Welk kind wil er nu extra uren op school doorbrengen? 'Oké, als we maar niet hoeven te werken'

Ze hebben op hun vrije vrijdagmiddag wel wat anders aan hun hoofd, deze twee 10-jarige jongens van basisschool De Petteflet in Groningen. Maar vooruit, ze willen best een paar vragen over school beantwoorden.

Ze deinzen verschrikt achteruit als ze horen dat alle kinderen in Groningen en Noord-Drenthe in de toekomst twee tot zes uur per week extra naar school gaan. ,,Wij niet, toch?’’ zeggen de jongens in koor.

,,Zou me niet echt fijn lijken’’, zegt de een. ,,School is een gevangenis’’, zegt de ander, met gevoel voor overdrijving.

Een half uur of een uurtje per dag langer naar school: niet om extra te lezen, schrijven en rekenen, maar voor sport, knutselen, muziek en koken. Hun gezichten klaren iets op. „Dan alsnog niet’’, zegt de een. „Ik vind het thuis met vrienden leuker dan op school.’’

„Nou’’, geeft de ander een beetje toe. „Als het maar geen werk is. Sport en theater en muziek enzo is wel prima. Als het maar niet op woensdag- of vrijdagmiddag is.’’

Directeur Marion Medema (51) van openbare basisschool De Vuurvlinder in Appingedam herkent de reactie van de jongens. Anderhalf jaar geleden draaiden haar school en christelijke basisschool De Triangel (ze zitten onder 1 dak) een proef van acht weken met de verrijkte schooldag. Groep drie tot en met acht kregen drie uur per week extra lessen.

„We hielden natuurlijk ouderavonden om alles uit te leggen. Sommige ouders wilden niet meedoen om tal van redenen: hun kind wilde niet extra naar school, hun kind sportte al, ze wilden geen gebruik maken van aardbevingsgeld want dat voelde als een afkoopsom, noem maar op’’, schetst Medema de aanvankelijke weerstand.

Ze legde uit dat het ook een kans was om de leerlingen kennis te laten maken met zaken waarmee ze normaal gesproken niet snel in aanraking kwamen, om als school van extra toegevoegde waarde te zijn. „Kinderen kropen achter de naaimachine om smileykussens te maken, ze leerden slijm maken, ontdekten wat magnetisme was’’, geeft ze enkele voorbeelden.

En ja, de leerlingen waren lovend over de extra lessen, ze vonden het inhoudelijk geweldig, zegt Medema. „Maar ze vonden het ook ingrijpend om niet meer om 14 uur vrij te zijn, maar om 15 uur. Ze wilden die extra lessen liever onder schooltijd, hun ouders ook.’’

Omdat dat niet de bedoeling is – de reguliere schooluren zijn vol genoeg – kozen de beide scholen in Appingedam voor een middenweg. In het vervolg kregen de leerlingen twee uur per week extra les. Van maandag tot en met donderdag duurt hun schooldag een half uurtje langer.

Dat was een hele organisatie, want 350 leerlingen kunnen niet allemaal tegelijk een uur nestkastjes timmeren of een pastagerecht bereiden. Zo zijn er vaste extra uren waar de hele klas samen iets totaal nieuws volgt en er zijn uren waarin kinderen zelf voor iets nieuws kunnen kiezen. „We hebben een roostermaker die dit in kaart brengt en die contact legt met de aanbieders’’, zegt Medema.

Die aanbieders zijn veelal zzp’ers die hun kennis en vaardigheden delen. Bij een enkeling schort het aan pedagogische kwaliteiten, maar over het algemeen is Medema verrukt over de verrijkte schooluren. „Je haalt de wereld de school binnen, vooral op woensdag als de kinderen zelf kiezen wat ze willen, is er hier echt leven in de brouwerij. Ik zie hoeveel lol de ene groep heeft bij boksles, ik mag pastasalade proeven bij een andere groep en zie weer anderen met een VR-bril door de school lopen. Kinderen krijgen meer mee, dat helpt ze in het dagelijks leven en dat verdienen ze.’’

Dat álle scholen in Groningen en Noord-Drenthe hierin gaan meedoen, gunt ze al die kinderen. Tegelijkertijd vraagt ze zich af hoe al die extra uren moeten worden ingevuld, welke vakmensen dat gaan doen. „We moeten de kwaliteit van de vakmensen in de gaten houden. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat de reguliere leerkracht beter is in een timmerklus dan de ingehuurde vakleerkracht.’’

Moeder Pieternel Wierenga (46) heeft haar kinderen op de IKC Borgmanschool in de Oosterparkwijk in Groningen. Naar keuze kunnen niet alleen de leerlingen maar álle kinderen uit de wijk meedoen aan de verlengde schooldag.

Haar dochter van 8 volgde musicallessen, haar zoon van 10 kookte, beiden waren er heel enthousiast over. „Hartstikke leuk. De lessen zang en dans werden afgesloten met een musical. De kooklessen werden gegeven door een echte kok, elke week kookten ze iets uit een ander land.’’

Wierenga liet haar kinderen er naartoe gaan op dagen dat ze naar de bso gingen, van 14 tot 15.30 uur. Medewerkers van de bso haalden haar kroost dan van school. „Vanwege personeelsgebrek gaat dat nu niet meer, dus nu maken we geen gebruik meer van de verlengde schooldag.’’

Ze kan zich niet voorstellen dat de verlengde schooldag in de toekomst verplicht is, omdat kinderen volgens haar dan in de knoei komen met zwemles, voetbaltraining en andere verplichtingen. Toch geldt die verplichting wel degelijk. Binnen zeven jaar moeten de extra lesuren de normaalste zaak van de wereld zijn op alle basisscholen in Groningen en Noord-Drenthe.