De Waddenzee bij Lauwersoog: als het aan Den Haag en netwerkbeheerder Tennet ligt, wordt in dit gebied straks stroom van de windparken op de Noordzee aangevoerd met een nieuwe kabel naar de Eemshaven. Foto: Archief DvhN
Boeren en natuurbeschermers lopen er tegen te hoop, maar de omstreden stroomkabel vanaf de Noordzee dwars door de Waddenzee is ‘bespreekbaar’ voor Groningse en Friese overheden.
Dat maakten de Groningse gedeputeerde Nienke Homan en haar Friese collega Sietske Poepjes donderdag duidelijk in de Tweede Kamer in een debat over een nieuwe transportkabel tussen het groeiend aantal windparken op de Noordzee en het Nederlandse stroomnet.
Natuurbeschermers vrezen voor Wad, boeren bang voor verzilting
Het ministerie van Economische Zaken wil daarvoor met netwerkbeheerder Tennet een nieuwe kabel trekken naar de Eemshaven. Daarbij gaat de voorkeur uit naar een route door het Wad, onder Schiermonnikoog door en deels achter de Groningse zeedijk langs naar de Eemshaven. Natuurbeschermers vrezen onherstelbare schade aan het gebied en boeren zijn bang voor verzilting van hun grond. Die bezwaren gelden niet voor een oostelijker tracé, rechtstreeks naar de Eemshaven.
Homan vreest echter dat deze oostelijke route op de lange termijn niet genoeg gaat zijn voor de noordelijke ambities om een voortrekkersrol te spelen in de omschakeling naar een duurzame energievoorziening op basis van waterstof. Daarvoor is minimaal 7 gigawatt groene stroom nodig en dat valt volgens de Groningse gedeputeerde bij lange na niet af te dekken met alleen het oosttracé.
Alleen tracé via Schier biedt voldoende groeiruimte op lange termijn
Uiteindelijk zal ook de omstreden westelijke route toch onontbeerlijk blijken voor de noordelijke waterstofambities, voorspelt Homan. Het oosttracé biedt nog maar beperkte ruimte biedt voor verdere uitbreiding van het net. Er liggen nu al veel leidingen en er loopt een scheepvaartroute. ,,Op moment dat je daar nog eventjes een kabel bij doet, leg je die ‘goot’ helemaal dicht’’, waarschuwt Homan.
De noordelijke gedeputeerden vinden wel dat de voors en tegens van een rechtstreeks kabel naar de Eemshaven alsnog grondig in kaart moeten worden gebracht. Die route had aanvankelijk ook de voorkeur van de regionale overheden in de noordelijke kuststreek. Ze gingen echter overstag omdat het tracé technisch onhaalbaar zou zijn. In een gezamenlijk advies stemden zij in met het westtracé mits er geen onherstelbare natuurschade aan het Wad of verzilting van landbouwgrond zou ontstaan en Den Haag een compensatiepakket op tafel zou leggen.
Friezen hopen Wad te sparen, Groningen wil geen vertraging
Volgens een nieuw adviesrapport van de Waddenacademie zijn de alternatieven echter niet goed onderzocht. Daarom vindt Poepjes dat alsnog breder moet worden gekeken waar Noordzee-windstroom het best kan ‘aanlanden’. Niet alleen de twee varianten in de Eemshaven moeten daarin worden meegenomen, maar ook alternatieven als Den Helder of IJmuiden waar ook staalproducent Tata wil overschakelen op waterstof.
,,Gooi het net zo breed mogelijk uit’’, houdt de Friese gedeputeerde de Kamer voor. ,,Je kunt het maar één keer goed doen.’’ Ook de Kamer lijkt huiverig voor onherstelbare ingrepen in de Waddenzee. Zo pleit D66-woordvoerder Tjeerd de Groot voor een keus voor het oosttracé.
Groningse gaskraan gaat dicht: tijd dringt voor energietransitie
Maar waar Poepjes het Wad hoopt te sparen, wil haar Groningse collega Homan vooral geen vertraging na alle studie die Tennet al heeft gedaan. Nu de NAM volgend jaar al de gaskraan in Groningen dicht draait, dringt de tijd voor de energietransitie. ,,Het moet niet zo zijn dat gedurende het proces steeds weer nieuwe onderzoeken worden opgestart. Ook al omdat dat meestal niet per se leidt tot andere conclusies.’’
