Arno Freesemann, Michel, Cornelis en Heidine Vermue en Gerhard Berends (van links naar rechts) aan de keukentafel. Foto: Huisman Media
Wie de grote woede onder de Duitse boeren wil ‘proeven’, hoeft niet ver de grens over. In Bunderneuland, buurtschap bij Bunde, is de onvrede enorm.
Cornelis Vermue is een Zeeuw van origine die in een boerderij in Bunderneuland woont, net over de grens bij Bad Nieuweschans. Tientallen jaren geleden vestigde hij zich hier, om er als akkerbouwer zijn geld te verdienen. Het bedrijf is inmiddels overgemomen door zijn dertigjarige zoon Michel. ,,Maar mijn vrouw en ik wonen hier nog wel, Michel woont even verderop’’, zegt Cornelis.
Wymeer en Heinitzpolder
Hij zit op deze woensdagochtend aan de grote tafel in de keuken van de boerderij en wordt omringd door zijn zoon en vrouw, door veeboer Gerhard Berends uit het even verderop gelegen Wymeer en door Arno Freesemann die ook vlakbij, in de Heinitzpolder, zijn akkerbouwbedrijf heeft en varkens houdt.
Ze zijn hier samengekomen om nog eens lucht te geven aan hun woede, om nog eens de afgelopen turbulente dagen door te nemen. Dagen waarop boeren in heel Duitsland demonstreerden en acties voerden, ook aan de grens met Groningen. Zo werd de grens bij Ter Apel geblokkeerd.
,,Die blokkade was het werk van collega’s van ons, wij hebben hier een demonstratie in de stad Leer gehad’’, vertelt veeboer Berends. ,,Om duidelijk te maken dat we het niet langer pikken.’’
21 eurocent per liter
De directe aanleiding voor de boosheid is het voornemen van de Duitse regering om een vergoeding voor het gebruik van diesel af te schaffen. ,,Boeren krijgen momenteel 21 eurocent vergoed per liter diesel die we verbruiken voor onze bedrijfsvoering’’, vervolgt Berends. ,,Maar de regering wil die vergoeding over een periode van drie jaar afschaffen. Ik verlies zo zesduizend euro.’’
Michel Vermue zou een verlies van achtduizend euro per jaar lijden, polderboer Freesemann een verlies van zelfs twaalfduizend. Een bedrag dat Freesemann niet zo maar even ergens anders weg kan halen en dat zijn boosheid alleen maar groter maakt. Een boosheid die in de afgelopen jaren alleen maar groeide en groeide. Freesemann vertelt over de steeds strenger wordende regelgeving, over stikstofregels waar ook Duitse boeren mee te maken hadden en hebben, over miljarden die werden beloofd om boeren te helpen bij bijvoorbeeld het omschakelen naar een biobedrijf.
Michel Vermue, Gerhard Berends, Cornelis Vermue en Arno Fressemann (van links naar rechts) zijn de Berlijnse plannen zat. Foto: Huisman Media
‘We trekken nu allen samen op’
,,Maar van die steun is niets terechtgekomen’’, zegt Freesemann. ,,Dit plan om de vergoeding voor diesel af te schaffen, is de bekende druppel. Dit raakt alle boeren, daarom hebben we nu die grote golf van protest. We trekken nu allen samen op, iets dat tot nu toe niet het geval was. En ja, we krijgen ook begrip van andere burgers.’’
Dat massale protest, dat ook de komende dagen doorgaat, geeft hen iets van hoop. ,,Ik zou graag zien dat de mensen van de regering toch nog eens de koppen bij elkaar steken en terugkomen op hun besluit’’, zegt Berends. ,,Of een andere regering, dat zou ook goed zijn.’’
Tussen hoop en vrees
Berends heeft een zoon die hem wil opvolgen, Freesemann zit in dezelfde situatie. Met die wetenschap verrichten ze elke dag hun arbeid en zijn en blijven ze actiebereid. Maar ze leven dus ook tussen hoop en vrees. Dat verlies aan dieselvergoeding kunnen ze misschien nog wel dragen maar welke bezuinigingen en strenge regels zitten er nog meer aan te komen?
,,Uiteindelijk zijn er alleen maar verliezers want ook de consument zal door de bezuinigingen meer moeten betalen voor landbouwproducten’’, zegt Cornelis Vermue. ,,En de trend van kleinere familiebedrijven die moeten stoppen en alleen grote landbouwbedrijven die overblijven, zal ook doorgaan. Tientallen jaren geleden hadden we hier nog veel meer boeren dan nu. Dorpen gaan zo op den duur ook dood.’’
Rode diesel
Aan deze kant van de grens is er bij Pieter Dinkla alle begrip voor de woede onder de Duitse boeren. Dinkla is akkerbouwer in Bellingwolde. ,,Die vergoeding voor diesel hebben we in Nederland niet. Wel konden boeren hier ooit goedkopere diesel, zogenoemde rode diesel krijgen, maar dat is lang geleden al afgeschaft. Diesel en benzine zijn voor onze eigen rekening. Ik begrijp die boosheid dus heel goed. Die steeds strenger wordende regelgeving weegt ook voor zwaar voor ons Nederlandse boeren. En kijk eens naar de Natuurherstelwet van Timmermans, die heeft gevolgen voor alle Europese boeren. Het is eigenlijk opmerkelijk dat het hier nog steeds zo rustig is.’’
