Chinees restaurant Lee Garden sluit de deuren. 'Weer verdwijnt een ankertje uit Groningen'

Rond lunchtijd zijn een paar tafeltjes bezet in Chinees-Indisch restaurant Lee Garden aan de Nieuwe Ebbingestraat in Groningen. Frits de Wilde (64) uit Slochteren komt net van bijbelstudie en voordat hij de fiets naar huis pakt - toch al gauw 18 kilometer - wil hij opgewarmd zijn en een goed gevulde maag hebben. Daarvoor is hij bij Lee Garden aan het juiste adres, weet hij. ,,Ik vind dit een heel leuke zaak in een leuke straat. Ik ben een beetje verslaafd aan de babi pangang met spek.’’

Hij weet dat Lee Garden ermee uitscheidt, dat de zaak nog maar een paar dagen open is. Jammer vindt hij. ,,Maar ja, niets is voor de eeuwigheid.’’ Hij roemt de eigenaresse van het restaurant. ,,Zij is een grote constante, heel onderhoudend. Haar man kookt, maar hem heb ik nog nooit gezien.’’

Het Chinese horeca-echtpaar Chen heeft na lang dubben de knoop doorgehakt. Het is mooi geweest, zo lieten zij de afgelopen weken aan de gasten weten middels een brief. ,,Het is een moeilijk besluit, maar na zondag 14 januari sluiten we niet alleen het restaurant, maar vooral een heel mooi deel van ons leven af.’’

Hsiu Chun Chen (59) glimlacht. Tussen het serveren en de telefoontjes door heeft ze gerust tijd om iets te vertellen over de zaak die zij en haar man 35 jaar geleden overnamen. Die heette al Lee Garden en bestond toen tien jaar.

Ze groeide op in Limburg waar haar ouders een Chinees restaurant bestierden. Van jongs af aan hielp ze mee. ,,Dat gaat automatisch’’, zegt ze. ,,We woonden boven de zaak. Wij weten niet anders.’’

Ze ontmoette haar man Jin Yun (62) halverwege de jaren tachtig. Ze deden volop ervaring op in diverse restaurants en toen ze hoorden dat Lee Garden te koop stond, vonden ze Groningen te ver weg. Toen zich geen andere kans voordeed, waagden ze de sprong naar het Noorden toch.

Ook zij woonden met hun drie kinderen (inmiddels afgestudeerd en uit huis) boven de zaak. ,,Dit is onze woonkamer’’, zegt Hsiu Chun en kijkt om zich heen in het restaurant dat 60 stoelen telt. ,,We waren hier altijd, zeven dagen per week van tien uur ‘s ochtends tot tien uur ‘s avonds. Sinds 2018 zijn we op maandag gesloten. We weten niet anders dan dat we aan het werk waren. We houden van dit werk, van de gezelligheid die ons publiek met zich mee brengt. Iedereen komt hier, van studenten tot mensen uit de provincie.’’

Een van de vaste gasten is de Groningse zanger Henk Scholte (64) van muziekgroep Törf die er al kwam toen Lee Garden nog in andere handen was. De laatste maand is hij er zeker vier keer geweest, om vast te houden aan weer een instituut dat verdwijnt. ,,Er komen wel weer nieuwe dingen, maar Lee Garden had ik graag bewaard. En het mooiste is: de menukaart is in 35 jaar nooit veranderd.’’

Hij betreurt dat het restaurant sluit, het past wat hem betreft bij de verschraling van de stad. ,,Alle kroegen gaan kapot, mensen zitten met hun laptops en telefoons in koffiezaken en ketens. De communicatie is weg. De stad is dynamisch, maar doe mij een bord warm eten dat lekker is. En betaalbaar. Bij Lee Garden at ik zo klassiek mogelijk. Een kop soep vooraf, als hoofdgerecht iets met vis of eend en dan een ijsje na afloop, met gember en een beetje advocaat. Meer niet.’’

Hij bejubelt de gastvrijheid van de Chinese zaak. ,,Die is van grote klasse, die bestaat bij Lee Garden nog, want zij was er altijd, familiair zou je kunnen zeggen. En haar man kookt perfect. Lee Garden is een ankertje in Groningen.’’

Hij maakt de vergelijking met Chinees restaurant Azië in zijn geboorteplaats Stadskanaal. Zijn moeder werkte er. ,,Ook deze zaak is onlangs, na een halve eeuw, gesloten. Daar aten we voor het eerst buitenshuis, dat was even wat anders, exotisch haast.’’

Talloze traditionele Chinees-Indische restaurants leggen de laatste jaren het loodje. ,,Zonde, want ze zijn onderdeel van ons cultureel erfgoed. Ons koloniale verleden is erin verankerd, de gerechten zijn grotendeels gestoeld op de Indonesische keuken, maar dan enorm verwesterd. De rijsttafel is gewoon een Nederlandse uitvinding, een vorm van kliekjesdag’’, zegt culinair historicus en journalist Charlotte Huizinga (32) uit Groningen.

Volgens haar sterft het klassieke Chinese restaurant uit omdat de nieuwe generatie de zaak niet wil overnemen en omdat er een groot tekort aan koks is.

Ook de drie kinderen van het echtpaar Chen kozen niet voor het restaurant. In overleg met hen besloten Hsiu Chun en haar man om nu ze nog fit zijn de zaak te sluiten. ,,We willen wat meer van de wereld zien’’, zegt zij. En ja zeker, daar hoort ook China bij dat ze tot nu toe slechts kennen van luchthavens en familiebezoek.

,,Ik wil graag al onze gasten bedanken’’, zegt Hsiu Chun. ,,En verder niks.’’