Waarom wachten met de kerstversieringen tot na Sinterklaas? Wendy uit Veendam: ‘Voorpret is net zo leuk’

Tuincentra, bouwmarkten en andere winkels spelen er gretig op in. Ook bewoners, zoals Wendy Oomkes (45) uit Veendam, maken er een ware lichtshow van. Bij tuincentra merken ze dat de vraag naar kerstverlichting steeds eerder op gang komt. De verkoop begint vaak al in oktober. Mensen willen wekenlang genieten van de versiering.

Een snoer met een paar lampjes voldoet vaak al lang niet meer. Sommige mensen hebben een lichtinstallatie in de tuin waarop vliegveld Eelde jaloers zou zijn. Het moet uitbundig met gevelornamenten, feeëriek versierde bomen, bontgekleurde gevelpanden, arrensleeën, kerstmannen en -figuren, vlinders en bollen.

,,Of het echt steeds vroeger wordt aangebracht, durf ik niet te zeggen’’, zegt Jantien Mus van Tuinland Groningen. ,,Doordat steeds meer mensen hun tuin versieren lijkt het wel zo.’’

Populaire producten die hij verkoopt zijn vlaggenmastlampen. Dat zijn ‘kerstbomen’ van strengen lampjes die in een mast gehesen worden, en LED-bollen. ,,Ook Infinity Lights doen het goed’’, zegt Mus. Dat zijn speciale lampjes die door spiegels en LED’s een diepte-effect creëren. ,,Het lijkt alsof het licht oneindig doorloopt.’’

Sommige mensen halen voor een paar tientjes aan kerstverlichting. ,,Er zijn uitschieters van over de 1300 euro.’’

Bij GroenRijk in Assen duurt het kerstseizoen ook wekenlang. De kerstshow was zelfs al in oktober. Ook daar is de vraag naar verlichting in alle soorten en maten groot. Er is bovendien veel vraag naar workshops voor zelfgemaakte kerststukken. Volwassenen staan in de rij.

Voor Wendy Oomkes uit Veendam is vroeg beginnen inmiddels traditie. Eind oktober fonkelen de eerste lampjes al in haar voortuin. ,,Eigenlijk ben ik er het hele jaar mee bezig.’’

Ze benadrukt dat ze het niet voor zichzelf doet, maar voor anderen. ,,Mensen rijden langs om te kijken. We hebben elk jaar een gezin uit Hoogkerk dat langskomt speciaal voor de kerstverlichting.’’ Ze hergebruikt veel spullen. ,,Liefst gooien we niks weg.’’

Hoeveel lampjes ze heeft hangen weet ze niet precies. ,,Echt niet. Ach, we hebben nog wel wat liggen. Ik denk dat we heel Veendam wel kunnen verlichten’’, grapt Oomkes.

Eén ster telt alleen al 3000 lampjes, vertelt Oomkes, die elk jaar met haar vader een speciaal object maakt. ,,Vorig jaar was dat een grote boog, nu staat die in twee delen als regenboog voor het huis. We vinden het ieder jaar weer geweldig om te doen.’’

Het begon in coronatijd, als grapje met de buurman, maar inmiddels is het uitgegroeid tot een jaarlijks terugkerend lichtjesfeest, vertelt Oomkes. Ze deed een aantal keer mee aan de Lichtjesroute in Veendam. ,,De voorpret is net zo leuk als het ophangen zelf.’’

Bij het familiebedrijf Tuincentrum Bodenstaff in Smilde herinnert Henk-Jan Bodenstaff (64) zich de tijd dat er hooguit een adventsster achter het raam hing. Dat is volgens hem echt iets van de laatste jaren. ,,Het kerstseizoen duurt steeds langer en begint steeds vroeger. Dat betekent voor ons en veel andere ondernemers heel veel werk: weken voorbereiding, een maand topverkoop, de uitverkoop en daarna nog twee weken afbraak. Daarna is het ook wel weer fijn dat het voorjaar begint.’’

Wat bij hem goed verkoopt zijn vlaggenmastlampen, vooral de kleinere exemplaren van twee tot vijf meter. ,,Ze zijn er al vanaf zeventig euro, in alle kleuren en smaken. Het is goedkoper geworden en allemaal LED, dus energiezuinig.’’

,,Het is typisch luxe’’, betoogt historicus en erfgoeddeskundige Martin Hillenga uit Groningen. Volgens hem is er sprake van een vervaging van feestdagenetiquette. Hij wijst erop dat wachten tot na Sinterklaas met het aanbrengen van kerstversierselen steeds minder vanzelfsprekend is. ,,Een even grote traditie is dat mensen erover klagen. Net als over het feit dat er in de zomer al pepernoten in de winkel liggen. Maar dit terzijde.’’

,,En: aanbod creëert de vraag. Bouwmarkten en winkels komen steeds vroeger met lampen en andere versieringen die ook steeds goedkoper en energiezuiniger worden. De verleiding is groot. Veel, vooral kerkelijke rituelen zijn verdwenen, en daar komen nieuwe voor in de plaats. Het zichtbaar deelnemen aan manifestaties in de openbare ruimte is toegenomen’’, stelt Hillenga. ,,Juist in de donkere maanden.’’

Hij somt op: Oktoberfest, 11 november (’dat de laatste jaren weer meer gevierd wordt’), Halloween, Allerzielen, de Suntermeertenparade in Stad.

,,Er is een maatschappelijke behoefte om samen te komen en feest te vieren. Het zichtbaar ophangen van lichtjes in tuinen en straten past in die trend. Het is niet alleen een kwestie van gezelligheid, maar ook van identiteit en deelname aan een groter geheel. Mensen willen laten zien dat ze meedoen, dat ze onderdeel zijn van een gemeenschap. Mensen hebben behoefte aan warmte en sfeer in donkere maanden. Na corona nam de trend een vlucht. Daar kun je van alles van vinden. Het is ook wel weer gezellig.’’

Voor Wendy Oomkes is het simpel: ,,Als anderen er plezier van hebben, dan is mijn doel bereikt.’’