Alleen buiten de muren van de Mesdag-kliniek mag nog worden gerookt. Voor patiënten is dat geen optie. Foto: Archief DVN/Jaspar Moulijn
De Mesdag-kliniek in Groningen mag een rookverbod invoeren voor de hele tbs-instelling. Patiënten stapten naar de rechter om het verbod aan te vechten, maar kregen ongelijk. Een sigaretje roken is voor tbs’ers nu binnen en buiten de muren van de kliniek definitief verboden.
Patiënten, medewerkers en bezoekers mogen sinds april vorig jaar eigenlijk al niet meer roken binnen de muren van de instelling. Tbs’ers mogen dat ook niet buiten op het terrein en tijdens begeleid verlof. Tbs-kliniek Mesdag wil met de nieuwe regel niet-rokende patiënten en werknemers beschermen tegen de schadelijke effecten van tabaksrook.
Patiënten moeten stoppen
Twee patiënten pikten dat niet en stapten naar de klachtencommissie. Ze vreesden verplicht te moeten stoppen met roken, omdat ze door het verbod niet meer op hun kamer mogen roken. Ze mogen door hun tbs-behandeling het terrein niet verlaten, dus een sigaretje opsteken buiten de muren is ook geen optie.
De commissie gaf de patiënten in eerste instantie gelijk. Het rookverbod zou een ‘ernstige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer en het zelfbeschikkingsrecht’ zijn. Daarop ging Mesdag in beroep bij de rechter. Die oordeelt nu dat roken geen grondrecht is, maar een ‘hardnekkige verslaving’.
‘Gezondheidsrisico’s
De rechter wijst erop dat het recht om te mogen roken wordt begrensd door de grondrechten van niet-rokers. Het recht op een gezonde leef- en werkomgeving weegt bovendien zwaarder dan het recht van een rokende patïent. ‘Roken, maar ook het ongewild meeroken, kent een groot gezondheidsrisico’, stelt de rechter.
De rechter is het met Mesdag eens dat een gedeeltelijk rookverbod in de instelling niet mogelijk is. Ook gaat de rechter ervan uit dat de tbs-kliniek hulp en ondersteuning biedt bij het stoppen met roken.
Harry Beintema en Claudia van Bruggen van raad van bestuur van de kliniek zijn ‘opgelucht’ door de uitspraak. ‘De uitspraak geeft ons als forensisch psychiatrisch centrum de ruimte om ons rookvrijbeleid in te voeren, met alle zorgvuldigheid die daarbij nodig is. De gezondheid van onze patiënten en medewerkers staat in onze kwaliteit van zorg en behandeling bovenaan. Op deze manier dragen we bij aan duurzame gezondheid in de geestelijke gezondheidszorg.’
De meesten Noorderlingen zullen de tbs-instelling aan de Helperlinie in Groningen kennen als Van Mesdagkliniek. Of, voluit: Forensisch Psychiatrisch Centrum Dr. S. van Mesdag.
Sinds 1 januari 2025 laat de kliniek het tussenvoegsel ‘van’ vallen. Samen met Forint, een organisatie voor forensische zorg, gaat de kliniek door onder de naam Mesdag.
