien hoe het met je gaat, is door je mooi aan te kleden. Maar dat is natuurlijk alleen de buitenkant.” Volgens haar komen tijdens het kerstfeest alle relaties in de spotlights te staan.  

En die eventuele spanning die daarmee gepaard gaat, bouwt zich op aan de dinertafel. „Tijdens het kerstdiner komen er gegarandeerd lastige vragen over hoe je het hebt gedaan in het afgelopen jaar. En soms is dat antwoord voor jezelf al best moeilijk, en vind je het lastig om aan alle verwachtingen te voldoen.”

Van Mieghem, tevens auteur van de bestseller De wijsheid achter emotie en gevoel, vervolgt: „Die sociale druk rondom kerst doen we onszelf helaas aan. Je hoeft er natuurlijk niet aan mee te doen.”

Toch doen we dat al een paar eeuwen, vertelt ze: „Vroeger vierde men het feest van het licht, dit was het eerste feest in de winter waarbij mensen elkaar ontmoetten. En daar draaide het er vooral om hoeveel voedsel je in voorraad had. Dat was een teken van rijkdom, daar kon je mee pochen. Het zit dus diep in onze cultuur verankerd.”

Uit onderzoek van Greetz veroorzaakt de familie-app de meeste spanning: 31 procent noemt de verwachtingen stressvol, en dan vooral de druk om alles perfect te doen. Zélfs als we bij opa en oma met de gourmetpannetjes in de weer gaan.

Sociale media dragen daar natuurlijk ook een steentje aan bij, zegt 60+-influencer Anita Willemars. „We worden immers dag in dag uit geconfronteerd met de perfecte plaatjes. Maar ik denk vooral dat we tegenwoordig all the way gaan omdat we het zo goed hebben.  Vroeger waren we tevreden met een mooi stuk vlees en tegenwoordig halen we alles uit de kast.”

„En ik geniet daar eerlijk gezegd wel van. Ook wanneer mensen in glitterjurken en smoking bij de familie of vrienden komen aanzetten. Het getuigt van respect naar de gastheer en gastvrouw wanneer je je hebt uitgesloofd. Als ik het diner organiseer, vind ik het veel leuker als mijn gasten zich hebben opgetut dan wanneer ze in een joggingbroek verschijnen.”  

WorldRemit bracht in 2023 in verschillende landen de kerstuitgaven in kaart, en concludeerde dat Nederlanders - inclusief cadeaus, eten en versiering - 621 euro per huishouden aan kerst uitgeeft. En dat dit in vergelijking met andere landen niet eens zoveel is: Nederland bungelt onderaan in de top 10.

Volgens Anita Willemars hoeft het allemaal niet duur te zijn, zeker niet als het op onze outfit aankomt. „Met een aantal slimmigheden kom je met een klein budget heel ver. Ik zou beginnen met shoppen in je eigen kast. Nodig dan vooral iemand uit die een frisse blik op je garderobe kan werpen. En als je toch wilt investeren, koop dan accessoires. Schaf een mooie lippenstift aan, een paar glitteroorbellen, een riem of wees desnoods creatief met een lint van de Action. Je steelt gegarandeerd de show.”

En zo adviseert ze: „Versier jezelf zoals je de kerstboom versiert. En maak je entree op een paar goede hakken. Dat je ze tien minuten later verruilt voor een paar gympen of je sokken, vindt niemand erg. Ren ook niet direct naar de kapper en de nagelstyliste. Een goede föhn of een hoge staart doet wonderen en tegenwoordig heb je geweldige plaknagels. Ook met feestelijke pailletten en glitters.”

Mannen kunnen met eveneens met weinig de sier maken. „Koop een glitterstrikje, of zet desnoods een kerstmuts op.” Maar, zo waarschuwt ze: „Een ding moet je als man vooral niet doen, en dat is weer met die verschrikkelijke kersttrui je entree maken. Dat kan echt niet meer.”