Schade niet vergoed en huizen gestut na nieuwe beving. Kamer weer in debat over Groningen

De Tweede Kamer debatteert donderdag over de gevolgen van de aardbeving van 3,4 op de schaal van Richter bij Zeerijp, en de nog steeds stroef lopende schadevergoeding en versterking. Redenen genoeg om staatssecretaris Eddie van Marum van Herstel Groningen stevig aan de tand te voelen, vinden Sandra Beckerman van de SP en Julian Bushoff van GroenLinks-PvdA.

,,Nu is er weer aandacht voor de aardbevingsproblematiek maar veel mensen zitten nog in de ellende en de staatssecretaris geeft eigenlijk aan dat hij niks gaat veranderen’’, zegt Bushoff. ,,Die 421 miljoen euro die alleen al over 2025 niet gebruikt wordt, daar zit bijvoorbeeld 130 miljoen bij voor duurzaam herstel. Dat gaat om kapotte funderingen die niet gemaakt worden’’, voegt Beckerman toe. ,,Er is dus geld maar door de gekmakende bureaucratie komt het niet terecht bij de gedupeerden.’’

Bushoff noemt het voorbeeld van een 95-jarige man die net te horen heeft gekregen dat hij nog twee jaar moet wachten. ,,Dan wordt wel gezegd dat twee jaar niet zo erg is, maar als je zo oud bent maken die jaren echt veel uit.’’

Een ander voorbeeld; een ouder echtpaar, volgende week 60 jaar getrouwd, dat zelf een nieuwe woning heeft laten bouwen terwijl het oude huis er nog staat. ,,Die hebben dus tienduizend euro betaald om hun huis te laten slopen maar het staat er nog steeds, wat ook al raar is’’, zegt Beckerman.

,,Ze wachten dus al jaren op een tegemoetkoming in de kosten die ze hebben gemaakt, gewoon om een normaal huis te krijgen’’, vervolgt Bushoff. ,,Om een beetje geld te hebben om iets leuks te doen met de kleinkinderen. Maar nu zit die man in een verzorgingshuis vanwege zijn hart dus kunnen ze er niet echt meer wat mee doen. Daarmee geef ik aan dat lang wachten vaak echt wel veel betekent in het leven van mensen. Denk ook aan jongeren; een moeder die ziet dat haar kinderen straks eerder uit huis zijn dan dat ze in een normaal veilig huis gewoond hebben.’’

Beckerman: ,,Na de parlementaire enquête is met veel bombarie aangekondigd dat er een regeling kwam voor daadwerkelijk herstel. Je zou tot 60.000 euro schade gewoon vergoed krijgen. Daar zijn nog geen vijfhonderd gedupeerden mee geholpen.’’

Een oplossing is, in de woorden van Beckerman en Bushoff, ‘de bureaucratie er rücksichtlos uit te slopen’. Maar ze verwachten dat de staatssecretaris zoals bij eerder debatten weer gaat zeggen dat hij nu echt tempo gaat maken en er een nieuwe ‘agenda’ is.

Het debat is politiek ook interessant omdat de nieuwe verhoudingen in de Tweede Kamer na de verkiezingen duidelijker worden. Voor de verkiezingen van oktober steunden veel partijen in de Tweede Kamer Beckerman en Bushoff wel in woorden, omdat zij als Groningse Kamerleden goed op de hoogte zijn. Maar als het aankwam op stemmingen, krabbelde een deel van de fracties weer terug.

Afgelopen dinsdag bleek tijdens een stemming over het kleine gasveld bij Warffum dat er in de nieuwe Tweede Kamer ook een meerderheid is tegen die winning; D66 en PVV stemden mee met de linkse oppositie. Zo’n stemverhouding zou er zomaar ook voor andere ‘Groningse’ punten kunnen zijn.

Tegelijk is het afwachten wat er in de formatiegesprekken voor een nieuw kabinet wordt afgesproken. Want het gaat om veel geld. Zo liggen er al langer voorstellen vanuit de zogenoemde commissie-Van Geel om alle ‘onuitlegbare verschillen’ tussen gedupeerden op te lossen en meer isolatie van woningen te vergoeden. Dat zou al snel om twee miljard euro extra gaan. ,,Maar dat geld wordt natuurlijk nooit in een keer besteed. Dat kost jaren’’, zegt Bushoff.

,,Dit soort debatten vind ik altijd zwaar omdat veel Kamerleden mooie dingen zeggen in eerste termijn maar dan niet doorpakken’’, zegt Beckerman. ,,Ik hoop dat de Kamer kritisch naar zichzelf kijkt. Er is een oplossing als je gewoon zegt dat alle Groningers recht hebben op een schadevrij, duurzaam en veilig huis. Dat recht is cruciaal. Als je dat niet doet, dan komt het niet goed met de generatie die nu opgroeit, nu uit huis gaat en alleen maar heeft gezien dat hun ouders de vernieling in zijn geholpen. Twee jaar geleden hebben we als Kamer gezegd: ‘dit is onze laatste kans om het vertrouwen in Groningen te herstellen’. Dan moet je je, nu je ziet dat er zoveel nog mis gaat, afvragen of die laatste kans niet verspeeld is door het kabinet.’’