Wijk Oosterpoort verliezer na aanpak Ring Zuid? ‘Wij zitten op een eiland’

Een half jaar na de feestelijke opening van de aangepakte zuidelijke ringweg maakt de wijk Oosterpoort voorzichtig de balans op. Dagelijks passeren meer dan 100.000 auto’s de drukste verkeersader van de provincie. Eerst op hoogte, nu deels in een soort tunnelbak. Op het dak van deze verdiepte ligging werkt de aannemer Combinatie Herepoort aan het Zuiderplantsoen. In dit deel van de stad is de euforie over de ‘nieuwe’ Ring Zuid iets minder groot. Shovels, andere machines voor grondverzet en vrachtwagens rijden af en aan. Afzettingen maken de Oosterpoortwijk moeilijker toegankelijk.

Het is nog even doorbijten. Een deel van de wijk loopt te hoop tegen de komst van het Geheugenpaviljoen in het Zuiderplantsoen. Een kunstwerk dat bestaat uit betonnen resten van de oude Ring Zuid. Op de bovenkant van het paviljoen komt een groen dak met planten. Op tafel ligt een petitie met 1700 handtekeningen tegen de 30 meter lange en vijf meter hoge ‘kolos’. Bij de overhandiging aan de gemeente vielen woorden als ‘spuuglelijk, bizar, gevaarte, wanstaltig en respectloos’.

Een peiling van de gemeente Groningen moet uitwijzen of er toch genoeg steun is voor het Geheugenpaviljoen. Op papier bestaat de mogelijkheid dat er helemaal geen kunstwerk komt. Tegenstanders denken dat de zaak is beklonken. Tijdens inloopsessies van de gemeente viel Marquerite Le Poole, voorzitter en secretaris van het Buurtoverleg Oosterpoort, op dat niet te praten viel over alternatieven, laat staan het afblazen van het kunstproject.

,,Iemand wilde folders op tafel leggen met een ontwerp voor een molen met zitjes voor kinderen. Een herinnering aan de oude houtzaagmolen De Zaayer die hier ooit stond. De folders werden weggehaald”, zegt Le Poole. Een ander voorstel vanuit de buurt is om alleen ‘De Spijker’ te laten staan. Dat is één van de kolommen onder het overgebleven deel van de Ring Zuid. Ook Marieke Bosscher, eveneens betrokken bij het buurtoverleg, betreurt dat de gemeente de boot afhoudt. ,,Alle informatie die de gemeente verstrekt is gericht op het behoud van het Geheugenpaviljoen.”

,,De Oosterpoorters worden bewust voorgelogen”, vindt bewoner Senko. ,,Alles ligt nog open horen we de gemeentelijke communicatiemedewerkers zeggen. Maar je zou zomaar kunnen denken: alle opties zijn gelijk, maar één optie is wat meer gelijk dan de andere.” Karin Vrijma die vorig jaar de petitie op touw zette, woont op een boot in het Oude Winschoterdiep. Ze kijkt uit op het Geheugenpaviljoen en liep de deur plat bij de gemeente. Na ruim een jaar is ze moegestreden. Vrijma vindt het laten staan van de betonnen resten een schoffering voor de buurt.

Wie zijn oor te luister legt in Oosterpoort komt erachter dat het enthousiasme voor het kunstwerk niet zo groot is. De reacties worden gematigder naarmate je vanuit de Meeuwerderbaan dieper de wijk ingaat. ‘Het is wel een dingetje hier, maar het is kunst hè’. De vraag wat wel en niet mooi is, valt moeilijk te beantwoorden. ‘Daar kun je over twisten’, is een veelgehoorde opmerking. Een aantal voorbijgangers heeft desondanks weinig met het ontwerp van het Geheugenpaviljoen.

Terugkerend is de opmerking dat los van de kwestie rond het Geheugenpaviljoen de Oosterpoort nadelen ondervindt van de aanpak Ring Zuid. Le Poole herkent dat en wijst op de slechtere bereikbaarheid. ,,We hebben te weinig toegangswegen. Enkele op- en afritten naar de zuidelijke ringweg zijn geschrapt. Om in- en uit de Oosterpoort te komen, moet je omrijden. ,,Dat begon met het verdwijnen van de spoorwegovergang bij de Esperantolaan. Er rijdt hier ook geen bus meer. ,,We zijn bezig geweest met wijkvervoer, maar dat lukt nog niet. Oosterpoort sluit zich graag aan bij de Buurtvlinder, dat wijkvervoer verzorgt in omliggende buurten. ,,Maar zij hebben het druk genoeg en zeggen eerlijk: jullie zijn moeilijk te bereiken.”

