Verzet in Groningen tegen groter appartementencomplex. 'Helpman is het afvoerputje van de nieuwbouw'

Lege plekken in Helpman Noord in Groningen worden opgevuld met 482 nieuwe woningen. In de krappe straten levert dat volgens de bewoners verkeers- en parkeerproblemen op. Zij kondigen juridische stappen aan tegen de gemeente.

Volgens Buurtcomité Nieuwbouw Terrein Hoefijzerfabriek is het plan voor een appartementencomplex op het bedrijfsterrein te omvangrijk. ,,Het is tegen de afspraak’’, zegt bewoner Harm van der Kamp. ,,Volgens de gebiedsvisie Helpman Noord zouden hier 100 woningen worden gebouwd. Zonder enig overleg is het aantal gestegen naar 136 huurappartementen.’’ Ook komen in dit deel van Helpman nieuwe woningen aan de Helperkade (43), Jullensblok (250) en Jullenshof (50). Daarmee wil de gemeente iets doen aan het groeiende probleem van de huizenkrapte in de stad.

Het is de verdichting die op gespannen voet staat met de woonwensen van de huidige bewoners. Helpman Noord is niet de enige wijk waar bewoners de effecten vrezen van meer bebouwing. Na Project Q is ook hier een rechtszaak in de maak, aldus het buurtcomité. Al eerder gingen Stadjers met ontwikkelaars en gemeente in de slag. Denk aan Oosterpark/Stadshavens, Oosterhamriktracé, Reitdiephaven, Europapark en de locatie ambulancepost bij het Noorderstation.

Volgens de buurt levert de bouw in Helpman Noord naar schatting 732 nieuwe bewoners en bijna 350 extra auto’s op. ,,Bij de verdichting van wijken wordt geen rekening gehouden met de huidige bewoners van de omliggende straten’’, zegt Van der Kamp. ,,Wat hier gebeurt staat op gespannen voet met de Gebiedsvisie Helpman Noord die door de gemeenteraad is vastgesteld. Daarin wordt gerept over ‘verbetering van bereikbaarheid en toegankelijkheid. Een aantrekkelijke woonbuurt met meer ‘leefkwaliteit’.

Volgens wethouder Rik van Niejenhuis sluiten de bouwplannen juist goed aan op de indeling en de structuur van de wijk. Belangrijk verschil: vroeger waren er minder auto’s, verzucht het buurtcomité. De wethouder stelt dat de hoefijzerproductie in de wijk jarenlang gepaard ging met bedrijfstransporten, dus dat de verkeersdruk van alle tijden is. De komst van het appartementencomplex ziet hij niet als een achteruitgang. Van der Kamp is niet tegen woningbouw op deze plek. ,,Het is alleen te veel van het goede. Moeten we dan net als vroeger op een kluitje leven? Waar moeten mensen hun auto neerzetten?’’

Van der Kamp benadrukt dat veel mensen in Helpman Noord al een auto hebben. ,,Dat is iets anders dan straks op De Suikerzijde of in Stadshavens waar je een nieuwe wijk aanlegt en deze zo kan inrichten als je wil. Daar hoef je geen rekening te houden met autobezitters in bestaande wijken. Daar gaat het niet om situaties van mensen die er al wonen.’’

De gemeente gaat voor de Hoefijzerlocatie uit van minder autobezit. Om die reden verlaagt ze de parkeernorm, zodat de ontwikkelaar geen hoge kosten hoeft te maken voor de aanleg van een ondergrondse garage. De verhuurder mag zijn bewoners verderop een parkeerterrein aanbieden. Daarvoor moeten dan wel parkeerboxen worden afgebroken.

De gemeente vindt het terrein een prima alternatief, maar de bewoners vrezen dat de gestelde parkeernorm van de gemeente te laag is waardoor een gebrek aan plekken ontstaat. De boxen worden deels gebruikt om auto’s in te stallen, maar ook voor de opslag van spullen. De huurders van deze boxen willen ze behouden omdat ze weinig opslagruimte hebben in hun woningen. Het huurcontract is echter opgezegd, dus de boxen moeten binnen afzienbare tijd leeg worden opgeleverd.

