De haven van Terschelling bij laagwater. Foto: Neeke Smit
Terschellingers mogen de komende weken meedenken over een oplossing voor de haven. Die is aan het eind van zijn levensduur. Probleem: voor investeringen is (lang) niet genoeg geld.
Een projectteam van de gemeente heeft vier varianten bedacht, waar de gemeenteraad eind dit jaar over besluit. De varianten variëren van het autoverkeer beperken en onderhoud uitstellen tot een langetermijnoplossing waarmee de haven weer honderd jaar mee kan. Die oplossing kost echter meer dan honderd miljoen euro, terwijl de gemeente (alweer ruim twee jaren geleden) maar vijftien miljoen euro voor het project heeft gereserveerd.
Volgens wethouder Bert Wassink kan Terschelling met 2200 huishoudens een dergelijk groot project niet alleen aanpakken. In juni heeft hij in Den Haag de hulp ingeroepen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het ministerie wil verder meedenken, maar concreet is er nog niks.
A: doen wat er gebeuren moet. Kosten: 40 miljoen
Van onder naar boven in het groen: een stukje veerhaven en de bruine-vloothaven en de werkhaven. Illustratie: Gemeente Terschelling
Volgens variant A kan de inrichting van de haven van West-Terschelling blijven zoals die is. De gemeente doet gewoon wat er aan onderhoud gebeuren moet: de kades en de damwanden worden vervangen en verstevigd. In 2027 kan worden begonnen met de renovatie. Deze variant gaat tussen de 35 en 45,5 miljoen euro kosten. Er is dus onvoldoende geld voor.
B: Terug naar de jaren zeventig. Kosten: 20 miljoen
Onder: een stukje veerhaven en de bruine-vloothaven. Boven: de werkhaven. Illustratie: Gemeente Terschelling
Bij variant B komt de haven er weer uit te zien zoals die er tot de jaren tachtig uitzag. Er komt dan een natuurlijke oeverconstructie voor de Willem Barentszkade, de toegangspoort tot Terschelling. Hierdoor blijft er nog maar één steiger over voor de bruine vloot. Die krijgt dan plek op de Werkhaven, die de gemeente dan gaat uitgraven.
In 2028 kan de gemeente los met de uitvoering. Deze variant kost 17,5 tot 23 miljoen euro, nog steeds boven het beschikbare budget. Probleem is verder: waar kunnen nog brandstof en goederen gelost worden? De gemeente moet dan met Rijkswaterstaat op zoek naar een alternatief. Dat alternatief gaat ongetwijfeld ook weer wat kosten.
C: Uitstel. Kosten: 0,05 miljoen
Eenrichtingsverkeer op de Willem Barentszkade. Illustratie: Gemeente Terschelling
Voor variant C is in elk geval genoeg budget. Die kost namelijk bijna niks. De gemeente gaat het gebruik van de toegangsweg dan drastisch beperken. Er komt onder meer eenrichtingsverkeer op de Willem Barentszkade, een verbod op autoverkeer bij laagwater en een maximaal gewicht voor vrachtwagens.
De gemeente waarschuwt dat essentieel vervoer (busdiensten, goederentransport en mogelijk zelfs hulpdiensten) onder druk komt te staan. Door of om West-Terschelling moet er een alternatieve route komen voor het verkeer, dat zal niet gratis zijn. Van een echte oplossing is bovendien geen sprake, enkel van uitstel.
D: Droomvariant. Kosten: > 100 miljoen
De haven transformeert. Er komt een goederenhaven buiten het dorp. Illustratie: Gemeente Terschelling
Variant D is ongetwijfeld het droomscenario voor alle bewoners en bezoekers van Terschelling. Er komt dan een nieuwe goederenhaven aan de Waddenkust, buiten het dorp West-Terschelling. De strekdam in de veerhaven wordt verplaatst om ruimte te creëren voor meer scheepvaart. Verkeersstromen worden slimmer ingericht, zodat wonen, werken en verkeer beter samengaan.
Voor uitwerking van deze grootse plannen is nog tot 2035 nodig. Maar na de uitvoering kan de haven dan weer honderd jaar mee. Alleen wie gaat dat betalen? De kosten worden geschat op meer dan honderd miljoen euro.