Bosscher vindt het droevig dat Oosterpoorters die slecht ter been zijn of geen auto hebben, naar een andere wijk moeten om gebruik te maken van openbaar vervoer. ,,Waarom wordt met hen geen rekening gehouden?” Met Le Poole deelt zij de opvatting dat de zuidelijke ringweg goed is voor heel veel Stadjers en Ommelanders, maar niet voor de Oosterpoort.. ,,Wij zijn de verliezers. We zitten hier op een eiland.”

De blik van veel inwoners op de zuidelijke ringweg is veranderd. Bosscher: ,,We woonden aan de rondweg. Achter een hoge blinde muur die ons het zicht op de stroom auto’s ontnam. In plaats daarvan hebben we zicht op acht rijstroken die samen een brede landingsbaan vormen. We horen de vrachtwagens en de motoren de tunnel in- en uitknallen. Voorheen hoorden we het verkeer wel, maar hadden we rust in ons straatbeeld. Dat Geheugenpaviljoen komt er nog eens bij. Dat kunstwerk kan ons gestolen worden. Het is ook overbodig. We willen geen ringweg herdenken die er nog steeds is.”

Over de ligging van de Oosterpoort ten opzichte van de naburige wijken, hadden bewoners vijftien jaar geleden al hun twijfels. Destijds zagen zij de bui hangen bij plannen voor het het sluiten van de spoorwegovergang bij de Esperantolaan en de Lodewijkstraat. Dat gold ook voor het verdwijnen van dichtbij zijnde op en afritten. Ze dwingen automobilisten om te rijden. Staat tegenover dat de fietstunnel tussen de Oosterpoort en de Herewegbuurt binnenkort wordt geopend. Le Poole: ,,Ik hoop dat mensen op de fiets komen om de winkels hier te bezoeken.”

Toenmalig wethouder Karin Dekker (GroenLinks) sprak in 2012 al zalvende woorden over het verbreken van de autoverbinding met de Oosterpoort. ,,Niemand hoeft bang te zijn voor een geïsoleerde ligging van de wijk”, zei ze. ,,Het is vast lastig om een eindje om te rijden met de auto, maar een Oosterpoorter die naar de Herewegbuurt wil, kan natuurlijk ook op de fiets.” Bosscher zegt dat zij regelmatig met de auto de stad in- en uit moet. ,,Dat betekent omrijden. Je bent er meer tijd mee kwijt.” Le Poole voegt daar aan toe dat de verkeersdruk in de wijk groeit. Er is een tekort aan parkeerplekken en vanwege het toegenomen aantal studenten een wildgroei aan fietsen.

Vorige maand bleek ook nog dat de aannemer Combinatie Herepoort bushokjes had geplaatst aan de Esperantolaan. Een pijnlijke fout omdat de buslijn niet meer bestaat. De opstapplaats bleek in het bestek te staan, zodat de aannemer zich wenste te houden aan de afspraak. Nodig of niet, besloot hij ze te laten staan omdat weghalen meer kosten met zich meebrengt. Bewoners doopten de bushokjes met een verwijzing naar het omstreden kunstwerk verderop om in Het Geheugenhokje.

Simon de Vries, voorzitter van buurtcentrum Poortershoes, is enthousiast over het Zuiderplantsoen. ,,Ik vind dat de gemeente Groningen geen gekke dingen doet. De wijk is er niet slechter op geworden. Het groen van het Zuiderplantsoen is meer dan welkom, zeker als je ziet hoeveel mensen hier geen tuin hebben.” De Vries vindt dat de bereikbaarheid van de wijk niet slechter is geworden. ,,Met de fietstunnel wordt de ontsluiting beter.” En het Geheugenpaviljoen? Ook daar maakt hij zich niet zo druk om. ,,Ik heb er het volste vertrouwen in dat het allemaal goedkomt.”

De gemeente Groningen heeft inloopavonden gehouden en met bewoners gesproken over het Geheugenpaviljoen en het Zuiderplantsoen. Opmerkingen van bewoners worden op een rij gezet en samengevat in een soort nota. Het college van Burgemeester en Wethouders moet vervolgens conclusies trekken. Nu al is duidelijk dat de meningen van de bewoners over het Geheugenpaviljoen sterk uiteenlopen. Het college wil voor de zomer een knoop doorhakken en daar met de gemeenteraad over praten.