Een Arriva-trein op de lijn Leeuwarden-Groningen maakt een tussenstop bij station Feanwâlden. Foto: Marcel van Kammen
De spoorlijn tussen Leeuwarden en Groningen moet over het gehele traject verdubbeld geëlektrificeerd worden.
Dat voorstel doet de Werkgroep Spoor in Friesland in een ongevraagd advies aan de provincies Fryslân en Groningen en de gemeentes Leeuwarden en Groningen. De werkgroep bestaat uit vijf leden. Ze volgen naar eigen zeggen de ontwikkelingen in de spoorwereld met interesse en hebben elk hun eigen expertise.
Aantal treinen per uur kan verdubbelen
Het grote voordeel van elektrificatie en verdubbeling is de robuustere dienstregeling, verklaart voorzitter Menno van der Veen. ,,Je kunt per uur meer treinen inzetten. Dat zijn er nu vier, maar met onze aanpassingen kun je uitbreiden naar wel acht treinen per uur.’’
De ingezette treinen rijden bovendien sneller. Op een enkelspoor geldt een maximale snelheid van 130 kilometer per uur, op dubbelspoor is dat 140 kilometer per uur. Tijdswinst wordt daarnaast geboekt doordat elektrische treinen sneller optrekken en remmen.
Ook de geringere klimaat- en milieubelasting is een voordeel. Elektrische treinen stoten minder CO2 en fijnstof uit. Een nadeel is, zo erkent de Werkgroep, dat de bovenleidingmasten zorgen voor horizonvervuiling.
25 kilometer is nog enkelspoor
De Fries-Groningse spoorlijn is 54 kilometer lang en daarvan is 25 kilometer nog enkelspoor. Het gaat om de trajecten Leeuwarden–Feanwâlden, Grijpskerk–Zuidhorn en Hoogkerk–Groningen. De werkgroep schat dat de verdubbeling van deze trajecten en de elektrificatie van de gehele spoorlijn een investering vergt van bijna 180 miljoen euro. Met Europese subsidies is een halvering mogelijk tot 90 miljoen euro. De investering verdient zich terug door lagere exploitatiekosten en hogere reizigersaantallen.
Fryslân en Groningen zijn de concessieverlener op de lijn. De Friese gedeputeerde Avine Fokkens (VVD) wil nog niet reageren op het adviesrapport. Ze heeft het nog niet gelezen. ,,Maar de gedachtegang is interessant. Het lijkt me een goede zaak als de werkgroep haar advies nog eens komt toelichten.”
Ze wijst er op dat er nog een onderzoek loopt naar de haalbaarheid van een vijfde trein per uur: een rechtstreekse tussen Leeuwarden en Groningen zonder tussenstops.
Duurzame diesel
De treinen tussen Leeuwarden en Groningen reden tot voor kort op diesel. Onlangs is Arriva, die de spoorlijn tot en met 2035 exploiteert, overgestapt op de uit plantaardige olie gemaakte duurzame HVO-diesel (hydrotreated vegetable oil). Daarmee wordt al een CO2-reductie bereikt van zo ’n 90 procent.
Batterijtreinen
Ook Arriva heeft het rapport nog niet gelezen. Desalniettemin zou het openbaar vervoersbedrijf een verdere spoorverdubbeling en elektrificatie zeker toejuichen. Er is dan inderdaad een veel robuustere dienstregeling mogelijk, aldus een woordvoerster.
Ze wijst erop dat een gedeeltelijke (en dus goedkopere) elektrificatie al afdoende is. Dat kan doordat de nieuwe WINK-treinen om te bouwen zijn naar batterijtreinen. Daar waar een bovenleiding is, rijden ze elektrisch en zonder bovenleiding via de batterij.
