Ruslandexpert Hans van Koningsbrugge Corné Sparidaens
Hans van Koningsbrugge, hoogleraar Russische Geschiedenis en Politiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, geeft elke zaterdag zijn commentaar op de oorlog in Oekraïne. Vandaag aflevering 185.
„Je kunt je afvragen wat de status is van het staakt-het-vuren dat Rusland en Amerika hebben afgesproken. Dat zou verbieden dat Oekraïne en Rusland elkaars energievoorzieningen en schepen op de Zwarte Zee beschieten. Maar dat gaat onverminderd door, dus is het bestand nog niet begonnen. Wanneer dan wel? Daarover bestaat veel schimmigheid.
Het is het gevolg van een typisch Russische onderhandelingsstrategie. De Russen zeggen ‘ja’, maar verbinden daar zoveel condities aan dat het bijna onmogelijk is om tot een akkoord te komen. Zo eisen ze dat de westerse sancties op de export van landbouwproducten en kunstmeststoffen worden opgeheven en dat de Russische landbouwbank weer wordt toegelaten tot het internationale betalingssysteem Swift.
‘Trump heeft een succesje nodig’
Het lijkt erop dat Amerika veel sancties tegen Rusland wel wil opheffen. Europa wil dat absoluut niet. Die stelt als voorwaarde dat Rusland in Oekraïne moet teruggaan tot de grens zoals die was in 1991. Ook de Krim moet dus weer worden overgedragen aan Oekraïne. Dat gaat Rusland nooit en te nimmer doen.
Trump heeft een succesje nodig. Maar in essentie is er niks geregeld. Dat komt ook door de slordigheid van de Amerikaanse onderhandelaars. Als je een bestand op zee afspreekt, moet je ook regelen wie dat controleert. Daar hoor je niks over. Die Amerikaanse onderhandelaars zijn een stel amateurs. Ze kraaien victorie, maar daar is helemaal geen reden toe.
De vredesonderhandelingen zijn een mislukte proefballon. Hier wreekt zich het Trumpiaanse idee ‘dit regelen we wel even’. De Amerikaanse president redeneert als een projectontwikkelaar. Hij heeft geen enkel historisch besef. Een staat-het-vuren is geen vastgoed-deal, zoals Trump ten onrechte denkt. Daar komt veel meer bij kijken.
‘Voor Oekraïne valt te hopen dat Trump zijn neus stoot tegen de Moskouse muur’
Ondertussen gaan de gevechten in Oekraïne gewoon door. Een klein lichtpuntje is dat Oekraïne langzaam het initiatief terugwint op meerdere plekken aan het front.
Hoe nu verder? Op een gegeven moment moet Amerika kiezen: gaan het achter Oekraïne of achter Rusland staan? De partij waar Trump niet achter gaat staan, krijgt een hoop door de strot geduwd. Hij is een pokerspeler, van wie de strategie vooralsnog onduidelijk is. Voor Oekraïne valt te hopen dat Trump zijn neus stoot tegen de Moskouse muur.”
