Ina Mencke-Telkamp van de Expert in Ter Apel vertelt over de inbraak in haar zaak. Foto: Boudewijn Benting
Alle Haagse beloftes ten spijt worstelen ondernemers in Ter Apel onverminderd met overlast. Hoe ingrijpend dat kan zijn, schetst Ina Mencke-Telkamp van Expert na een inbraak. „Je loopt er een tik van op.”
Ina Mencke-Telkamp (56) van Expert in Ter Apel is net een beetje opgekrabbeld, zegt ze. In de vroege ochtend van 5 juli sloegen twee jonge asielzoekers van 14 en 17 jaar een gat in de deur van haar zaak, kropen naar binnen, vernielden spullen en gingen ervandoor met kasgeld, telefoons en laptops.
Schade: 9000 euro. Maar dat was niet het ergste.
Jongens zelf uit de bosjes gevist
„Wij werden om vier uur ‘s nachts wakker door een melding van het alarmsysteem. Dan denk je: de politie komt eraan. Niet dus. We hebben, met hulp van de overburen, die jongens zelf uit de bosjes gevist en bij de kladden gegrepen. We hebben ze vastgehouden en moesten een uur wachten tot de politie er was. Ik was des duivels.”
Nog frustrerender was dat de jongens nog dezelfde dag om drie uur ‘s middags alweer in Ter Apel werden gesignaleerd. Op ‘dievenpad’, aldus Ina. „We kunnen ze niet langer vasthouden, hoor ik dan van de politie. Ze mogen in vrijheid hun proces afwachten. Daar loop je wel een tik van op hoor.”
Expert en Hema stoppen met koopavond
Het is een bekend verhaal in Ter Apel. Overlast van asielzoekers uit het aanmeldcentrum speelt al jaren. Soms is het een periode wat rustiger, soms laait het weer op. De laatste maanden, stellen ondernemers en burgemeester Jaap Velema, is het weer extra heftig. „In de maand juli hadden we 46 winkeldiefstallen, normaal ligt dat rond de 20”, zegt Velema.
Begin juli braken de twee jonge jongens niet alleen in bij Expert, ook in bloemenzaak Bloem4jou. Daar was de schade minder groot, maar eigenaar Jan Weggemans vertelt dat de emotionele impact heftig was. „Wij lagen daar vlakbij te slapen.”
Ook bij de Hema hebben de jongens geprobeerd binnen te komen, vertelt Petra Niemeijer. Expert en Hema besloten afgelopen week om te stoppen met de koopavond op donderdag. „Het is gewoon niet veilig meer”, zegt Niemeijer. „De sfeer is grimmig.”
Politie naar vechtpartij in Winschoten
Heel triest dat het zo ver komt, vindt burgemeester Velema. „Geen koopavond betekent ook weer inkomstenderving voor ondernemers.” Hij betreurt het dat bij de inbraak in Expert de politie lang op zich liet wachten. „De afspraak is dat er ‘s nachts altijd een eenheid paraat is in Ter Apel, tenzij de agenten elders in de regio acuut nodig zijn. Helaas was dat nu het geval.”
Het ging die nacht om een grote vechtpartij in Winschoten, laat de woordvoerder van de politie Noord-Nederland weten. Daar was ook de eenheid uit Ter Apel naartoe. Bovendien was er volgens de politie geen sprake van een acute noodsituatie: ‘De twee verdachten waren inmiddels aangehouden door burgers en de situatie was daar rustig en onder controle’.
Volgens de politie duurde het 40 minuten voordat agenten ter plaatse waren. „Ik dacht echt dat er 24 uur per dag politie op Ter Apel was”, zegt Mencke-Telkamp.
Inbrekers waren 14 en 17 jaar oud
Haar zaak was goed beveiligd, het glas van deur en etalage was van het sterkste soort. „Maar ze hebben een parasolvoet gevonden die van gietijzer was. Die ging erdoorheen. Door dat gat, zo klein dat je niet gelooft dat het kan, zijn ze gekropen. In de zaak lag bloed.”
De inbrekers sloegen met een gietijzeren parasolvoet een gat in de glazen deur van Expert en kropen erdoorheen. Foto: eigen foto
De inbrekers waren minderjarig, 17 en 14 jaar oud. Het verbaast burgemeester Velema dat zij midden in de nacht op straat konden lopen. Bij de opvang van alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’ers) is 24 uur per dag begeleiding van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) aanwezig . „Het is net als bij gezinnen met jongeren”, verklaart Jacqueline Engbers van het COA. „We geven ze begeleiding, bieden activiteiten, bespreken hun gedrag. Maar we sluiten ze niet op in hun kamer.”
Dat de jongens zo snel weer op vrije voeten waren, heeft mogelijk mede te maken met hun jonge leeftijd, zegt woordvoerder Melanie Kompier van het Openbaar Ministerie (OM). „Er zijn wettelijke termijnen voor hoelang je iemand mag vasthouden. Daar spelen meerdere factoren mee zoals de ernst van de zaak, recidivegevaar – en ook minderjarigheid.”
‘Je voelt je in de steek gelaten’
Ina Mencke-Telkamp heeft de materiële schade vergoed gekregen door haar verzekering. Maar ze vindt eigenlijk dat het schadefonds dat toenmalig staatssecretaris Eric van der Burg heeft opgericht om getroffen ondernemers en burgers in en rond Ter Apel te helpen, zou moeten uitkeren. „Waarom moet mijn eigen verzekering hiervoor opdraaien? Waarom regelen het ministerie, COA en gemeente dit niet gewoon? Je voelt je in de steek gelaten.”
In de afgelopen jaren sprak Mencke-Telkamp al met meerdere bestuurders en politie uit Den Haag over de overlast voor ondernemers in Ter Apel. „Eric van der Burg, Sophie Hermans, Marjolein Faber. Ik heb ze hier allemaal gehad. Ze luisteren wel naar je, maar er gebeurt niets.”
Minister Van Weel op werkbezoek
Maandag zal minister David van Weel een werkbezoek brengen aan het aanmeldcentrum in Ter Apel en ook spreken met burgemeester Velema. In dat gesprek zal het ongetwijfeld gaan over maatregelen als strenge of gesloten opvang voor overlastgevers (met afkortingen als vtl en pbl) en de doorstroom en uitstroom van asielzoekers met een kansarme aanvraag. Het zijn zaken waar Velema steeds om vraagt, maar waarin Den Haag maar geen stappen zet.
Mencke-Telkamp heeft op dat vlak al te veel kreten voorbij horen komen om er nog wijs uit te worden. „Ik weet niet meer waar het allemaal voor dient. Wat ik nodig heb is meer begrip. En dat ze gewoon hun best doen om het dorp leefbaar te houden.”