Het buurtcomité snapt dat de gemeente het probleem van het woningtekort te lijf gaat. ,,De wethouder zegt dat hij er ook voor de nieuwe bewoners is. Dat je de bouw van betaalbare koop- en huurhuizen stimuleert is logisch, maar denk wel aan de leefbaarheid in de wijk en waar je dat doet’’, zegt comitélid Simone de Valk. ,,Ze plempen woningen neer maar kijken niet naar de effecten ervan voor de buurt.’’

Kritiek is er op de omgang van de gemeente met buurtbewoners. Het comité zegt daarover: ,,Je wordt vriendelijk ontvangen. Maar wat ze doen is je proberen koest te houden. Toen we onze zorgen in een persoonlijk gesprek met de wethouder deelden, was de gemeente al twee jaar in gesprek met de ontwikkelaar. We hebben geen echte participatiebijeenkomst gehad over de invulling en de inrichting van het Hoefijzerterrein. De gemeente doet niets met zorgen en wensen uit de buurt. Dat komt heel arrogant over.’’

Het buurtcomité deed een beroep op de wet open overheid (WOO) en ontving van de gemeente interne correspondentie. Bewoner Maarten Proost las in de stukken dat ambtenaren aanhikken tegen de grootte van het bouwcomplex op de Hoefijzerlocatie. ‘Zonde dat we zoveel woningen ontwikkelen op zo’n klein stukje grond. Wat mij betreft niet passend in de omgeving’. Ambtenaren van de gemeente stellen: ‘Met een veel kleiner programma krijg je een veel vriendelijker buurt en kan parkeren ook betrekkelijk makkelijk en mooi worden opgelost. ‘Volgens mij zijn we geen van allen enthousiast’.

Proost verklaart dat de gemeente al vanaf 2019 met de ontwikkelaar in gesprek is over de invulling van de Hoefijzerlocatie. In een brief verzucht het buurtcomité: ,,Het kan niet zo zijn dat langdurige belangen van bewoners ondergeschikt worden gemaakt aan kortdurende en opportunistische belangen een projectontwikkelaar.’’

Het buurtcomité vraagt de gemeente de behandeling van de vergunningaanvraag op te schorten. ,,Praat met omwonenden in plaats van ze te misleiden, waardoor rechtszaken en vertraging voorkomen kunnen worden’’, aldus een brief aan de gemeenteraad. Het buurtcomité heeft een alternatief verkeersplan gemaakt. Daarin zijn de Helper Weststraat, de Helper Westsingel en de Helper Molenstraat gebombardeerd tot woonerf. Verder moet de afstand tussen de bestaande en de nieuwe bebouwing groter zijn, waarbij ruimte is voor meer groen.

Het nieuwe wooncomplex van Patrimonium krijgt een ruime groene binnenplaats. Ook dat is tegen het zere been van het buurtcomité. ,,De nieuwe bewoners krijgen de lusten van een mooi park in hun appartementencomplex. De mensen die eromheen wonen zien groen verdwijnen en krijgen meer zicht op stenen en ramen.’’ De gemeente erkent dat het verdichten van wijken op gespannen voet kan staan met de belangen van omwonenden. ,,We bouwen op plekken in de stad waar nog ruimte is. We kiezen er niet voor om meer gebieden rond de stad op te offeren voor woningbouw. De stad wordt compacter’’, zegt wethouder Van Niejenhuis.

Woningcorporatie Patrimonium die de appartementen gaat verhuren, erkent dat het bouwcomplex meer woningen telt dan aanvankelijk de bedoeling was. ,,We hebben er goed naar gekeken en vinden dit na de aanpassing nog steeds een prima plan’’, zegt directeur Bas Krajenbrink van Patrimonium.