Minister Faber tijdens haar bezoek aan het aanmeldcentrum in Ter Apel in juli. Foto: Vincent Jannink
Met een laatste wanhoopsactie probeert het ministerie het overvolle Ter Apel vóór 1 september te ontlasten. „Minister Faber is helder: ze wil géén nieuwe rechtszaak met de gemeente Westerwolde”, zegt haar woordvoerder.
Donderdag heeft het ministerie van Justitie en Veiligheid het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) de opdracht gegeven om in bestaande asielzoekerscentra en noodopvanglocaties in Nederland 1 of 2 extra asielzoekers te plaatsen. Ook als daarmee de maximale aantallen die met gemeenten zijn afgesproken worden overschreden.
Het ministerie kan gemeenten niet dwingen daarmee akkoord te gaan, maar doet een ‘uiterst verzoek’. „Het gaat om 1 of 2 mensen. We vragen niet de wereld”, zegt woordvoerder Marcel van den Eng van het ministerie. „Er moet iets gebeuren, want niemand heeft er iets aan dat straks weer twee overheden voor de rechter staan.”
Gemeente dreigt met nieuwe rechtszaak
De gemeente Westerwolde heeft het COA een deadline gesteld: als de bezetting in Ter Apel vanaf 1 september nog steeds hoger is dan de afgesproken 2000, spant de gemeente een nieuwe rechtszaak aan. Begin dit jaar won Westerwolde al een dergelijke rechtszaak, wat het COA uiteindelijk 1,5 miljoen euro aan dwangsommen heeft gekost.
Zo ver wil de nieuwe minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber het dit keer niet laten komen. „We zien dat de bezetting in Ter Apel de laatste weken steeds rond de 2100 schommelt. Dus met ruim honderd plekken zijn we er. Met een maximale stretch van gemeenten moet dat te doen zijn”, zegt Van den Eng. Binnenkort verwacht het COA dat grote opvanglocaties in Zaandam en Biddinghuizen verdere verlichting brengen.
Velema blij met actie minister
Burgemeester Jaap Velema van Westerwolde kan zich voorstellen dat andere gemeenten zich door deze maatregel overvallen voelen. Toch is hij blij met de actie van de minister. „Ter Apel heeft de afgelopen drie jaar structureel 250 tot 500 mensen te veel opgevangen.”
De actie blijft een tijdelijke oplossing, terwijl Ter Apel volgens Velema wacht op structurele maatregelen. De gemeente Westerwolde gaat daarom onverminderd door met het voorbereiden van een juridische procedure, die gestart kan worden als het aantal asielzoekers in Ter Apel de komende weken toch weer de 2000 overschrijdt.
Deadline zonder rigoureuze maatregelen niet gehaald
Eerder heeft het COA aan de gemeente toegezegd dat het aantal asielzoekers in september onder de 2000 zou komen. De instroom is met 800 per week voor de zomer aan de lage kant en redelijk stabiel. Met de twee opvanglocaties in Zaandam en Biddinghuizen erbij is de verwachting dat de druk op Ter Apel structureel afneemt, maar voor 1 september lukt dat zonder rigoureuze maatregelen nog niet.
In de nacht van donderdag op vrijdag verbleven er 2117 mensen in Ter Apel. Daarnaast worden elke avond nog eens gemiddeld 225 mensen naar de noodopvang in Pekela gebracht om daar te overnachten. Het COA telt deze groep niet mee voor de totale bezetting in Ter Apel. De gemeente vindt dat deze 225 wél meetellen omdat ze overdag in Ter Apel verblijven.
Bezetting zit bijna overal al op 100 procent
Of het COA met deze maatregel de deadline van 1 september gaat halen is onzeker. De organisatie laat weten bezig te zijn met de uitvoering. In Nederland zijn 89 reguliere azc’s en 195 noodopvanglocaties in beheer van het COA. Overal 1 of 2 asielzoekers naartoe sturen is logistiek een lastige operatie.
„We moeten eerst inventariseren waar mensen eventueel nog terecht kunnen”, zegt woordvoerder Jacqueline Engbers van COA Ter Apel. „De bezetting in bijna al onze locaties zit al op 100 procent, en gemeenten moeten akkoord gaan. Ik zie wel dat we extra uitstroom hebben vandaag.”
